Mối quan hệ chằng chịt giữa bên mua và ban lãnh đạo EVS
Thông tin từ Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, Quỹ đầu tư Giá trị Việt Nam (VVIF2020) - thành viên thuộc Công ty Cổ phần Quản lý Quỹ Trí tuệ Việt Nam (IVAM) vừa đăng ký mua vào 3,3 triệu cổ phiếu EVS. Giao dịch dự kiến thực hiện từ ngày 04/12 đến 31/12/2025.
Nếu giao dịch này hoàn tất, VVIF2020 sẽ nâng tỷ lệ sở hữu tại Chứng khoán Everest từ 3,17% lên 5,17% (tương ứng 8,5 triệu cổ phiếu) và trở thành cổ đông lớn. Đáng chú ý, một quỹ thành viên khác của IVAM là Quỹ đầu tư Khám phá Giá trị Việt Nam (VVDIF) cũng đang nắm giữ tới 7,8 triệu cổ phiếu EVS, tương ứng tỷ lệ 4,75%.
Hoạt động mua gom cổ phiếu diễn ra trong bối cảnh mối quan hệ giữa tổ chức mua và doanh nghiệp niêm yết có sự chồng chéo lớn về nhân sự cấp cao. Cụ thể, ông Nguyễn Hải Châu - Chủ tịch HĐQT Chứng khoán EVS hiện đồng thời giữ chức Phó Chủ tịch HĐQT tại IVAM. Tương tự, ông Vũ Mạnh Tiến - Thành viên HĐQT EVS lại đang ngồi ghế Chủ tịch HĐQT của IVAM. Việc các quỹ liên quan đến lãnh đạo liên tục gia tăng sở hữu đặt ra câu hỏi về tính khách quan và định hướng dòng tiền giữa các đơn vị trong cùng "hệ sinh thái".
IVAM tiền thân là Công ty Quản lý quỹ Bảo Tín, sau nhiều lần đổi tên và tăng vốn, đơn vị này đã ký kết hợp tác chiến lược với Chứng khoán Everest từ năm 2015. Đến cuối tháng 11/2025, IVAM vừa được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước điều chỉnh xác nhận thành lập quỹ thành viên VVIF2020 với vốn điều lệ 102 tỷ đồng.
Rủi ro từ "núi" trái phiếu khó đòi chiếm nửa tài sản
Trái ngược với động thái mua vào sôi động của cổ đông nội bộ, bức tranh tài chính của EVS đang bộc lộ nhiều điểm tối, đặc biệt là chất lượng tài sản. Tại thời điểm 30/9/2025, tổng tài sản của EVS ghi nhận mức 2.323 tỷ đồng, sụt giảm 5,8% so với cùng kỳ.
Đáng quan ngại hơn cả là cơ cấu tài sản thiếu bền vững khi các khoản phải thu chiếm tỷ trọng áp đảo, lên tới 1.255 tỷ đồng - tương đương hơn 50% tổng tài sản của công ty chứng khoán này. Theo báo cáo tài chính, danh mục phải thu này chủ yếu liên quan đến các khoản nợ trái phiếu doanh nghiệp tiềm ẩn rủi ro cao.
Chi tiết về các khoản công nợ này cho thấy EVS đang bị chôn vốn lớn tại các doanh nghiệp có vấn đề về thanh khoản. Cụ thể gồm: 737,5 tỷ đồng trái phiếu của Công ty TNHH Dịch vụ Tư vấn Tiến Thành; 328,5 tỷ đồng dư nợ tại Việt Media và 189 tỷ đồng tại Công ty Cổ phần Đầu tư Thương mại Toàn Xuân Thịnh. Việc thu hồi các khoản nợ này vẫn là bài toán nan giải, gây áp lực trực tiếp lên dòng tiền hoạt động của công ty.
Về kết quả kinh doanh, dù doanh thu 9 tháng đầu năm 2025 đạt 209 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế đạt hơn 11 tỷ đồng (gấp 2,3 lần cùng kỳ), nhưng con số lãi này quá nhỏ bé khi đặt cạnh khối tài sản rủi ro hàng nghìn tỷ đồng đang nằm "bất động" dưới dạng các khoản phải thu. Ngoài ra, danh mục tài sản tài chính (FVTPL) có giá gốc hơn 723 tỷ đồng, trong đó có tới 251 tỷ đồng là cổ phiếu chưa niêm yết, càng làm gia tăng tính thanh khoản thấp cho tài sản của doanh nghiệp.