Dấu ấn của người sáng lập
Năm 1971, cửa hàng Starbucks đầu tiên xuất hiện tại Seattle, Mỹ, với mục tiêu ban đầu là bán hạt cà phê rang và máy pha cà phê. Ba nhà đồng sáng lập Jerry Baldwin, Zev Siegl và Gordon Bowker cùng chia sẻ niềm đam mê với chất lượng cà phê, nhưng Starbucks thời kỳ đầu vẫn chỉ là một cửa hàng nhỏ, không có dấu ấn nào về mặt chuỗi hay văn hóa thương hiệu.
Bước ngoặt thực sự đến vào năm 1982, khi Howard Schultz gia nhập với vai trò Giám đốc tiếp thị và bán lẻ. Schultz nhanh chóng nhận ra tiềm năng vượt xa việc bán cà phê đơn thuần. Trong chuyến công tác đến Milan, Italy, Schultz ấn tượng mạnh mẽ với mô hình quán cà phê kiểu Ý – nơi mọi người tụ họp, trò chuyện, tận hưởng không gian và sự kết nối cộng đồng.
Trở về Mỹ, Schultz đề xuất ý tưởng mở rộng Starbucks thành một chuỗi quán phục vụ cà phê uống tại chỗ. Tuy nhiên, thời điểm đó, các sáng lập viên ban đầu còn dè dặt, dẫn đến việc Schultz tự lập công ty riêng mang tên Il Giornale để thử nghiệm mô hình này. Chỉ một thời gian ngắn sau, Schultz quyết định mua lại toàn bộ Starbucks vào năm 1987, chính thức dẫn dắt thương hiệu bước vào giai đoạn phát triển mới.
Trải nghiệm là giá trị cốt lõi
Sau khi tiếp quản, Howard Schultz đã triển khai chiến lược biến Starbucks thành “ngôi nhà thứ ba” – nơi không chỉ bán cà phê mà còn tạo ra không gian để khách hàng thư giãn, làm việc, gặp gỡ bạn bè ngoài hai điểm quen thuộc là nhà và công sở.
Điểm nổi bật trong xây dựng thương hiệu của Starbucks là tập trung vào trải nghiệm khách hàng toàn diện. Không gian quán được thiết kế chú trọng tới sự ấm cúng, tinh tế, có bản sắc riêng tại từng thị trường. Các chi tiết từ ánh sáng, âm nhạc, ghế ngồi, cho tới menu đều hướng tới việc nâng tầm cảm xúc của khách hàng.
Không chỉ dừng lại ở không gian, Starbucks còn chú trọng phát triển sản phẩm phù hợp với từng quốc gia, như đưa thêm trà xanh, matcha vào thực đơn tại châu Á, hoặc cà phê rang nhạt tại châu Âu. Các sản phẩm signature như Frappuccino, Starbucks Reserve cũng giúp thương hiệu xây dựng được dấu ấn khác biệt trên thị trường cà phê vốn cạnh tranh khốc liệt.
Tăng trưởng bền vững dựa trên trải nghiệm và đổi mới
Chiến lược kinh doanh của Starbucks không bó hẹp trong lĩnh vực đồ uống, mà là bán trải nghiệm sống, tận dụng tối đa công nghệ để xây dựng hệ sinh thái khách hàng trung thành. Việc phát triển ứng dụng di động, chương trình Starbucks Rewards, đặt hàng trước và thanh toán không tiếp xúc đã trở thành công cụ gia tăng giá trị cho khách hàng, đồng thời giúp Starbucks quản lý dữ liệu hành vi người tiêu dùng hiệu quả.
Hãng chủ động tìm kiếm nguồn nguyên liệu cà phê bền vững, hợp tác trực tiếp với các nông dân và tổ chức quốc tế nhằm đảm bảo chất lượng và tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường. Starbucks cũng phát triển chuỗi cung ứng toàn cầu hiệu quả, giảm chi phí logistics, chủ động kiểm soát chất lượng sản phẩm và tối ưu hóa quy trình vận hành.
Mô hình nhượng quyền được kiểm soát nghiêm ngặt, đảm bảo tính nhất quán của thương hiệu tại mọi thị trường, từ Mỹ, châu Âu, đến châu Á – Thái Bình Dương. Starbucks cũng linh hoạt điều chỉnh thực đơn, không gian, thậm chí cách giao tiếp phù hợp với từng văn hóa địa phương, nhờ vậy dù “ngoại nhập” nhưng luôn chiếm được thiện cảm của người tiêu dùng bản xứ.
Vị thế “người khổng lồ” ngành cà phê
Tính đến tháng 6/2024, Starbucks đã có hơn 38.000 cửa hàng tại 86 quốc gia, doanh thu năm 2023 đạt khoảng 36 tỷ USD theo báo cáo tài chính thường niên (Nguồn: Starbucks Annual Report 2023, Bloomberg). Giá trị thương hiệu Starbucks liên tục nằm trong Top 100 toàn cầu, theo đánh giá của Forbes và Interbrand.
Không chỉ mở rộng về quy mô, Starbucks còn nhiều lần được vinh danh là “nơi làm việc tốt nhất” và “doanh nghiệp bền vững” nhờ chính sách đãi ngộ nhân viên, cam kết giảm phát thải carbon, sử dụng ly tái chế, hỗ trợ cộng đồng địa phương tại các quốc gia có trụ sở.
Ở Việt Nam, Starbucks chính thức gia nhập thị trường từ năm 2013, với cửa hàng đầu tiên tại TP.HCM. Dù đối mặt cạnh tranh mạnh từ các thương hiệu nội địa như Highlands, Trung Nguyên, Phúc Long…, Starbucks vẫn xây dựng được tập khách hàng trung thành, đặc biệt là giới trẻ thành thị nhờ trải nghiệm không gian, chất lượng sản phẩm và các chiến dịch sáng tạo như Starbucks Card, thiết kế cốc theo mùa lễ hội.
Trải nghiệm và sự linh hoạt quyết định thành công
Câu chuyện phát triển của Starbucks là minh chứng rõ ràng cho triết lý “xây dựng thương hiệu không chỉ dựa vào sản phẩm, mà còn ở giá trị trải nghiệm và kết nối cộng đồng”. Thành công của Starbucks không đến từ những công thức cà phê độc quyền, mà từ khả năng tạo ra không gian, trải nghiệm cảm xúc và biến mỗi tách cà phê thành một phần trong cuộc sống thường nhật của khách hàng.
Howard Schultz từng khẳng định: “Chúng tôi không bán cà phê, chúng tôi bán trải nghiệm”. Bản sắc thương hiệu được duy trì nhờ sự đổi mới liên tục, lắng nghe khách hàng, sẵn sàng điều chỉnh sản phẩm, dịch vụ cho phù hợp thị trường địa phương mà vẫn giữ được tính đồng nhất cốt lõi.
Mô hình kinh doanh của Starbucks cũng cho thấy vai trò then chốt của việc ứng dụng công nghệ, quản trị chuỗi cung ứng bền vững, đầu tư vào phát triển con người và gắn kết xã hội để xây dựng thương hiệu lâu dài. Với Starbucks, mỗi cửa hàng mở mới không chỉ là thêm một điểm bán, mà còn là một trung tâm trải nghiệm văn hóa và phong cách sống hiện đại.