Phạt vi phạm các cá nhân thao túng giá, tạo cung cầu giả
Tháng 11/2023, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã công bố án phạt 1,5 tỷ đồng với cá nhân Nguyễn Hữu Đức do đã sử dụng tài khoản chứng khoán của chính mình và 75 tài khoản của 21 nhà đầu tư khác để liên tục mua, bán, giao dịch cổ phiếu FIR của Công ty cổ phần Địa ốc First Real nằm tạo cung cầu giả tạo, thao túng giá.
Trước đó, vào đầu tháng 10/2023, bà Nguyễn Thị Thơm cũng nhận án phạt tương tự 1,5 tỷ đồng của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khi có hành vi làm giá một mã cổ phiếu.
Bên cạnh việc bị phạt hành chính, ông Nguyễn Hữu Đức và bà Nguyễn Thị Thơm đều bị áp dụng biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán như cấm giao dịch chứng khoán có thời hạn 2 năm kể từ ngày ban hành quyết định. Ngoài ra, ông Đức và bà Thơm còn bị cấm đảm nhiệm chức vụ tại các công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam.
Qua tìm hiểu, Ủy ban Chứng khoán nhà nước, cổ phiếu FIR bị thao túng giá từ ngày 4/1/2022 đến ngày 17/6/2022. Đây là thời điểm doanh nghiệp triển khai phương án chào bán cổ phiếu cho cổ đông. Trước đó vào cuối năm 2021, Địa ốc First Real công bố phương án chào bán 13,5 triệu cổ phiếu, tỷ lệ 2:1. Giá chào bán 15.000 đồng/cp trong khi giá FIR thời điểm đó ở vùng 40.000 đồng/cổ phiếu.
Tại thời điểm chốt quyền chào bán ngày 13/5/2022, công ty thực hiện trả cổ tức cổ phiếu tỷ lệ 15%. Kết hợp với việc cổ phiếu tiếp tục tăng từ vùng 40.000 đồng/cổ phiếu lên vùng 56.700 đồng/cổ phiếu khiến cho mức giá công ty chào bán cho cổ đông hiện hữu 15.000 đồng/đơn vị càng trở nên hấp dẫn.
Kết quả, phương án huy động vốn được hoàn tất vào giữa tháng 6/2022, tỷ lệ cổ đông hiện hữu thực hiện quyền mua là 99%.
Tại trường hợp mã cổ phiếu liên quan tới bà Thơm cũng tương tự. Cụ thể, trong khoảng thời gian từ ngày 12/10/2020 đến ngày 06/10/2021, bà Nguyễn Thị Thơm đã sử dụng 09 tài khoản bao gồm 01 tài khoản của mình và 08 tài khoản của 08 nhà đầu tư để liên tục mua, bán cổ phiếu nhằm tạo cung, cầu giả tạo, thao túng giá cổ phiếu này.
Trong khoảng thời gian này, công ty chuẩn bị cho kế hoạch tăng vốn từ 80 tỷ đồng lên 200 tỷ đồng thông qua thưởng cổ phiếu (20%), chia cổ tức cổ phiếu (30%) và chào bán cho cổ đông (100%) giá 20.000 đồng/cổ phiếu. Các phương án được thực hiện đồng thời và chốt danh sách cổ đông cùng 1 ngày (8/10/2021).
Doanh nghiệp đưa ra giá chào bán chỉ 20.000 đồng/cổ phiếu, trong khi thị giá cổ phiếu đó tại ngày chốt quyền đạt 68.000 đồng/đơn vị, gấp 3,4 lần trong vòng 1 năm.
Kết quả, 98,6% cổ phiếu đã được cổ đông hiện hữu mua hết và chỉ 1,77% phân phối cho đối tượng khác. Thời điểm kết thúc đợt chào bán là 19/11/2021.
Nâng hạng thị trường chứng khoán là một trong những mục tiêu lớn mà Chính phủ hướng tới
Bộ Tài chính mới đây cho biết, đang chỉ đạo Ủy ban Chứng khoán phối hợp với Ngân hàng Nhà nước và Bộ Kế hoạch và Đầu tư sớm nâng hạng thị trường chứng khoán.
Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc, nâng hạng thị trường chứng khoán là một trong những mục tiêu lớn mà Chính phủ đang hướng tới. Việt Nam hướng đến nâng hạng thị trường chứng khoán từ thị trường cận biên lên mới nổi trước năm 2025.
Nghị quyết 86/NQ-CP ngày 11/7/2022 của Chính phủ về phát triển thị trường vốn an toàn, minh bạch, hiệu quả, bền vững, yêu cầu: "Khẩn trương triển khai các biện pháp cần thiết để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi để thu hút vốn đầu tư, đặc biệt là vốn đầu tư nước ngoài".
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang được 2 tổ chức xếp hạng thị trường là MSCI và FTSE Russell xếp vào Nhóm 3 - thị trường cận biên. Riêng FTSE Russell đưa Việt Nam vào danh sách nhóm chờ nâng hạng lên Nhóm 2 - thị trường mới nổi.
Tại kỳ đánh giá vào tháng 9/2023, FTSE Russel tiếp tục giữ Việt Nam trong danh sách theo dõi nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp.
Ngoài ra, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng ra chỉ thị tăng cường quản ký, kiểm tra, giám sát quá trình tăng vốn của công ty đại chúng. Mục tiêu là đảm bảo quá trình tăng vốn, góp vốn, chuyển nhượng vốn của công ty đại chúng diễn ra nghiêm túc, thực chất, hạn chế tối đa tăng vốn ảo, chuyển tiền lòng vòng…
Không chỉ hoạt động tăng vốn mà hoạt động đăng ký niêm yết cũng được yêu cầu thẩm định chặt chẽ các hồ sơ đăng ký niêm yết/đăng ký giao dịch chứng khoán của các doanh nghiệp, chú trọng kiểm soát chất lượng, đảm bảo tính chính xác của hồ sơ, đặc biệt lưu ý các công ty có hiện tượng tăng vốn nhanh, các công ty mới thành lập, doanh thu chưa tương xứng với quy mô vốn, chưa có sản phẩm, định hướng kinh doanh rõ ràng...
Bộ trưởng Hồ Đức Phớc giao các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch kiểm tra, thanh tra toàn diện hoạt động của doanh nghiệp kế toán, kiểm toán, tổ chức cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ niêm yết, kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm đạo đức nghề nghiệp, tùy theo mức độ vi phạm; có biện pháp xử phạt nghiêm khắc, có tính răn đe như rút giấy phép hành nghề, đình chỉ kinh doanh...