BSR đáp ứng tiêu chí thanh khoản, các quỹ ETF dự kiến cơ cấu mạnh
Theo lịch trình, Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) sẽ công bố danh mục cổ phiếu thành phần chỉ số VN30 vào ngày 21/1/2026, với dữ liệu chốt đến ngày 31/12/2025. Danh mục mới sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 2/2/2026. Dựa trên dữ liệu tính đến ngày 26/12/2025, BSC Research nhận định cổ phiếu BSR của Công ty Cổ phần Lọc Hóa dầu Bình Sơn đã thỏa mãn đầy đủ các tiêu chí khắt khe để gia nhập rổ chỉ số danh giá nhất thị trường. Ở chiều ngược lại, cổ phiếu BCM của Tổng công ty Đầu tư và Phát triển Công nghiệp (Becamex IDC) có nguy cơ bị loại do không đáp ứng được điều kiện về giá trị và khối lượng giao dịch.
Nếu kịch bản này xảy ra, các quỹ ETF mô phỏng chỉ số VN30 sẽ thực hiện cơ cấu lại danh mục đầu tư với khối lượng lớn. BSC ước tính các quỹ ETF sẽ thực hiện mua vào khoảng 3,3 triệu cổ phiếu BSR để tương ứng với tỷ trọng mới. Đồng thời, áp lực bán ra hoặc giảm tỷ trọng sẽ đè nặng lên cổ phiếu BCM với khối lượng dự kiến khoảng 400.000 đơn vị. Hiện tại, thị trường có 4 quỹ ETF lớn đang sử dụng chỉ số VN30 làm tham chiếu gồm DCVFMVN30 ETF, SSIAM VN30 ETF, KIM Growth VN30 ETF và MAFM VN30 ETF. Trong số này, quỹ DCVFMVN30 đóng vai trò dẫn dắt với quy mô tài sản ròng lớn nhất, đạt hơn 6.440 tỷ đồng tại thời điểm cuối tháng 12/2025.
Việc BSR có cơ hội lọt vào rổ VN30 là kết quả của quá trình cải thiện thanh khoản đột biến kể từ khi doanh nghiệp này chính thức niêm yết trên sàn HoSE vào đầu năm 2025. Đặc biệt, sau khi hoàn thành nghĩa vụ của doanh nghiệp niêm yết mới và được cấp phép giao dịch ký quỹ (margin) vào cuối tháng 7, khối lượng giao dịch của BSR đã bứt phá từ mức vài triệu lên hàng chục triệu đơn vị mỗi phiên. Trái ngược với sự sôi động này, thanh khoản của BCM lại khá trầm lắng trong khoảng một năm trở lại đây với khối lượng giao dịch bình quân chỉ đạt hơn 460.000 đơn vị mỗi phiên, trở thành rào cản khiến cổ phiếu này khó trụ lại trong nhóm 30 doanh nghiệp vốn hóa lớn nhất thị trường.
Áp lực thoái vốn Nhà nước và dự báo xu hướng dòng tiền cuối năm
Bên cạnh câu chuyện cơ cấu rổ chỉ số, cả hai doanh nghiệp kể trên đều đang đứng trước yêu cầu phải thoái vốn Nhà nước để tuân thủ các quy định pháp luật mới và lộ trình đã được phê duyệt. Đối với Lọc Hóa dầu Bình Sơn, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) hiện nắm giữ hơn 92% vốn và buộc phải giảm tỷ lệ sở hữu xuống dưới 90% theo Luật Chứng khoán (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, đảm bảo tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng tối thiểu 10%. Còn tại Becamex IDC, lộ trình giảm vốn Nhà nước từ 95,44% xuống mức 65% đã được Phó Thủ tướng ký quyết định phê duyệt từ tháng 5/2024, thời điểm trước khi diễn ra việc sáp nhập các đơn vị hành chính (hiện nay Việt Nam đã sáp nhập chỉ còn 34 tỉnh thành). Hoạt động thoái vốn này được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện thanh khoản và mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư chiến lược tham gia sâu hơn vào hai doanh nghiệp này.
Về diễn biến chung của thị trường giai đoạn cuối năm, giới phân tích cho rằng biến động của nhóm cổ phiếu Vingroup vẫn sẽ là nhân tố then chốt chi phối tâm lý nhà đầu tư. Chuyên gia từ Pinetree nhận định kịch bản khả dĩ là nhóm cổ phiếu này có thể đảo chiều và tiếp tục tăng trưởng hoặc trải qua một nhịp điều chỉnh để hấp thụ nguồn cung. Ngoài nhóm Dầu khí đang thu hút dòng tiền khá rõ nét, các nhóm ngành khác vẫn chưa ghi nhận sự lan tỏa đồng bộ. VN-Index hoàn toàn có khả năng xuất hiện thêm các nhịp rung lắc ngắn hạn trước khi bước vào pha hồi phục rõ ràng hơn sau kỳ nghỉ Tết Dương lịch.