Cốm Mộc Lam: Giữ gìn và nâng tầm tinh hoa Hà Nội

Bảo tồn một di sản...

Nghề cốm Mễ Trì đã được công nhận là Di sản văn hoá phi vật thể cấp Quốc gia từ năm 2019. Với bàn tay và khối óc của những người nghệ nhân đã gắn bó cả đời mình với nghề, Cốm Mộc Lam như món bảo vật gia truyền được gia đình chị Vũ Thị Phúc - Nhà sáng lập thương hiệu Cốm Mộc Lam truyền tay từ đời này qua đời khác.

Chị Phúc chia sẻ: “Làm cốm vốn là nghề truyền thống của gia đình chồng tôi. Từ thời tổ tiên, ông bà, cha mẹ chồng tôi đã làm cốm. Đối với những người sống trong làng cốm Mễ Trì, họ sinh ra trong hương cốm và học làm cốm từ tấm bé. Mặc dù tôi không xuất thân từ làng nghề nhưng ngay từ những ngày đầu tiếp xúc, tôi đã say mê hương vị của món quà Hà Nội này. Dần dà, tình yêu với cốm trong tôi ngày càng lớn, cũng là lúc tôi nhận ra, sứ mệnh của tôi và gia đình là bảo tồn và nâng tầm sản vật quốc gia cũng như mang món quà tinh túy này đến với bạn bè thế giới. Với tôi, điều đáng tiếc nhất là khi món quà sang và thanh tao như cốm trở nên mai một, trong khi thực tế, cốm vốn không chỉ là món ăn mà còn là nét đẹp trong văn hoá Hà Nội, gắn với nhiều áng thơ văn, đậm tính trang nhã, tinh tế và hoàn toàn có thể trở thành một món quà cao cấp, chinh phục được mọi tầng lớp khách hàng”.

Cốm Mộc Lam đã ra đời nhằm định vị tên tuổi sản phẩm gia truyền trên thị trường cũng như hoàn thiện hoá từng chi tiết, đưa các món ngon từ cốm lên tầm cao mới, cả về hương vị, bao bì cũng như giá trị văn hoá. Hiện nay, các sản phẩm của Cốm Mộc Lam được chia thành 2 dòng chính gồm: Dòng món ăn chế biến từ cốm, trong đó có từ các món truyền thống như cốm tươi, xôi cốm mứt sen, bánh cốm, chả cốm mộc, cốm mộc sấy cho tới các món hiện đại, “bắt trend” hơn như cốm xào dừa, bánh xu xê cốm xào, bánh mochi cốm... Đồng thời, thương hiệu cũng có dòng hộp quà tặng với các sản phẩm đi kèm cốm như trà sen, mứt sen trần, ô mai, bánh chả nướng...

Điểm đặc biệt của các sản phẩm Cốm Mộc Lam nằm ở chất lượng, tất cả các món ăn tươi đều được chế biến và tiêu thụ trong ngày. Với các sản phẩm tinh chế, Cốm Mộc Lam được hút chân không và đóng gói đúng tiêu chuẩn để kéo dài thời gian bảo quản, bảo đảm chất lượng món ăn được bảo toàn nguyên vẹn nhất. Trong quá trình sản xuất, vệ sinh an toàn thực phẩm cũng là yếu tố được Cốm Mộc Lam đặt lên hàng đầu.

“Đồng thời, chúng tôi cũng chú trọng vào bao bì sản phẩm để khách hàng có thể cảm nhận rõ giá trị của món ăn bên trong ngay từ ngoại hình bên ngoài. Các mẫu hộp, giỏ quà... đều được Cốm Mộc Lam thiết kế độc quyền với hình ảnh vẽ tay, ẩn sau mỗi tác phẩm đó đều chứa đựng những câu chuyện về cốm cũng như văn hoá dân tộc” - chị Phúc giới thiệu.

Theo chị Phúc, thưởng thức cốm cũng giống như một thú chơi tao nhã, nên được diễn ra trong một không gian yên bình, tĩnh lặng, đi kèm với một ấm trà sen nóng, hàn huyên cùng những người tri kỷ. Khi ăn cốm, thực khách nên sử dụng riêng từng món để cảm nhận đầy đủ hương vị mà không bị các món ăn khác lấn át.

Đồng thời, để lựa chọn cốm ngon, đầu tiên thực khách nên nhìn vào màu sắc và mùi vị. Cốm tự nhiên thường có màu ngả vàng, hương thơm nhẹ và khi ăn có độ dính dẻo. Đặc biệt, khi soi lên ánh sáng mặt trời hoặc đèn, hạt cốm trở màu trong - đó là loại cốm ngon, được giã mỏng. Khi mua, khách hàng cũng nên chọn các cơ sở chế biến và tiêu thụ trong ngày bởi cốm ngon nhất khi vừa mới giã, để càng lâu, chất lượng càng giảm.

Sản phẩm chất lượng sẽ tự “lên tiếng”

Trong bối cảnh xã hội vận động ngày càng nhanh, đặc biệt, thị trường ẩm thực Việt đang vô cùng đa dạng với cả các món ăn trong nước cũng như ngoài nước, Cốm Mộc Lam cũng không nằm ngoài vòng xoáy đó, thương hiệu buộc phải thích ứng để có thể phát triển bền vững.

Chị Phúc cho biết: “Quả thực, so với nhiều năm trước, thói quen tiêu dùng của khách hàng hiện nay đã thay đổi rất nhiều. Điển hình là khách hàng trẻ đang có xu hướng mua hàng “online” nhiều hơn, do đó, Cốm Mộc Lam cũng đã chuyển mình, đưa các sản phẩm có mặt trên tất cả các sàn thương mại điện tử. Cùng với đó, chúng tôi cũng áp dụng công nghệ vào khâu sản xuất, tuy không thể thay thế con người nhưng máy móc cũng giúp nâng cao năng suất, bảo đảm chất lượng đồng đều hơn và kéo dài thời gian bảo quản cho sản phẩm.

Trong thời gian gần đây, các bạn trẻ thường có các “món ăn trend” mà cốm cũng nằm trong số đó. Mỗi năm, vào độ mùa Thu, cốm lại trở thành xu hướng được săn tìm để các bạn trẻ thưởng thức và lan tỏa tới mọi người xung quanh. Tôi cho rằng đây là điều rất tốt, bởi cốm là món ăn trong ký ức của thế hệ đi trước và là cầu nối với thế hệ sau, là chủ đề mà người trẻ cũng như người lớn tuổi đều có thể hiểu và cùng thảo luận.

Tuy nhiên, Cốm Mộc Lam vẫn giữ cho mình một chút “cổ” trong chiến lược. Đó là chúng tôi không quảng cáo rầm rộ, thay vào đó, chúng tôi tích cực tham gia sự kiện, hội chợ, tìm mọi cơ hội để thực khách có thể trực tiếp ăn thử bởi chúng tôi tin rằng, sản phẩm chất lượng sẽ tự “lên tiếng”. Bởi vậy, Cốm Mộc Lam đi chậm nhưng chắc, hầu hết các khách hàng đã trải nghiệm đều gắn bó với thương hiệu. Trong thời gian tới, tôi chủ trương sẽ tiếp tục đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng tới việc xuất khẩu sản phẩm ra thị trường nước ngoài”.