Sẽ có thay đổi lớn
Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa - Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính tiền tệ Quốc gia cho biết, từ nay tới cuối năm, sẽ có thay đổi lớn về room tín dụng. Bởi nếu không chuẩn bị sớm thì rất khó cho bối cảnh hiện nay, Ngân hàng Nhà nước 2 tuần nay đang làm và sắp tới sẽ làm mạnh hơn.
Theo vị chuyên gia này, sự khó khăn của nền kinh tế thế giới vào thời điểm hiện tại chỉ là một “tai nạn” của dịch bệnh Covid-19 cùng với xung đột. Vì “tai nạn” này quá lớn nên ngày càng kéo dài, mang đến những khó khăn nhất định. Thế nhưng, không có nền tài chính nào ở trên thế giới bị khủng hoảng.
Bên cạnh đó, vấn đề “tai nạn” không biểu hiện cho vấn đề dài hạn. Thực tế, khảo sát cho thấy Mỹ đang trong tình trạng hồi phục ấn tượng. Theo ông Nghĩa, thực tế sẽ không quá bi đát như những định chế dự báo hiện nay. Tuy nhiên vì vấn đề tâm lý nên Việt Nam đang phản ứng thái quá với vấn đề này.
Hiện nay, Việt Nam có tỷ lệ lạm phát thuộc nhóm thấp nhất thế giới, tuy nhiên lãi suất tiền gửi và cho vay lại quá cao dẫn đến nhiều khó khăn về vấn đề thanh khoản. Chưa kể, Ngân hàng Nhà nước đã hút vào 600.000 tỷ đồng khiến cho tiền lưu thông bị hạn chế. Ngoài ra, 900.000 tỷ đồng đầu tư công vì phát hành trái phiếu Chính phủ cũng đang bị đóng băng, thế nên điều quan trọng là phải tìm được cách để giải phóng 900.000 tỷ đồng đầu tư công cũng đang bị “mắc kẹt” tại hệ thống ngân hàng.
Trước đó, trao đổi báo chí, vị chuyên gia này từng cho biết, điều quan trọng nhất của chính sách tiền tệ 2 tháng cuối năm và năm tới là không được làm mất đà tăng trưởng. Để làm được điều này, cần nới room tín dụng thêm 1-2% nữa, tức nâng room tín dụng cả năm lên 15-16%. Kiểm soát cung tiền là rất quan trọng, nhưng cần kiểm soát vừa phải, không nên siết quá chặt.
Ý kiến của TS. Lê Xuân Nghĩa được đưa ra trong bối cảnh room tín dụng 14% hiện đã được Ngân hàng Nhà nước phân bổ gần hết cho các tổ chức tín dụng, song dư địa tăng trưởng còn lại cho những tháng cuối năm không còn nhiều, gây áp lực lớn cho hệ thống ngân hàng và cả doanh nghiệp.
Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tín dụng đến ngày 25/10 tăng 11,5% so với cuối năm ngoái. Với mục tiêu tăng trưởng tín dụng cả năm là 14%, dư địa còn lại trong hơn 2 tháng cuối năm chỉ còn khoảng 2,5%, tương đương quy mô tín dụng 261.000 tỷ đồng. Con số này ít hơn nhiều so với mức tăng của cùng kỳ các năm trước.
Kể từ đầu năm đến nay, Nhà điều hành đã có hai đợt nới thêm room tín dụng cho một số ngân hàng nhằm đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm. Trong đợt mới nhất vào đầu tháng 10, VPBank, HDBank, MB và Vietcombank đã được điều chỉnh thêm hạn mức tín dụng cho năm 2022. Đáng chú ý, đây là các ngân hàng đã tham gia cơ cấu lại các tổ chức tài chính yếu kém theo chủ trương của Ngân hàng Nhà nước.
Theo tính toán của Chứng khoán VnDirect, sau đợt điều chỉnh này, có thêm khoảng 83,5 nghìn tỷ đồng được đưa vào nền kinh tế. Đồng thời, sau đợt điều chỉnh, hạn mức tăng trưởng tín dụng của 18 ngân hàng trong danh sách theo dõi của nhóm phân tích (chiếm khoảng 80% tín dụng hệ thống) đạt khoảng 13,6%.
"Đây là động thái phân bổ lại hạn mức tín dụng giữa các ngân hàng thương mại và mục tiêu 14% của Ngân hàng Nhà nước vẫn được duy trì", nhóm nghiên cứu tại VNDirect nhấn mạnh.
"Giải cứu" doanh nghiệp bất động sản
Theo ông Nghĩa, để giải cứu các doanh nghiệp bất động sản, điều quan trọng nhất là phải đẩy nhanh dòng tiền ra ngoài. Hiện nay, ban tư vấn đã và đang khẩn trương làm đề án giải pháp được chỉ đạo trực tiếp bởi Thủ tướng Chính phủ. Đề án này có 4 kiến nghị giải pháp. Đầu tiên, có thể dùng 300.000 tỷ đồng để gửi vào 4 ngân hàng quốc doanh lớn, đồng thời cho phép cho vay ngắn hạn. Đây là cách giúp cho các ngân hàng không lo mất thanh khoản.
Thứ hai, trích một phần trong số tiền này để thành lập khẩn trương quỹ bảo lãnh trái phiếu doanh nghiệp như Chính phủ Trung Quốc và Hàn Quốc đang tiến hành. Quỹ sẽ mua lại trái phiếu, bảo lãnh, tái bảo lãnh trái phiếu sau đó xử lý dần dần tài sản trong tương lai. Chính phủ cũng có thể xem xét về việc kéo dài điều kiện nhà đầu tư chuyên nghiệp của nghị định trước đó thêm 1 năm. Như vậy các nhà đầu tư không chuyên sẽ có thêm một năm để tiếp tục đầu tư trái phiếu, sau đó, từ từ thu hẹp lại.
Thứ ba, không hình sự hóa các vụ án bởi nếu không, tài sản sẽ bị phong tỏa không xử lý được nữa.
Cuối cùng, nên cho phép các doanh nghiệp tái cấu trúc nợ giống như một ngân hàng thương mại, làm đề án tái cấu trúc nợ và công khai ra thị trường.
Theo TS Lê Xuân Nghĩa, với những giải pháp ở trên có thể giải quyết một cách dần dần những vấn đề của kinh tế trong vòng 1 đến 2 năm nhằm dứt điểm được những vấn đề về trái phiếu. Thông thường, chứng khoán sẽ hồi phục trong khoảng thời gian 2 năm. Theo đó, tiền sẽ được bơm ra từ nhiều kênh và rủi ro từ kênh trái phiếu cũng không còn nữa, lãi suất vì thế cũng giảm xuống, tỷ giá hối đoái cũng sẽ giảm theo.