Mới đây, Chủ tịch UBND Tp.HCM đã đưa ra kế hoạch phát triển một triệu ngôi nhà giá rẻ dành cho người lao động. Chương trình này được đánh giá là một động thái rất thiết thực của UBND TP, nó thể hiện tính nhân văn sâu sắc trong việc hỗ trợ những người có thu nhập thấp, người lao động có được nơi ăn cư lạc nghiệp. Tuy nhiên, từ kế hoạch tới thực tiễn vẫn cần có nhiều sự tham gia đóng góp và nguồn lực chung của cả xã hội.
TS. Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam đã chỉ ra rằng, vấn đề căn cơ của lực lượng lao động là thu nhập thấp không ổn định, vì thế tiền thuê nhà trở thành một gánh nặng không nhỏ. Cũng vì thế, nếu thành phố chỉ nghĩ tới việc giảm giá thuê nhà 30 - 50% thì mới chỉ giải quyết được phần ngọn và chính sách này cũng không thể giúp thu hút nguồn lao động.
Thay vì cho thuê giá rẻ thì sao chúng ta không nghĩ đến việc bán nhà cho họ với giá phù hợp nhất, cộng với ưu đãi về thanh toán, với chu kỳ chi trả lên đến 30 năm, 50 năm. Nếu bán nhà với giá rẻ và chu kì trả nợ dài, thì cho dù trong thời kì khó khăn đi nữa, người lao động vẫn có sự gắn bó với thành phố.
Theo TS. Khương: “Có 2 yếu tố sẽ ảnh hưởng đến sự thành công của kế hoạch phát triển 1 triệu ngôi nhà giá rẻ dành cho người lao động, đó là quỹ đất và thời gian thực hiện”.
Cụ thể, về quỹ đất, đây là yếu tố đóng vai trò quan trọng cấu thành nên giá thành sản phẩm, tính hiệu quả của dự án. Trường hợp các doanh nghiệp tự đi “làm đất” – nghĩa là đi mua đất và làm những thủ tục để giao lại cho thành phố, sau đó thành phố giao lại cho các dự án - thì giá đất rất cao và mất nhiều thời gian, sẽ khó thực hiện được. Nếu chính quyền thành phố có sẵn quỹ đất để giao cho doanh nghiệp triển khai dự án thì sẽ khả thi hơn. Song dù là trường hợp nào, có một thực tế phải chấp nhận là các dự án động sản nhà ở cho những người có thu nhập thấp sẽ không đạt được những vị trí như các dự án bất động sản thương mại.
TS. Khương cho rằng hiện tại, ở TP. HCM, quỹ đất ở trung tâm quận 1, quận 3, quận 7 đã không còn. Do vậy, thành phố có thể cân nhắc hai phương án, một là hướng sử dụng quỹ đất đã dự trù sẵn từ trước tại những khu vực này để dành cho những dự án nhà ở giả rẻ. Thứ hai là có thể lựa chọn những khu vực ngoài trung tâm như Bình Chánh, Hóc Môn, Củ Chi… vì đây là có những quỹ đất trống phù hợp.
“Tuy nhiên, vấn đề về khoảng cách đi lại giữa nơi làm việc và nơi sinh sống cũng là điều cần phải tính toán, nhằm đảm bảo đời sống an sinh, đi lại, công việc của người dân", ông nói.
Về thời gian thực hiện, với trọng tâm là các vấn đề pháp lý, việc cấp phép, phê duyệt phải “thần tốc” mới giải quyết được bài toán đạt được chỉ tiêu một triệu căn hộ.
“Pháp lý là vấn đề rất quan trọng, bởi nếu dự án được phê duyệt nhanh chóng thì dù biên lợi nhuận chỉ 7 - 10%, các doanh nghiệp vẫn sẵn sàng làm. Thậm chí, nhiều chủ đầu tư chấp nhận lợi nhuận thấp để làm vì muốn đóng góp cho xã hội”, TS. Khương nhận định.
Tuy nhiên, nếu thủ tục pháp lý rắc rối và kéo dài, biên lợi nhuận của các doanh nghiệp trở nên rất thấp thì các nhà đầu tư bất động sản sẽ quan tâm. Do đó, thành phố nên có những động thái quyết liệt hơn, có vậy thì những người ở tỉnh mới có cơ hội đóng góp, học tập, làm việc, cống hiến cho sự phát triển của thành phố.