Tại cuộc thảo luận chuyên sâu của các chuyên gia đầu ngành về sốt xuất huyết tại TP. HCM ngày 26/9, BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, VNVC đã tiêm và nhận đặt giữ gần 15.000 liều vắc xin sốt xuất huyết sau 5 ngày ra mắt vắc xin này tại Việt Nam, kể từ ngày 20.9.
Vắc xin sốt xuất huyết được tiêm tại VNVC bdo hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản sản xuất tại Đức. Vắc xin đã được nghiên cứu và phát triển trong 45 năm. Vắc xin này có khả năng phòng đầy đủ 4 tuýp huyết thanh virus gây bệnh gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4 vốn đều đang lưu hành tại Việt Nam. Đây là vắc xin sốt xuất huyết đầu tiên được phê duyệt tại Việt Nam, phác đồ tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên đến người lớn.
Trẻ tiêm vắc xin sốt xuất huyết tại VNVC.
PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, Nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, cho biết, từ nửa thế kỷ trước, việc tìm ra vắc xin sốt xuất huyết là vấn đề cấp thiết, Việt Nam đã phê duyệt vắc xin sốt xuất huyết cùng 39 nước trên thế giới, tiến thêm một bước quan trọng cho công tác phòng chống dịch bệnh. Việc sử dụng vắc xin cùng các biện pháp phòng chống khác sẽ giảm số ca mắc bệnh, nhập viện và gặp biến chứng nặng do bệnh trong tương lai không xa. Đó là bằng chứng thuyết phục nhất về tính an toàn, hiệu quả và tính nhân văn cao cả của vắc xin nói chung và vắc xin sốt xuất huyết nói riêng.
Theo thống kê từ Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, từ đầu năm 2024 đến nay, cả nước ghi nhận 22.000 trường hợp mắc sốt xuất huyết. Tại Hà Nội, theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, trong 6 tháng đầu năm 2024, toàn thành phố ghi nhận 745 ca mắc sốt xuất huyết, phân bố tại 30/30 quận, huyện, thị xã (tăng hơn 50% so với cùng kỳ năm ngoái). Tại TP.HCM, tổng số ca sốt xuất huyết từ đầu năm 2024 đến ngày 9/6 là 3.677 ca.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP.HCM cho biết, từ 1959 đến nay sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, trong khi bệnh lưu hành ngày càng phức tạp, lan rộng và diễn ra quanh năm không còn theo mùa, các biện pháp kiểm soát muỗi truyền bệnh gặp nhiều khó khăn do vấn đề đô thị hóa, giao thương, đi lại. Đặc biệt, bệnh rất khó kiểm soát nguồn lây bởi người mắc sốt xuất huyết có thể không biểu hiện hoặc có triệu chứng không rõ ràng. Theo nghiên cứu, 80% người không có triệu chứng vẫn có khả năng lây nhiễm sốt xuất huyết.
Trẻ mắc sốt xuất huyết nặng điều trị tại TP HCM.
Bệnh có nguy cơ trở nặng vào giai đoạn hết sốt từ ngày thứ 3 đến thứ 5 của bệnh khiến người bệnh dễ chủ quan. Sốt xuất huyết gây ra các biến chứng nguy hiểm như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê… Với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây suy thai, sinh non, thai chết lưu. Nếu sống sót sau nhiễm sốt xuất huyết nặng có biến chứng, gần 70% người bệnh giảm khả năng lao động.
Sốt xuất huyết hiện không có phương pháp điều trị đặc hiệu, trọng tâm là phát hiện sớm và điều trị các triệu chứng. WHO kêu gọi bên cạnh truyền thông nâng cao nhận thức về bệnh, kiểm soát vector lây truyền bệnh, giám sát chặt chẽ bệnh, người dân cần tiêm chủng vắc xin để phòng bệnh hiệu quả.
Hệ thống tiêm chủng VNVC đã tiêm và nhận đặt giữ gần 15.000 liều vắc xin sốt xuất huyết, kể từ khi triển khai tiêm vào ngày 20/9.
Vắc xin sốt xuất huyết do Takeda sản xuất được chứng minh có hiệu lực bảo vệ cao, hiệu lực chống nhiễm với cả 4 tuýp huyết thanh sốt xuất huyết lên đến 80,2%. Vắc xin cũng có hiệu lực cao trong việc chống nhập viện do sốt xuất huyết, với tỷ lệ giảm lên đến 90,4%.
Hiện nay, vắc xin này đã được triển khai tiêm trong chương trình tiêm chủng cho cộng đồng tại nhiều quốc gia lưu hành dịch, có số ca mắc và tử vong cao như Brazil và Argentina.
Vắc xin đã được thử nghiệm lâm sàng pha 1, 2 và 3 với hơn 28.000 người tham gia tại 26 địa điểm ở 8 quốc gia có bệnh lưu hành.
Kết quả nghiên cứu cho thấy vắc xin an toàn, cho hiệu quả phòng ngừa cao đối với bất kỳ tuýp huyết thanh virus nào gây ra. Không có bằng chứng về sự gia tăng mức độ nặng của bệnh, không tăng nguy cơ nhập viện, không có trường hợp tử vong nào liên quan đến vắc xin ở những người được tiêm, bất kể tình trạng nhiễm sốt xuất huyết ban đầu.
Ngay từ khi thành lập, VNVC đã đầu tư lớn xây dựng hệ thống kho lạnh, dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP tiêu chuẩn quốc tế, có thể bảo quản đồng thời 400 triệu liều vắc xin.
Tại Việt Nam, bác sĩ Chính cho biết thêm, với thế mạnh là hệ thống trung tâm tiêm chủng dịch vụ hàng đầu Việt Nam với gần 200 trung tâm, hơn 10.000 bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế, hệ thống kho lạnh và hệ thống xe lạnh vận chuyển vắc xin chuyên nghiệp đạt chuẩn GSP, VNVC còn có thể tổ chức các đội tiêm lưu động đến các trường học, doanh nghiệp, khu dân cư… Quy trình tiêm chủng lưu động vẫn đảm bảo an toàn cao nhất để kịp thời bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người lớn trước chu kỳ đỉnh dịch sốt xuất huyết thường xảy ra vào tháng 10 hằng năm.