Hôm nay chính là ngày cuối cùng mà Jack Ma giữ chức chủ tịch tập đoàn Alibaba - gã khổng lồ thương mại điện tử đến từ Trung Quốc.
Và năm nay cũng thực sự có ý nghĩa với Alibaba khi tròn 20 năm thành lập. Alibaba hiện là "ngôi sao" nổi bật trong lĩnh vực công nghệ tại Trung Quốc, trị giá hơn 460 tỷ USD, nhưng ít ai biết họ đã phải khởi đầu rất khó khăn để đạt được thành công như vậy.
Cùng nhìn lại một số khoảnh khắc quan trọng nhất trong lịch sử tập đoàn, trước khi vị tỷ phú Jack Ma chính thức giao lại công ty cho người kế nghiệp.
Apple nổi tiếng khi khởi đầu tại garage ô tô nhà Steve Jobs. Và trong suốt những ngày đầu tiên, Facebook đã sử dụng ngôi nhà tại Palo Alto để làm việc.
Alibaba lại khác. Jack Ma đã sử dụng căn hộ tại Hàng Châu để thành lập nên công ty vào năm 1999. Những nhân viên đầu tiên thậm chí còn ăn, ngủ và làm việc ngay tại ngôi nhà này và qua thời gian nó trở thành “biểu tượng văn hoá của Alibaba”.
Trang web đầu tiên họ tạo ra là Alibaba.com, một thị trường bán buôn sử dụng tiếng Anh. Cùng năm đó, Alibaba đã ra mắt một thị trường bán buôn trong nước.
Alibaba đã nhận 20 triệu USD từ một nhóm các nhà đầu tư dẫn đầu bởi SoftBank.
Jack Ma từng cho biết: "Tôi và CEO của SoftBank - Masayoshi Son không hề nói về doanh thu hay thậm chí là mô hình kinh doanh. Chúng tôi chỉ bàn về một tầm nhìn chung và cả hai đã đưa ra những quyết định nhanh chóng". Khoản đầu tư đó đã giúp Alibaba mở rộng và phát triển.
Taobao là nền tảng mua sắm trực tuyến tại Trung Quốc được điều hành bởi Alibaba, nơi người bán bên thứ ba có thể bán sản phẩm của mình.
Trong năm 2015, tổng khối lượng hàng hóa của Taobao đạt 223,9 tỷ USD và con số đó đã tăng lên 438 tỷ USD trong năm 2019. Doanh thu từ Taobao là một phần quan trọng trong hoạt động kinh doanh thương mại cốt lõi của Alibaba.
Alipay là một trong hai nền tảng thanh toán lớn nhất của Trung Quốc, cùng với đối thủ WeChatPay thuộc sở hữu của Tencent.
Hình thức thanh toán của Alipay là qua mã vạch và người mua hàng có thể quét mã để thực hiện thanh toán tại cửa hàng một cách dễ dàng. Ngoài ra, Alipay cũng có thể được sử dụng tại các cửa hàng trực tuyến.
Yahoo đã rót 1 tỷ USD vào Alibaba để sở hữu 40% cổ phần và trở thành cổ đông lớn nhất của công ty. Theo thỏa thuận, Alibaba nắm quyền kiểm soát hoạt động kinh doanh của Yahoo tại Trung Quốc.
Terry Semel, CEO lúc bấy giờ của Yahoo chia sẻ: "Cùng nhau, chúng tôi sẽ tạo ra một trong những công ty Internet lớn nhất Trung Quốc và sự kết hợp tài sản sẽ biến chúng tôi thành công ty duy nhất có vị trí hàng đầu trong tất cả các lĩnh vực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng Internet đang bùng nổ ở Trung Quốc như tìm kiếm, thương mại và truyền thông".
Alibaba đã ra mắt một sản phẩm có tên là Taobao Mall và sau này trở thành Tmall. Cùng với Taobao, Tmall hiện là một trong những tài sản thương mại điện tử quan trọng nhất của Alibaba về mặt doanh thu.
Nhiều thương hiệu thời trang xa xỉ, nhà sản xuất điện tử và thậm chí là Starbucks đều có mặt trên Tmall.
Alibaba đã ra mắt hoạt động kinh doanh trên nền tảng đám mây năm 2009 và hiện đây là một trong những công ty lớn nhất tại Trung Quốc.
Điện toán đám mây là nguồn doanh thu lớn thứ hai của Alibaba và là lĩnh vực kinh doanh phát triển nhanh nhất. Daniel Zhang - CEO của Alibaba tới đây cho biết, điện toán đám mây sẽ là lĩnh vực kinh doanh chính của công ty trong tương lai và đây là chiến lược dài hạn của họ.
Singles Day (Ngày độc thân) là sự kiện mua sắm lớn nhất trong năm của Trung Quốc. Đây là sáng kiến của CEO Zhang. Theo đó, các nhà bán lẻ sẽ giảm giá mạnh vào ngày 11/11, biến Ngày độc thân thành một lễ hội trị giá hàng tỷ USD.
Riêng năm 2009, tổng giá trị hàng hóa được bán thông qua các nền tảng của Alibaba đạt 7,8 triệu USD. Và năm 2018, con số đó đã tăng lên mức kỷ lục 30,8 tỷ USD.
Alibaba bán quyền kiểm soát Alipay cho một nhóm do Jack Ma kiểm soát khiến cho Yahoo và Softbank xảy ra xích mích.
Cuối cùng, cả 3 bên đi đến thỏa thuận: Alibaba sẽ được trả ít nhất 2 tỷ USD nhưng không quá 6 tỷ USD nếu Alipay IPO còn Alipay được yêu cầu trả phí cấp phép và tiếp tục được sử dụng để phục vụ Taobao.
Alibaba đã mua lại gần một nửa số cổ phần mà Yahoo nắm giữ tại tập đoàn thương mại điện tử này. Công ty của Jack Ma đã trả cho Yahoo 6,3 tỷ USD tiền mặt và 800 triệu USD dưới dạng cổ phiếu ưu đãi tại Alibaba.
Đây là một khoản lãi lớn cho Yahoo sau khoản đầu tư 1 tỷ USD ban đầu vào năm 2005.
Alibaba đã niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán New York trong đợt IPO lớn nhất lịch sử. Gã khổng lồ này đã huy động được khoảng 25 tỷ USD. Hiện, alibaba là một trong những công ty công nghệ lớn nhất châu Á xét về định giá.
Sau sự kiện gây tranh cãi của Alipay, Ant Financial được tạo ra để xử lý không chỉ riêng thanh toán mà còn gồm nhiều dịch vụ tài chính khác.
Việc này báo hiệu ý định đẩy mạnh vào công nghệ tài chính (fintech) của Alibaba. Ant Financial hiện là công ty fintech lớn nhất Trung Quốc, trị giá khoảng 150 tỷ USD.
Kể từ khi thành lập, Alibaba chủ yếu tập trung vào thị trường nội địa. Nhưng tháng 4/2016, Alibaba đã nắm cổ phần kiểm soát tại Lazada, công ty thương mại điện tử có trụ sở tại Singapore, phục vụ một số thị trường ở Đông Nam Á. Điều đó đánh dấu sự thúc đẩy quốc tế đầu tiên của Alibaba trong lĩnh vực thương mại điện tử.
Alibaba đã mua 33% cổ phần của Ant Financial vì một điều khoản trong hợp đồng giữa hai công ty từ năm 2014 khi Ant được tạo ra.
Tháng 9/2018, Alibaba cho biết Jack Ma sẽ từ chức chủ tịch hội đồng quản trị vào một năm sau. Và hôm nay, ngày 10/9/2019, Jack Ma chính thức nghỉ hưu, Daniel Zhang sẽ tiếp quản vị trí này của Jack Ma.
Dự định của Ma là ở lại hội đồng quản trị Alibaba cho đến cuộc họp cổ đông thường niên năm 2020.