Việt Nam được nhìn nhận là thị trường cực sôi nổi trong lĩnh vực thương mại điện tử (TMĐT). Tuy nhiên, thực tế có một “sân chơi” mới nổi cũng không kém phần vượt bậc, thậm chí được dự báo sẽ sớm soán ngôi TMĐT mà loạt doanh nghiệp đã và đang đẩy mạnh, chính là mạng xã hội.
Việt Nam hiện đã có hơn 70 triệu người dùng mạng xã hội mỗi ngày, còn các sàn thương mại điện tử có đến hơn 45 triệu người Việt mua hàng tiêu dùng trực tuyến. Hơn 70% người tiêu dùng đã từng tìm kiếm và mua sắm trên Internet. Mỗi ngày, người Việt dành trung bình 2 tiếng 21 phút dùng mạng xã hội để nhắn tin, kết nối, tương tác, làm việc... Tính đến tháng 1/2021, có 68 triệu tài khoản Facebook (với 87,3% người dùng trên 13 tuổi) có thể tiếp cận được, tăng thêm 7 triệu so với cùng kỳ năm 2020. Trong khi đó, YouTube cũng không hề kém cạnh với 55,7 triệu tài khoản có thể tiếp cận được bằng quảng cáo.
Đáng nói, trong giai đoạn kinh tế khó khăn sau dịch, nhiều doanh nghiệp dù phải cắt bỏ các chi phí hoạt động nhưng vẫn tập trung đẩy mạnh chính việc quảng bá trên mạng xã hội.
Năm 2021, mô hình mua bán qua mạng xã hội ước đạt khoảng 492 tỷ USD, theo Accenture. Dự báo, với mức tăng trưởng trung bình hàng năm lên tới 26% thì doanh số năm 2025 qua mạng xã hội có thể vượt mức 1.200 tỷ USD.
Báo cáo chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam 2022 cũng thể hiện rằng hoạt động kinh doanh trên mạng xã hội (mua bán trong cộng đồng) như Facebook, Zalo, Instagram, Tik Tok… tiếp tục bùng nổ. Năm 2021 có tới 57% doanh nghiệp (DN) cho biết có sử dụng hình thức kinh doanh này.
Trong chia sẻ mới nhất, phía Hiệp hội TMĐT (VECOM) nhấn mạnh hoạt động kinh doanh trên các sàn và cả mạng xã hội là những nét nổi bật của ngành TMĐT Việt Nam giai đoạn 2022 và quý 1/2023. Đáng chú ý, kết quả khảo sát của VECOM cho thấy có tới 65% doanh nghiệp đã triển khai hoạt động kinh doanh trên các mạng xã hội. Ngoài ra, số lượng lao động trong doanh nghiệp thường xuyên sử dụng các công cụ như Zalo, WhatsApp, Viber hay Facebook Messenger cũng liên tục tăng qua từng năm.
Đơn cử, TikTok Shop đã có sự tăng tốc vượt bậc và lọt Top 3 chỉ sau 1 năm hoạt động. Trong đó, nếu Shopee mất hơn 1 năm và Lazada cần đến 3 năm để GMV cán mốc 1 tỷ USD thì TikTok Shop đã đạt được thành tựu trên trong vòng chưa đầy 1 năm ra mắt.
Hiện, tổng doanh số của 4 sàn TMĐT hàng đầu cùng với Tiktok Shop lên tới 141.000 tỷ đồng (khoảng 6 tỷ USD.
Lý giải cho hiện tượng này, không chỉ chi phí thấp, trong khi việc tiếp cận người dùng hiệu quả hơn, thì sự bùng nổ của thế hệ mới cũng là một trong số các động lực quan trọng cho hình thức kinh doanh qua mạng xã hội.
Báo cáo của Viber cho thấy, trong khoảng 10 năm sắp tới, Gen Z và Millennials sẽ trở thành nhóm khách hàng quan trọng nhất đối với doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm ngành ngân hàng, khi thống kê ghi nhận rằng họ sẽ sở hữu gần 70.000 tỷ USD từ thế hệ cha mẹ. Báo cáo cũng nhấn mạnh, các nhóm thế hệ mới này là những người ưa chuộng sử dụng di động: Với gần một nửa số người thuộc Thế hệ Z và Millennials mong muốn có quyền truy cập nhanh chóng, tiện lợi và dễ sử dụng đối với các dịch vụ, tìm kiếm thông tin cần thiết trực tuyến dẫn đến việc mong đợi của họ sẽ khác biệt so với cha mẹ của họ. Song song, giới trẻ ngày càng quan tâm đến quyền riêng tư và quyền bảo mật thông tin cá nhân.
Do đó, trong chiến lược phát triển mới, Viber nhấn mạnh việc kết hợp tất cả các nguyên tắc này vào DNA, bao gồm không lưu trữ tin nhắn của người dùng sau khi gửi vì lý do bảo mật. Đơn cử, số lượng người dùng tham gia trải nghiệm AR lens trên nền tảng đã đạt gần 1 tỷ lượt truy cập. Các nhãn hàng cũng tận dụng công cụ này và tạo ra AR lens riêng của họ để tăng hiệu quả quảng bá nhãn hàng, nâng cao trong việc tiếp thị và phục vụ đối tượng Gen Z.
Mặt khác, khoảng 75% của người thuộc thế hệ Millennials - nhóm người sinh năm 1981 đến 1996 - họ có xu hướng thích nhắn tin hơn là gọi điện. Theo đó, người trong cuộc cũng dự báo một nền kinh tế di động bên cạnh nền kinh tế số.
Trong đó, kinh tế số là từ khoá chung đã và đang được Chính phủ đẩy mạnh. Mục tiêu đến năm 2025, kinh tế số chiếm 20% GDP; tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10%.