Trong bối cảnh thị trường chứng khoán vẫn đang đi ngang chưa rõ xu hướng, nhiều cổ phiếu lại trượt dài tìm về vùng đáy trong đó đáng chú ý có Tổng công ty Bia, rượu, nước giải khát Sài Gòn (Sabeco, mã CK: SAB). Sau một nhịp tăng ngắn hồi tháng 1 đầu năm, cổ phiếu này đã chững lại rõ rệt và bắt đầu tụt dốc từ giữa tháng 3.
Liên tiếp những đợt sụt giảm mạnh đẩy thị giá SAB rơi xuống mức 155.500 đồng/cp, thấp nhất trong vòng hơn 10 tháng kể từ trung tuần tháng 7 năm ngoái. Giá trị vốn hóa thị trường cũng theo đó “bốc hơi” 23.400 tỷ đồng (~1 tỷ USD) chỉ sau hơn 2 tháng, còn xấp xỉ 100.000 tỷ đồng.
Đà tụt dốc của cổ phiếu SAB khiến tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi ngày càng “xa bờ” với khoản đầu tư vào hãng bia lớn nhất Việt Nam.
Còn nhớ vào cuối năm 2017, Vietnam Beverage – thành viên thuộc Thaibev đã gây chấn động chi đến 5 tỷ USD mua trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu SAB từ đợt thoái vốn của Bộ Công thương qua đó chính thức nắm quyền chi phối Sabeco. Dù vậy, đến thời điểm hiện tại, giá trị thị trường của số cổ phần trên chỉ còn khoảng 53.400 tỷ đồng (~2,3 tỷ USD), tức là Thaibev đang tạm lỗ 2,7 tỷ USD sau gần 6 năm.
Thực tế, Thaibev đầu tư vào Sabeco với tầm nhìn dài hạn, cùng tham vọng chiếm lĩnh thị trường bia Việt Nam qua đó tạo bàn đạp hướng đến khu vực Đông Nam Á. Vì thế, việc tạm lỗ với khoản đầu tư này không phải là vấn đề quá lớn đối với “đại gia” Thái Lan.
Thêm nữa, mỗi năm Sabeco vẫn đều đặn chi hàng nghìn tỷ để trả cổ tức và phần lớn số tiền lại chảy về túi người Thái. Năm 2022, Sabeco dự kiến sẽ chia thêm cổ tức đặc biệt 15% qua đó nâng tổng mức cổ tức lên 50%, trong đó Vietnam Beverage được nhận hơn 1.700 tỷ đồng. Kể từ khi hoàn tất thâu tóm Sabeco, “đại gia” Thái Lan đã bỏ túi tổng cộng hơn 8.200 tỷ đồng cổ tức (~350 triệu USD).
Kế hoạch tham vọng nhưng không dễ hoàn thành
Sau một năm bội thu, Sabeco tiếp tục lên kế hoạch kinh doanh đầy tham vọng cho năm 2023 với mục tiêu doanh thu đạt 40.272 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 5.775 tỷ đồng, lần lượt tăng 15% và 5% so với cùng kỳ. Nếu hoàn thành kế hoạch đề ra, doanh nghiệp đầu ngành bia sẽ phá kỷ lục doanh thu và lợi nhuận đạt được trong một năm.
Dù vậy, kết quả kinh doanh quý 1 lại đang báo hiệu một năm không hề dễ dàng đối với “đại gia” ngành bia. Quý đầu năm, Sabeco ghi nhận doanh thu thuần giảm 15% so với cùng kỳ, đạt hơn 6.200 tỷ đồng. Sau khi trừ giá vốn và chi phí, Sabeco lãi ròng hơn 1.004 tỷ đồng, giảm 18,8% so với cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế thuộc về cổ đông công ty mẹ đạt 967 tỷ đồng, ghi nhận lần đầu tiên xuống dưới nghìn tỷ sau 5 quý liên tiếp (kể từ quý 4/2021).
Điểm tích cực là biên lãi gộp của Sabeco đã được cải thiện đáng kể lên 30,7% từ mức 29,6% cùng kỳ năm ngoái và 27,8% của quý trước. Tại ĐHĐCĐ thường niên 2023, ban lãnh đạo Sabeco cho biết sẽ cố gắng giữ mức tỷ suất lợi nhuận gộp và công ty đã chốt nguyên liệu từ cuối năm 2022 cho sản xuất đến hết quý 3/2023. Sabeco sẽ tiếp tục tối ưu hóa chi phí và cải thiện cơ cấu sản phẩm để bảo vệ lợi nhuận.
Cạnh tranh gay gắt và Nghị định 100 là rào cản tăng trưởng
Sabeco nhận định 2023 sẽ là cơ hội vàng cho ngành bia Việt Nam nhờ cơ cấu dân số vàng, thu nhập tăng nhanh. Dù vậy, sự chuyển dịch sang các phân khúc thấp hơn của người tiêu dùng do thu nhập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 có thể ảnh hưởng đến doanh thu năm 2023. Ngoài ra, cạnh tranh sẽ tiếp tục diễn ra gay gắt giữa các công ty sản xuất bia nhằm giành thị phần cao hơn.
Đánh giá về triển vọng ngành bia năm 2023, VCBS cũng cho rằng ngành bia sẽ tiếp tục phục hồi nhờ kênh on-trade với hoạt động kinh tế tiếp tục và mở cửa cho du lịch sẽ thúc đẩy tiêu dùng. Tuy nhiên, Nghị định 100 xử phạt đối với người uống rượu bia và áp lực kinh tế sẽ kìm hãm sự phục hồi của ngành bia.
Tiếp thị sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy nhu cầu. Đổi mới và cải tiến sản phẩm sẽ là chiến lược quan trọng khác để phân biệt với đối thủ cạnh tranh. VCBS cho rằng Sabeco sẽ không bỏ qua tiềm năng lớn của thị trường đồ uống không cồn, thứ hiện chưa có trong danh mục sản phẩm của công ty.
Theo đánh giá của VCBS, việc đầu tư vào thương hiệu cũng như làm mới và nâng cấp chất lượng sản phẩm sẽ giúp tăng doanh số tiêu thụ của Sabeco. Mặt khác, giá bán sẽ không tăng do các chi phí đầu vào như mạch nha có khả năng đã đạt đỉnh và cạnh tranh gay gắt giữa Sabeco và Heineken nhằm giữ vững cũng như gia tăng thị phần.