Hai mặt hàng xuất khẩu có giá trị hàng đầu của Việt Nam năm 2018 là điện thoại thông minh, bao gồm cả điện thoại di động, chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu và may mặc, chiếm 13%. So với hai mặt hàng này, xuất khẩu hạt điều có giá trị nhỏ hơn, nhưng Việt Nam cũng đã trở thành quốc gia sản xuất hàng đầu thế giới trong 17 năm qua.
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc, năm 2018 Việt Nam đã sản xuất khoảng 2,66 triệu tấn hạt điều (loại cả vỏ), tăng 23% so với năm trước.
Con số này cao gấp 3,4 lần so với Ấn Độ - nhà sản xuất điều lớn thứ hai thế giới. Sản lượng xuất khẩu tăng khoảng 790.000 tấn đã đưa Việt Nam trở thành “vua thống trị trong lĩnh vực xuất khẩu hạt điều”.
Hạt điều thường được bán loại rang cả vỏ ở Việt Nam
Năm 2018, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 370.000 tấn hạt, tương đương 14% tổng sản lượng. Điều đó cũng khiến nước ta trở thành nhà xuất khẩu hàng đầu thế giới theo khối lượng, theo Hiệp hội điều Việt Nam.
Nằm ở vùng nhiệt đới ẩm và may mắn có một lượng lớn đất đỏ màu mỡ, các tỉnh như Bình Phước và Đồng Nai đặc biệt thích hợp cho việc sản xuất điều.
Chính vì lẽ đó, chính phủ đã phân phát hạt giống và phân bón cho nông dân, tổ chức các bài giảng hướng dẫn về kỹ thuật canh tác được sử dụng ở nước ngoài. Từ đây, Việt Nam đã bắt đầu sản xuất hạt điều trên cả nước từ đầu thập niên 1980.
Thành lập năm 1985, nhà sản xuất Lafooco đã làm việc với chính phủ để đưa ngành này đi vào hoạt động. Nằm ở tỉnh Long An, công ty canh tác khoảng 620ha cánh đồng ở Bình Phước và các nơi khác, với kỹ thuật canh tác hữu cơ đáp ứng các quy định vệ sinh nghiêm ngặt của Mỹ và EU.
Tỷ lệ xuất khẩu hạt điều của Việt Nam so với các nước trong khu vực Đông Nam Á
Bà Nguyễn Trà My, Phó chủ tịch của The Pan Group, công ty mẹ của Lafooco cho biết, “rất khó để ngành công nghiệp hạt điều của Việt Nam phát triển đến thời điểm này. Chúng tôi vẫn muốn cải thiện hơn nữa chất lượng và sự hấp dẫn của các sản phẩm, để đáp ứng tốt hơn nữa nhu cầu của thị trường toàn cầu”.
Hạt điều truyền thống chiếm khoảng 80% lượng xuất khẩu của công ty, nhưng gần đây, công ty đã bán thêm các sản phẩm có hương vị như mật ong, dừa và ớt với giá cao hơn.
Thu hoạch điều là một quá trình thâm dụng lao động. Nhiều nhiệm vụ, chẳng hạn như thu thập các loại hạt, tách hạt và loại bỏ lớp vỏ cứng bên ngoài, đòi hỏi sự tỉ mẩn của rất nhiều người lao động.
Công nhân làm việc trong nhà máy sản xuất điều của Việt Nam
Trong khi tự động hóa đang phát triển, thì hiện nay chi phí lao động thấp của Việt Nam vẫn là trụ cột chính của ngành. Mức lương tối thiểu tăng trung bình 5,5% trong năm 2020, giảm đáng kể so với mức tăng 17,4% của năm 2013. Nhưng các công ty vẫn đang làm việc để giảm chi phí lao động bằng cách làm cho hoạt động của họ hiệu quả hơn.
Vô số loại hạt điều đang được bán tại các cửa hàng tạp hóa và chợ. Nhưng điều nguyên vỏ giữ được chất lượng tốt hơn nhiều so với hạt điều đã bóc vỏ. Dù giá hạt điều chỉ dưới 2USD/100 gr, hạt điều vẫn là sản phẩm khá đắt đối với phần đông người dân Việt Nam, nếu so với đậu phộng - mặt hàng rẻ và phổ biến hơn.