Trong buổi làm việc trước tòa diễn ra hôm thứ Sáu vừa qua (21/5), Tim Cook đã bác bỏ các cáo buộc rằng công ty đang vận hành độc quyền bất hợp pháp trong một thử nghiệm và có thể gây ra hậu quả sâu rộng cho 1 tỷ người dùng iPhone và hàng nghìn nhà phát triển.
Epic Games, nhà sản xuất Fortnite, lập luận rằng, Apple đã lạm dụng vị thế của mình bằng cách buộc các nhà phát triển phân phối ứng dụng thông qua App Store phải trả hoa hồng từ 15-30%.
Epic Games kiện Apple vi phạm luật chống độc quyền vào năm 2020. Ảnh: Techstory
Vào tháng 8 năm ngoái, Epic Games giới thiệu hệ thống thanh toán mới trong trò chơi Fortnite đình đám, trực tiếp bỏ qua cơ chế thanh toán với mức hoa hồng 30% của App Store. Ngay lập tức, Apple đã gỡ bỏ Fortnite khỏi kho ứng dụng và đe dọa chấm dứt tài khoản nhà phát triển hỗ trợ nền tảng Unreal Engine. Sau đó Epic Games tung ra đòn phản công, cáo buộc Apple vi phạm luật chống độc quyền và vụ kiện bắt đầu.
Gene Munster của Loup Ventures lập luận rằng doanh thu và biên lợi nhuận cao của Apple là “hàng tỷ USD” và cũng có nhiều tiền lệ pháp lý cho những gì tạo nên sự độc quyền trong kỷ nguyên kỹ thuật số,
Giám đốc điều hành của Apple đưa ra lập trường, iPhone chỉ là sản phẩm trong một thị trường “cạnh tranh khốc liệt”. Theo đó, Cook đưa ra danh sách các nhà sản xuất thiết bị di động đối thủ để minh họa cho sự cạnh tranh của thị trường và nói rằng khách hàng iPhone đánh giá cao trải nghiệm lựa chọn từ một cửa hàng ứng dụng duy nhất.
“Đối với Apple, khách hàng là quan trọng nhất. Chúng tôi đang cố gắng cung cấp cho khách hàng một giải pháp tích hợp cả về phần cứng, phần mềm và dịch vụ”, Cook nói.
Hệ sinh thái phần mềm, phần cứng và dịch vụ của Apple đang bị các cơ quan quản lý ở Washington và Brussels giám sát chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, Epic cũng phải đối mặt với một cuộc chiến rõ ràng là khó khăn trước tòa, sau khi thẩm phán Yvonne Gonzalez Rogers nói vào cuối năm ngoái rằng những tranh cãi này thuộc về ranh giới của lý thuyết chống độc quyền.
Epic đã tìm cách lôi kéo đồng minh là các nhà kinh tế học, nhà phát triển ứng dụng khác và tận dụng lời nói từ chính các giám đốc điều hành của Apple rằng Apple đã cố tình thu hút các nhà phát triển với lời quảng cáo về một App Store không đặt lợi nhuận lên hàng đầu - như Steve Jobs đã nói vào năm 2008. Tuy nhiên sau đó, Apple lại đưa ra hàng loạt cơ chế để buộc người tiêu dùng phụ thuộc vào hệ sinh thái của nó và gây khó khăn cho việc chuyển đổi.
Apple cho biết tuyên bố của Jobs không phải là một lời cam kết mà chỉ có tính chất như một dự đoán. App Store, theo cách nói của Cook, là một “phép màu kinh tế”. Jobs từng nói rằng nó có thể trở thành “thị trường tỷ USD vào một thời điểm nào đó”, trong khi, theo Sensor Tower, chi tiêu trong App Store đạt 72 tỷ USD vào năm 2020.
Trong phiên toà hôm thứ Sáu, các luật sư của Epic đã nói với Cook về việc liệu App Store có tự hào về tỷ suất lợi nhuận gần 80% hay không? Một con số mà nhân chứng chuyên môn của Epic nói rằng lấy “từ hồ sơ của Giám đốc điều hành Apple Tim Cook”. Epic nói rằng con số này là một phản ánh rõ ràng về tỷ suất lợi nhuận quá cao, phản ánh sự bó buộc của nó đối với các nhà phát triển.
Cook không phản đối tính xác thực của báo cáo, nhưng ông cho biết một con số không phản ánh chính xác tất cả các khoản đầu tư mà Apple đầu tư vào App Store. Ông cho biết Apple không chia lãi và lỗ cho App Store.
Tim Cook trong phiên toà vào hôm thứ Sáu. Ảnh: Reuters
Phiên tòa có một bước ngoặt kỳ lạ khi luật sư của Apple đề cập đến liệu những quả chuối hoạt hình trong Fortnite có "khỏa thân" hay không? Vấn đề có vẻ tầm thường, nhưng trên thực tế đã đi đến một lập luận cốt lõi mà Apple đã sử dụng để bảo vệ mình: rằng một App Store độc quyền và được quản lý sẽ tốt cho người dùng iPhone. Nó sẽ bảo vệ người dùng khỏi những nội dung khiêu dâm có thể xuất hiện bất cứ lúc nào.
Epic gọi lập luận đó là “rạp hát an ninh" (chỉ việc thực hiện các biện pháp nhằm mục đích cung cấp cảm giác an ninh được cải thiện trong khi không làm được gì nhiều hoặc không làm gì để đạt được điều đó), chỉ là một lý do để Apple duy trì mức phí cao và kiểm soát chặt chẽ.
Cố vấn của Epic, Katherine Forrest đã mất vài phút để chứng minh rằng người dùng iPhone được phép tìm kiếm các cụm từ như “khiêu dâm” và “BDSM” (thuật ngữ về một xu hướng tình dục) trên các ứng dụng bao gồm TikTok, Instagram và Reddit. Trong chính App Store, Apple bán quảng cáo cho các cụm từ tìm kiếm bao gồm "escort" (tiếng lóng chỉ gái bán hoa) và nhận hoa hồng cho các giao dịch mua hàng trên các ứng dụng như Love Positions 3D, Forrest cho biết.
Tuy nhiên, các luật sư của Epic đã không đưa được bằng chứng để cho thấy rằng các quy tắc của Apple là bất thường, mức phí 30% của App Store là quá cao hay việc bảo vệ sự an toàn của người dùng chỉ là một cái cớ.
Phiên tòa chưa có kết quả chính thức, nhưng nó đã mang đến một cái nhìn sơ lược hiếm có về hoạt động bên trong của một công ty công nghệ lớn nhất thế giới.
Ví dụ, những email cho thấy các giám đốc điều hành của Apple phản đối việc cho phép ứng dụng iMessage sử dụng được trên điện thoại Android của đối thủ. Hay trong một cuộc trao đổi khác, một kỹ sư của Apple cho biết "sẽ thật tuyệt vời" nếu Apple có thể bán quảng cáo trong App Store, giống như Google làm cho Play Store, nhưng anh ấy thừa nhận điều này sẽ "mâu thuẫn" với Cook "nói với thế giới mà chúng tôi tạo ra sản phẩm tuyệt vời mà không kiếm tiền từ người dùng”. Tuy nhiên, Apple đã ra mắt dịch vụ này vào năm 2017 và mở rộng nó vào tháng trước.