Nữ doanh nhân Việt: Những “bông hồng thép” chốn thương trường

Vươn mình mạnh mẽ…

Theo báo cáo của sách trắng về Doanh nghiệp nhỏ và vừa do phụ nữ làm chủ mà Bộ Kế hoạch và Đầu tư công bố cuối năm 2023, số lượng doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ ở Việt Nam chiếm hơn 20% trong tổng số doanh nghiệp hiện nay. Còn theo dữ liệu của Tổ chức Tài chính Quốc tế - IFC, Việt Nam đứng thứ hai về số lượng phụ nữ giữ vị trí trong HĐQT ở các công ty niêm yết trong khu vực ASEAN ở mức 15,4% (sau Thái Lan là 20,4%).

Hiện nay, thị trường mua sắm toàn cầu trị giá hàng nghìn tỷ USD và thu hút sự tham gia của các tổ chức lớn và nhỏ, Nhà nước và tư nhân, thông qua việc trao đổi hàng hóa và dịch vụ. Theo ước tính của Liên hợp quốc, phụ nữ sở hữu khoảng 33% tổng số doanh nghiệp, nhưng trên toàn cầu các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ chỉ nhận được 1% chi tiêu mua sắm công và tư nhân. Đặc biệt, những doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ đa số ở cấp thấp nhất của chuỗi cung ứng trong nhiều ngành và gặp khó khăn trong việc đáp ứng yêu cầu mua sắm của các công ty lớn.

Báo cáo Chỉ số Nữ doanh nhân của Mastercard năm 2021 cũng cho thấy tốc độ tham gia vào hoạt động kinh doanh của phụ nữ tại Việt Nam không chỉ ngang bằng mà còn nhanh hơn nhiều so với nam giới, với tốc độ tăng trưởng chạm ngưỡng hơn 20%. Có thể thấy, nữ doanh nhân Việt nhanh nhạy, có khả năng thích ứng cao và tiềm năng phát triển lớn hơn thực tế rất nhiều. Vì vậy, cần có thêm nhiều sáng kiến, chương trình và giải pháp nhằm tháo gỡ các rào cản kinh doanh đối với phụ nữ, để phụ nữ có thể phát huy tiềm năng của họ và đóng góp hơn nữa cho sự phát triển kinh tế - xã hội.

Bà Đinh Thị Hậu - nguyên Chánh Văn phòng Viện Nghiên cứu lập pháp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Câu lạc bộ nữ lãnh đạo Ruby nhận định: “Những năm gần đây cộng đồng nữ doanh nhân Việt Nam phát triển rất nhanh cả về số lượng và chất lượng. Phụ nữ Việt giỏi việc nước, đảm việc nhà, không những đảm bảo công ăn việc làm cho người lao động trong doanh nghiệp của mình mà còn vươn ra các thị trường thế giới.

Theo quan sát của tôi, nhìn chung, nữ doanh nhân thường có những đặc trưng thuận lợi như: Kiên cường, bền bỉ trước khó khăn, quan tâm chăm sóc cho người lao động, thường xuyên làm từ thiện đóng góp cho xã hội. Ngược lại, khó khăn của doanh nghiệp do nữ làm chủ cũng rất nhiều, trong đó, các vấn đề lớn nhất gồm: Gánh nặng hai vai vừa phải bảo toàn gia đình vừa cống hiến cho công ty và xã hội, trách nhiệm nặng nề khiến nữ doanh nhân khó cân bằng toàn vẹn; Tầm nhìn phát triển kinh tế chưa xa; Trình độ về công nghệ thông tin, toàn cầu hoá còn hạn chế; Định kiến xã hội về phụ nữ làm chủ doanh nghiệp còn khá nặng nề…”.

Khẳng định vai trò của nữ giới

Đánh giá về vị thế của nữ doanh nhân đối với việc đóng góp và xây dựng nền kinh tế Việt Nam, bà Nguyễn Thị Thủy - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Diamond Group cho biết: “Ngày nay phụ nữ Việt vẫn luôn được gắn với những phẩm chất vô cùng đáng quý: “Năng động, sáng tạo, trung hậu, đảm đang”; “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”. Phụ nữ Việt Nam đang ngày càng phát huy được năng lực của mình: “Giữ lửa” cho gia đình ấm êm, hòa thuận; Góp sức để dựng xây đất nước phồn vinh, phụ nữ Việt Nam luôn đáng được trân trọng và ngợi ca.

Với nền kinh tế mở cửa hội nhập, ngày nay vị thế, vai trò của phụ nữ ngày càng được khẳng định trong đời sống kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội của đất nước. Phụ nữ đang dần thay đổi cùng với sự tiến bộ trong nhận thức chung của xã hội về bình đẳng giới. Các doanh nhân nữ liên tục đổi mới và sáng tạo trong mọi lĩnh vực từ mô hình kinh doanh đến các sản phẩm đưa ra thị trường. Đặc biệt là cần thấy rõ những hạn chế về giới tính để lựa chọn hình thức kinh doanh và sản phẩm sao cho phù hợp với thế mạnh của mình. Bên cạnh đó, cần có niềm tin vào bản thân và dám mạo hiểm chấp nhận rủi ro để có thể đương đầu với những khó khăn trong giai đoạn mới là cách mạng công nghệ 4.0. Đặc biệt, các doanh nhân nữ muốn khởi nghiệp thành công trong thời đại cách mạng công nghiệp 4.0 cần có kiến thức kỹ thuật công nghệ cao, có nền tảng kiến thức công nghệ thông tin tốt”.

Với vị thế của một nữ lãnh đạo doanh nghiệp, bà Phạm Thị Thanh Thủy - Giám đốc Công ty Đầu tư và Phát triển Nam Việt chia sẻ: “Trên thực tế, ở Việt Nam vai trò của phụ nữ còn bị giới hạn, quan niệm “Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm” còn phổ biến, phụ nữ được cho là chỉ có vai trò quan trọng trong nội trợ hay chăm sóc con cái. Thế nhưng ngày nay, phụ nữ hiện đại không chỉ đóng vai trò là người vợ, người mẹ trong gia đình, mà còn đóng góp như một người làm kinh tế để xây dựng gia đình nói riêng và nền kinh tế của đất nước nói chung.

Với quan sát của cá nhân, tôi nhận thấy rằng để thành công trong thời đại mới, có hai tố chất quan trọng mà người phụ nữ cần có: Khát vọng và trải nghiệm. Cũng là một nữ doanh nhân, tôi rất ủng hộ việc phụ nữ có cách giữ cho mình nguồn năng lượng tích cực trong công việc. Đối với những chị em phụ nữ khi bắt đầu khởi nghiệp, việc tìm ra câu trả lời để đi tới thành công là điều không hề dễ dàng và tôi thấu hiểu điều đó. Nhưng dù có trở ngại lớn đến đâu, chúng ta vẫn hãy luôn nhắc nhở bản thân chăm chỉ, không ngừng học hỏi và luôn đổi mới, đặc biệt là phải thực sự nỗ lực và cống hiến hết mình. Người khác thường làm việc 8 tiếng một ngày thì trong những ngày đầu bắt đầu kinh doanh, mình phải làm từ 10 đến 12 tiếng, thậm chí còn hơn thế nữa.

Không chỉ chăm chỉ và nỗ lực, phụ nữ cần tìm tòi và mở rộng kiến thức, cập nhật xu hướng mới để phát triển bản thân cũng như học thêm những cách quản trị về nhân sự hay tài chính. Những điều đó sẽ giúp chúng ta có những nguồn tiền tích lũy, để tiếp tục tái đầu tư, từ đó có thể xây dựng một nền tảng vững chắc”.

Thực tế, trong thời gian qua, Chính phủ đã dành sự quan tâm cũng như có những chính sách đặc biệt hỗ trợ doanh nghiệp do nữ giới làm chủ. Trong đó, các chính sách, chương trình, kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ trong thời gian qua tại Việt Nam được thể hiện cụ thể qua: Luật Bình đẳng giới; Chiến lược Quốc gia về Bình đẳng giới 2021 - 2030; Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp; Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV); Bộ luật Lao động; Nghị định số 55/2019/NĐ-CĐ về hỗ trợ pháp lý cho DNNVV. Theo đó, các doanh nghiệp do nữ làm chủ hoặc sử dụng nhiều lao động nữ sẽ nhận được nhiều ưu tiên về thuế, vốn cũng như các gói hỗ trợ khởi nghiệp.

Đơn cử, đối với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, ngoài những chính sách hỗ trợ như đối với DNNVV thông thường, căn cứ theo Điều 4, Điều 13 và Điều 14 Nghị định 80/2021/NĐ-CP, DNNVV do phụ nữ làm chủ hoặc DNNVV sử dụng nhiều lao động nữ sẽ được hưởng các chính sách hỗ trợ như: Nguyên tắc ưu tiên hỗ trợ, hỗ trợ tư vấn, hỗ trợ đào tạo trực tiếp về khởi sự kinh doanh và quản trị doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các Bộ, ban, ngành và nhiều tổ chức xã hội đã đề xuất nhiều chính sách, đề án, chương trình nhằm góp phần thực hiện bình đẳng giới trong hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp, phát triển kinh tế tập thể và hợp tác xã.

Bà Đinh Thị Hậu - nguyên Chánh Văn phòng Viện nghiên cứu lập pháp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; Chủ tịch Câu lạc bộ nữ lãnh đạo Ruby

“Người ta thường nói phụ nữ rất khó chơi thân với nhau, đoàn kết với nhau như nam giới. Tôi thì nghĩ khác: Nếu vượt qua được những cái sân si thường ngày, khi phụ nữ làm chủ doanh nghiệp đoàn kết được với nhau thì sức mạnh của họ được nhân lên gấp bội. Tại Câu lạc bộ nữ lãnh đạo Ruby, tất cả là đối tác của nhau, cùng hợp tác phát triển, tôi vẫn nói với các hội viên là, nếu chúng ta giao lưu gặp gỡ có thể chưa được việc, nhưng nếu không giao lưu gặp gỡ thì chẳng bao giờ ra được việc gì…

Nhân ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10), tôi chúc các chị em mạnh khỏe, hạnh phúc, bình an. Hãy cố gắng, chăm chỉ làm việc, chắc chắn thành quả tốt sẽ đến với mình…”.

Bà Nguyễn Thị Thủy - Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Diamond Group

“Ngày nay, cả nữ giới và nam giới đều có cơ hội như nhau để làm việc và phát triển. Trong gia đình, mọi thành viên đều có vai trò, trách nhiệm và quyền lợi ngang nhau về lao động, học tập, nghỉ ngơi, chăm sóc sức khỏe sinh sản, hưởng thụ văn hóa và tham gia các hoạt động xã hội. Hôn nhân và sự nghiệp giống như một cuộc chạy marathon, nó cần hai người cùng nỗ lực và hỗ trợ lẫn nhau. Khi cả hai bên đều quan tâm đến gia đình thì người phụ nữ sẽ được phát triển hết mình trong đam mê sự nghiệp.

Nhân ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10), tôi xin chúc các chị em luôn xinh đẹp, trẻ trung, yêu đời, hạnh phúc và thành công”.

Bà Phạm Thị Thanh Thủy - Giám đốc Công ty Đầu tư và Phát triển Nam Việt

“Trên thực tế,  phụ nữ vẫn phải chịu nhiều thiệt thòi hơn nam giới, nhất là khi vừa làm kinh tế, vừa chăm lo gia đình, nhưng chính những điều đó mang lại cho phụ nữ những niềm hạnh phúc nhất định. Bản thân tôi cũng không thể giấu nổi niềm tự hào khi chăm sóc gia đình, bởi con cái cũng như một khoản đầu tư cho tương lai và mình cần có thời gian cho chúng.

Tuy sự chi phối về vấn đề thời gian đôi khi cũng ảnh hưởng đến công việc, nhưng ngược lại tôi vẫn rất trân trọng những khoảnh khắc bên gia đình. Mái ấm nhỏ ấy chính là nguồn động lực để tôi cố gắng và nỗ lực hơn trong công việc. Như vậy, dù đứng trên thương trường hay trở về sau cánh cửa, tôi vẫn luôn có lý do đủ lớn để thể hiện tròn vai, bất kể với cương vị là người mẹ, người vợ hay doanh nhân, tôi luôn nỗ lực thực hiện tốt hơn mỗi ngày, để sự nghiệp và gia đình đều vẹn tròn và viên mãn.

Nhân ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10), tôi xin gửi lời chúc tốt đẹp nhất tới độc giả DN&PL nói chung và các bà, các mẹ, chị em phụ nữ nói riêng”.