Năm 2024, thị trường trái phiếu doanh nghiệp phi tài chính đã ghi nhận sự phục hồi với tổng giá trị phát hành đạt 150.000 tỷ đồng, tăng 8,4% so với năm 2023. Đáng chú ý, gần một nửa trong số này (khoảng 50%) được sử dụng cho mục đích tái cơ cấu nợ.
Bước sang năm 2025, VIS Rating nhận định hoạt động phát hành sẽ duy trì ổn định. Tổ chức này cũng dự báo tốc độ tăng trưởng trái phiếu phát hành năm 2025 có thể ở mức tương đương 13% của năm 2024 (VIS Rating ghi nhận mức tăng trưởng năm 2024 là 13%).
Bất động sản nhà ở, ô tô, điện là động lực tăng trưởng
Theo VIS Rating, các doanh nghiệp bất động sản dân cư, bao gồm cả phân khúc nghỉ dưỡng, sẽ là động lực chính cho thị trường trái phiếu năm 2025. Việc hoàn tất các thủ tục pháp lý cùng với nhu cầu mua nhà ở đang tăng mạnh được kỳ vọng sẽ thúc đẩy các chủ đầu tư đẩy nhanh phát triển dự án và tìm đến kênh huy động vốn qua trái phiếu.
Ngành ô tô cũng được dự báo có triển vọng phát hành trái phiếu mạnh mẽ. Chính sách xóa bỏ thuế nhập khẩu linh kiện ô tô, có hiệu lực từ tháng 2/2025, được xem là yếu tố hỗ trợ quan trọng. Các doanh nghiệp như VinFast và Tasco dự kiến sẽ mở rộng hoạt động sản xuất trong nước trong năm 2025 và có thể tìm đến thị trường trái phiếu để huy động vốn. VIS Rating kỳ vọng hoạt động phát hành trái phiếu trong ngành ô tô sẽ duy trì ở mức cao, có thể tăng trưởng 33% so với năm 2024.
Đối với ngành điện, các chuyên gia của VIS Rating dự báo hoạt động phát hành trái phiếu sẽ tăng mạnh vào cuối năm 2025. Những tiến triển tích cực gần đây về cơ chế giá cho các dự án năng lượng tái tạo mới được cho là sẽ cải thiện tính khả thi của dự án và thúc đẩy doanh nghiệp mở rộng đầu tư.
Bất động sản công nghiệp đối mặt khó khăn
Trái ngược với xu hướng trên, các doanh nghiệp bất động sản công nghiệp có thể gặp khó khăn trong việc phát hành trái phiếu mới. VIS Rating chỉ ra những lo ngại và sự không chắc chắn về việc áp thuế đối với hàng nhập khẩu vào Mỹ có thể ảnh hưởng đến hoạt động đầu tư và phát triển dự án bất động sản khu công nghiệp mới. Số liệu vốn FDI đăng ký mới tiếp tục giảm 24% trong 4 tháng đầu năm 2025, sau khi đã giảm 3% trong cả năm 2024 so với cùng kỳ, phần nào phản ánh tâm lý này. Các chủ đầu tư có thể trì hoãn mở rộng kinh doanh và đầu tư mới.
Một yếu tố khác là từ đầu năm 2024, các chủ đầu tư bất động sản khu công nghiệp đã hưởng lợi từ việc tiếp cận tín dụng ngân hàng dễ dàng hơn, một phần nhờ quy định mới của Ngân hàng Nhà nước về việc giảm hệ số rủi ro đối với các khoản vay cho bất động sản công nghiệp. Điều này dẫn đến tổng dư nợ ngân hàng của 30 chủ đầu tư bất động sản khu công nghiệp niêm yết hàng đầu tăng 34% trong năm 2024 (so với mức tăng trung bình 9% giai đoạn 2019-2023), trong khi giá trị phát hành trái phiếu của nhóm này lại giảm 18%. "Do đó, chúng tôi nhận định hoạt động phát hành trái phiếu của các chủ đầu tư bất động sản khu công nghiệp sẽ vẫn hạn chế trong năm 2025", chuyên gia VIS Rating nhìn nhận.
Rủi ro đáo hạn được kiểm soát
Về vấn đề trái phiếu đáo hạn trong năm 2025, VIS Rating cho rằng dù tổng giá trị tăng so với năm trước, rủi ro tái cơ cấu nợ vẫn sẽ được kiểm soát tốt. Dự kiến, tổng giá trị trái phiếu phi tài chính đáo hạn trong năm 2025 là 151.000 tỷ đồng, tăng 9% so với năm 2024.
Một tín hiệu tích cực là trong 4 tháng đầu năm 2025, nhiều tổ chức đã chủ động mua lại và thanh toán trái phiếu trước hạn, với tổng giá trị tăng 97% so với cùng kỳ. Đối với các doanh nghiệp có dòng tiền yếu, việc kéo dài kỳ hạn trái phiếu được xem là một giải pháp khả thi. Thanh khoản thị trường trái phiếu cải thiện cũng sẽ hỗ trợ các tổ chức phát hành khi tái cơ cấu nợ. Thực tế, có tới 73% trong số 13.200 tỷ đồng trái phiếu mới phát hành trong 4 tháng đầu năm 2025 có mục đích sử dụng vốn là tái cơ cấu nợ.
Khoảng 60% số trái phiếu đáo hạn trong năm 2025 thuộc lĩnh vực bất động sản nhà ở. VIS Rating đánh giá, nhờ triển vọng thị trường thuận lợi và khả năng tiếp cận hiệu quả các nguồn vốn, các chủ đầu tư sẽ có điều kiện thuận lợi để thanh toán trái phiếu đáo hạn hoặc đạt được thỏa thuận gia hạn kỳ hạn với các trái chủ.
Riêng với ngành điện, khoảng 30% trong tổng số 4.100 tỷ đồng giá trị trái phiếu đáo hạn có liên quan đến các dự án điện tái tạo chuyển tiếp, vốn đang gặp tình trạng chậm trả gốc và lãi. Tuy nhiên, hoạt động thanh toán trái phiếu của ngành này, bao gồm cả các khoản mua lại trước hạn, đã tăng gấp đôi trong 4 tháng đầu năm 2025. VIS Rating kỳ vọng việc các dự án chuyển tiếp hoàn tất thỏa thuận giá bán điện và bắt đầu vận hành thương mại sẽ giúp cải thiện dòng tiền, từ đó nâng cao khả năng thanh toán các nghĩa vụ nợ.