Từ nhiều năm qua, giá vàng thế giới và trong nước luôn có sự "lệch pha" khá mạnh, bất chấp quy luật giá vàng trong nước phải theo chiều tăng, giảm của giá vàng thế giới.
Mặc cho giá vàng thế giới lao dốc, giá vàng trong nước vẫn ngược chiều đi lên
Thị trường vàng trên thế giới biến động không ngừng, đặc biệt trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ở Đông Âu chưa có hồi kết, lạm phát ở các nền kinh tế lớn gia tăng mạnh mẽ hay Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) liên tục phát đi tín hiệu tăng lãi suất... Tất cả những điều này đều là yếu tố tác động lớn đến thị trường kim loại quý.
Có một sự thật dễ nhận thấy trong thời gian qua đó là giá vàng miếng SJC thường phản ứng khá nhanh với nhịp độ tăng của thị trường thế giới. Khi giá vàng thế giới vọt tăng 20 - 30 USD/ounce, vàng miếng SJC trong nước cũng "nhích" tới cả triệu đồng/lượng.
Tuy nhiên, với các nhịp điều chỉnh giảm, giá vàng trong nước dường như duy trì trạng thái đi ngang, có những thời điểm còn chuyển động ngược chiều với giá vàng thế giới.
Đơn cử ở thời điểm ngày 28/4, mỗi ounce vàng thế giới giao dịch quanh mốc 1.883 USD/ounce (tương đương 52,67 triệu đồng/lượng). Vậy nhưng ở thị trường trong nước, giá vàng miếng SJC giao dịch sát 70 triệu đồng/lượng.
Giá vàng miếng SJC vẫn giữ ở mức cao bất chấp giá vàng thế giới lao dốc. Ảnh: Giavangvietnam
Mức chênh lệch giữa giá vàng thế giới và trong nước hiện đang ở khoảng gần 18 triệu đồng. Mặc dù độ "vênh" này ở hai thị trường vẫn thấp hơn thời điểm "chênh đỉnh" 20 triệu đồng thiết lập vào giữa tháng 3/2022 nhưng đủ để thị trường nhìn nhận khoảng cách này là quá xa. Bởi lẽ trong những năm trước, sự cách biệt giá vàng miếng SJC với giá thế giới chỉ duy trì ở khoảng 4-5 triệu đồng/lượng.
Đâu là lý do khiến giá vàng miếng SJC đắt hơn vàng thế giới?
Chia sẻ với Doanhnhan.vn, PGS. TS Đinh Trọng Thịnh, có khá nhiều nguyên nhân tác động khiến giá vàng miếng trong nước "nhỉnh" hơn giá vàng thế giới.
Đầu tiên cần phải đề cập đến đó là nguồn cung ứng vàng bị hạn chế. Theo Nghị định số 24 của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, vàng miếng thì việc tổ chức, quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng là Ngân hàng nhà nước.
Nghị định 24 cũng quy định, chỉ có Ngân hàng Nhà nước mới được tổ chức xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu, cấp giấy phép nhập khẩu vàng nguyên liệu cho doanh nghiệp tùy thuộc vào mục tiêu chính sách tiền tệ, và cung - cầu trong từng giai đoạn.
Vàng miếng SJC được Ngân hàng nhà nước chọn làm thương hiệu vàng miếng quốc gia.
Ở thời điểm hiện tại, Ngân hàng Nhà nước chỉ cấp phép cho một vài doanh nghiệp nhập khẩu vàng, do đó nguồn cung vàng trong nước bị hạn chế. Trong khi đó, nhu cầu mua vàng của người dân vài năm trở lại đây lại tăng mạnh. Số liệu thống kê của Hội đồng vàng thế giới (WGC) chỉ ra, nhu cầu vàng tại Việt Nam trong năm 2021 tăng tới 8% so với năm trước. Cùng với đó, nhu cầu với vàng trang sức cũng tăng khoảng 11%.
Kết quả khảo sát của WGC cũng cho thấy, có tới 81% người tiêu dùng đã đầu tư vàng trong quá khứ và tiếp tục cân nhắc sẽ mua thêm vàng. Con số này lớn hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu là 45%.
Đặc biệt, tình hình căng thẳng địa chính trị ở Đông Âu vẫn chưa hạ nhiệt, phần nào tác động mạnh lên thị trường tài chính thế giới; thị trường chứng khoán chìm trong sắc đỏ... những yếu tố này càng khiến người tiêu dùng tìm đến vàng như một kênh trú ẩn an toàn. Rõ ràng, trong trường hợp nhu cầu người dân mua vàng lớn nhưng nguồn cung không đổi, cung - cầu không gặp nhau sẽ tạo ra nhiều cách biệt giữa giá vàng trong nước và thế giới.
Nguyên nhân tiếp theo được ông Thịnh đề cập đó là sự tăng "phi mã" của giá vàng thế giới. Trong 3 tháng đầu năm, giá vàng thế giới liên tục tăng nóng với biên độ dao động lớn. Có thời điểm, giá kim loại quý "vọt" thẳng đứng tới vài chục USD/ounce, vượt mốc hơn 2.000 USD/ounce.
Điều này khiến thị trường vàng trở thành kênh đầu tư nóng của giới đầu tư, đặc biệt là người chuyên lướt sóng vàng. Dù ở thị trường quốc tế hay trong nước, không ít người trong giới đầu cơ sẽ đổ xô vào mua vàng khi thị trường hạ nhiệt rồi nhanh tay bán tháo khi kim loại quý lập đỉnh, qua đó tạo ra nhiều cơn sóng trên thị trường vàng.
Làm sao để kéo giá vàng miếng SJC về sát vàng thế giới?
Giá vàng miếng SJC tăng thúc đẩy nguy cơ gia tăng vụ nhập lậu vàng từ nước ngoài vào Việt Nam, đồng thời khiến giới đầu cơ thêm cơ hội để "thổi giá" thị trường. Vì lẽ đó, chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho rằng, cơ quan quản lý cần phải có giải pháp để làm cho giá vàng trong nước liên thông, rút ngắn khoảng cách với giá vàng thế giới.
Ông Thịnh kiến nghị cơ chế quản lý vàng nên linh đông hơn giúp thị trường vàng trong nước mang tính thực tế hơn.