Vì sao Facebook, Google áp dụng 3 phương pháp kinh điển nhằm hạ bệ TikTok nhưng mãi chưa thành công?

TikTok là ứng dụng chia sẻ video, được ra mắt quốc tế bởi công ty khởi nghiệp ByteDance có trụ sở tại Bắc Kinh vào năm 2017. Trước đó 1 năm, “anh em” của nó là ứng dụng Douyin cũng rất được ưa chuộng ở quê nhà Trung Quốc. 

Hiện giờ, thành công của TikTok vẫn còn chưa dừng lại. Dữ liệu từ công ty nghiên cứu Sensor Tower cho thấy nó đã được tải xuống hơn 750 triệu lần trong 12 tháng qua - nhiều hơn cả Facebook, Instagram, YouTube và Snapchat.

Hầu hết sự nổi tiếng gần đây của TikTok đến từ thị trường Mỹ, đặc biệt là các thanh thiếu niên. Thật bất ngờ vì đây là quê nhà của thung lũng Silicon, hay nói cách khác là nơi khai sinh Facebook, Google và Snap. Cả 3 thế lực này đều đang ra sức chống lại sự trỗi dậy của TikTok với 3 chiến lược kinh doanh phổ biến - sao chép, thâu tóm và làm mất uy tín. Tuy nhiên đến nay các kế hoạch của họ vẫn chưa tiến triển gì mấy.

Đầu tiên, sao chép. Facebook từng thành công rực rỡ bằng cách xây dựng chức năng cốt lõi của Snapchat trở thành tính năng Stories của Instagram. Để đối phó với TikTok, Facebook cũng đã tung ra một ứng dụng “na ná” có tên Lasso. Bạn chưa từng nghe thấy cái tên này ư? Hầu hết mọi người cũng vậy đấy.

Chiêu trò tiếp theo - thâu tóm - được Google áp dụng. Theo New York Times, Google từng có dự định mua lại đối thủ cạnh tranh của TikTok là ứng dụng Firework. Tuy nhiên không hiểu vì sao mà thương vụ này bị bỏ dở. Thay vào đó, Google xây dựng tính năng Stories trên YouTube. Trong tương lai, Google và cả Facebook chắc chắn sẽ còn quay lại chiến lược thâu tóm của mình.

Cuối cùng là việc làm mất uy tín của TikTok để cản đường phát triển. Mới tháng trước, Mark Zuckberberg đã chỉ trích đối thủ cạnh tranh đến từ Bắc Kinh. Vị CEO nói với các sinh viên  tại Đại học Georgetown rằng trên TikTok không xuất hiện các video về biểu tình Hồng Kông, suy ra ứng dụng này đã kiểm duyệt nội dung. Còn WhatsApp - ứng dụng do Facebook sở hữu thì không làm vậy. Từ đó Zuckerberg đặt câu hỏi: “Liệu đâu là thứ Internet mà chúng ta mong muốn?”. Đáp trả với CEO Facebook, đại diện ByteDance khẳng định rằng họ không hề kiểm duyệt nội dung trên TikTok.

Nhìn chung, việc làm bẽ mặt TikTok không dễ dàng, bởi đế chế đứng sau nó - ByteDance - chẳng phải là một startup nhỏ. Được thành lập vào năm 2012 bởi doanh nhân Trung Quốc Zhang Yiming, hiện 36 tuổi, ByteDance đã trở thành công ty công nghệ tư nhân lớn nhất thế giới - trị giá 75 tỷ USD, theo công ty nghiên cứu thị trường CB Insights. Và TikTok thậm chí còn không phải là sản phẩm cốt lõi của ByteDance nữa kìa. Sản phẩm chủ lực của họ là Tautiao, một công cụ tổng hợp nội dung tin tức được cá nhân hóa theo sở thích của người dùng thông qua machine learning (máy học).

Một lý do khác khiến Facebook và Google dường như không thể đánh bại TikTok: Thật dễ dàng để trở nên phổ biến trên nền tảng này (so với các app khác). Vào tháng 8, Rolling Stone đã cho biết rằng, thuật toán của TikTok không thiên vị cho clip từ những người dùng đã có tên tuổi mà đề xuất các clip hoàn toàn mới với mức độ ngang nhau. Nghĩa là về mặt lý thuyết, bất kỳ ai cũng có thể tạo ra một video với hàng triệu lượt xem trên TikTok.

Một yếu tố khác làm nên thành công vang dội của TikTok: đánh vào tâm lý FOMO (fear of missing out | không muốn bỏ lỡ). Khi một người bắt đầu sử dụng nó, theo sau là bạn bè của họ, và sau đó tất cả bạn bè của họ cũng lao vào TikTok như bị “nghiện”. Không ai muốn bỏ lỡ điều gì - đặc biệt là thanh thiếu niên. TikTok với ý tưởng vui nhộn, thân thiện và nhanh chóng càng giúp cho nó lan truyền mạnh mẽ hơn.