Cơ quan CSĐT Bộ Công an vừa hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ qua VKS vụ sai phạm xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đông Á (DAB) giai đoạn 2.
Theo kết luận điều tra, ông Trần Phương Bình (cựu tổng giám đốc, cựu phó chủ tịch HĐQT và chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB) đã có hàng loạt sai phạm gây thiệt hại cho ngân hàng 9.642 tỉ đồng. Một trong những hành vi gây thiệt hại cho DongAbank là bán khu “đất vàng” cho Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ "nhôm").
Hồ sơ thể hiện ngày 19-12-2008, Công ty cổ phần Sơn Trà Điện Ngọc (đại diện là Phạm Văn Tân - trợ lý của ông Bình) mua sáu lô đất tại khu phức hợp trung tâm thương mại, cao ốc văn phòng, căn hộ cao cấp, khách sạn 5 sao, 6 sao và biệt thự cao cấp tại phường Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn, TP Đà Nẵng với giá 950 tỉ đồng.
Trần Phương Bình cùng Vũ "nhôm" hầu tòa trong giai đoạn 1 của đại án DAB. Ảnh: CTV Để có tiền mua đất, ngày 30-12-2008, ông Bình đã chỉ đạo DAB chi nhánh Đà Nẵng ký hợp đồng tín dụng cho Công ty Sơn Trà Điện Ngọc vay 385 tỉ đồng. Tài sản đảm bảo là toàn bộ quyền sử dụng sáu lô đất trên (được DAB định giá 950 tỉ đồng.
Thực hiện chỉ đạo của ông Bình, DAB chi nhánh Đà Nẵng đã giải ngân 385 tỉ đồng cho Công ty Sơn Trà Điện Ngọc. Tuy nhiên, ông Bình sử dụng 263,7 tỉ đồng để thanh toán tiền mua sáu lô đất trên. Tiếp đó, ông chuyển vào tài khoản của Cao Ngọc Liên và Đỗ Văn Hiến lần lượt 101 tỉ đồng và 20 tỉ đồng. Số còn lại ông không nhớ đã sử dụng vào việc gì.
Quá trình trả nợ, ông Bình đã chỉ đạo cấp dưới lập hồ sơ thu khống số tiền 622 tỉ đồng để trả lãi cho khoản vay của Công ty Sơn Trà Điện Ngọc. Sau khi thu khống, chi nhánh Lê Văn Sỹ và Sở giao dịch chuyển số tiền đã thu khống về hội sở để hội sở chịu âm quỹ số tiền trên.
Ngày 27-10-2010, Công ty Sơn Trà Điện Ngọc bán sáu lô đất trên cho Phan Văn Anh Vũ (Vũ "nhôm") với giá 679 tỉ đồng. Công ty này và Phạm Văn Tân sử dụng 23,7 tỉ đồng để ông Bình mua 2.370.436 cổ phần của DAB (đứng tên Cao Ngọc Dung, Trần Phương Ngọc Giao, Trần Thị Môn, Cao Ngọc Liên) trong đợt tăng vốn điều lệ năm 2010.
Tiếp đó, ông Bình dùng 628 tỉ đồng để trả nợ các khoản vay của cá nhân, tổ chức liên quan tới DAB, còn lại sử dụng vào mục đích khác.
Lý giải về việc giải ngân cho Công ty Sơn Trà Điện Ngọc vay vốn, ông Nguyễn An (cựu giám đốc DAB chi nhánh Đà Nẵng) khai thực hiện chỉ đạo của ông Bình nên đã chỉ đạo cấp dưới thẩm định, lập tờ trình đề nghị lãnh đạo cấp tín dụng.
Công ty Sơn Trà Điện Ngọc là khách hàng do hội sở giới thiệu nên quá trình thẩm định hồ sơ vay vốn đã không kiểm tra năng lực tài chính, phương án kinh doanh, kế hoạch trả nợ của công ty này.
Còn Tân khai nhận đứng tên chủ tịch HĐQT Công ty Sơn Trà Điện Ngọc giúp ông Bình. Sau đó, ông Bình chỉ đạo Tân vay tiền của DAB để mua sáu lô đất trên. Ông Bình là người sử dụng tiền vay, chịu trách nhiệm trả nợ gốc và lãi.
Quá trình trả nợ, Tân đã ký hai chứng từ khống với số tiền 15 tỉ đồng để trả nợ cho công ty. Theo Tân, do tin tưởng ông Bình nên không biết việc ký khống các chứng từ. Ông Bình thừa nhận đã chỉ đạo Tân thực hiện hành vi trên và chịu trách nhiệm trả nợ gốc và lãi các khoản vay.
Trong giai đoạn 2 của vụ án, CQĐT đề nghị VKS truy tố ông Bình và các đồng phạm về tội vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến ngân hàng. Ông Bình còn bị đề nghị truy tố thêm tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Cũng trong giai đoạn 2 này, CQĐT cũng làm rõ phi vụ ông Bình đã chuyển hơn 70,5 tỉ đồng để nhờ Vũ "nhôm" mua 2.000 lượng vàng tại một ngân hàng tại TP.HCM.
Theo đó, CQĐT cho là hành vi xuất quỹ chi sai nguyên tắc 35 tỉ để chuyển cho Công ty Minh Thư vay và 14 tỉ để chuyển cho Vũ "nhôm" mua vàng nhập quỹ DAB (nhưng không lập chứng từ), không gây thiệt hại cho DAB. Do vậy, không có căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự đối với ông Bình và các đối tượng liên quan.
Tại giai đoạn 1, khi xét xử, ông Bình nói về mối quan hệ giữa mình với Vũ "nhôm" chỉ đơn thuần là quan hệ công việc. Mối quan hệ có từ khi thực hiện các hợp đồng tín dụng của DAB Chi nhánh Đà Nẵng.
“Khi DAB nâng vốn điều lệ từ 5.000 lên 6.000 tỉ đồng, bị cáo nghĩ làm sao để tìm một nhà đầu tư có năng lực. Khi đó, có người bạn giới thiệu Vũ với bị cáo và bị cáo thấy Vũ là đối tác có năng lực trên thị trường” - ông Bình nói.
Đồng thời, theo cựu tổng giám đốc DAB: “Khi ấy, bị cáo muốn Công ty CP Xây dựng Bắc Nam 79 và Vũ đầu tư cổ phiếu của ngân hàng nên bị cáo đã thực hiện những hành vi như thế...."
Và kết quả phiên đại án giai đoạn 1, tòa đã tuyên phạt ông Bình tù chung thân về hai tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng và lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Bị cáo Phan Văn Anh Vũ bị tuyên 17 năm tù về tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Ngoài ra, HĐXX tuyên buộc Vũ “nhôm” phải trả lại 13,4 triệu USD cho DAB.