Tuyên Quang chủ động khắc phục khó khăn về dữ liệu hộ tịch để phục vụ người dân tốt hơn

Cán bộ chủ động

Giữa tháng 7/2025, anh Đào Văn Lượng, sinh năm 2000, trú tại thôn Đồng Đi - xã Kiến Thiết – Tỉnh Tuyên Quang, đưa bạn gái mình là chị Đặng Thị Thưa, sinh năm 2004, trú tại xã Bảo Nhai - tỉnh Lao Cai đến đăng ký kết hôn tại UBND xã Kiến Thiết – Tỉnh Tuyên Quang. Hai bên gia đình đều đã chuẩn bị, chỉ trực chờ đôi uyên ương hoàn tất thủ tục pháp lý, đám cưới theo phong tục truyền thống sẽ được tổ chức.

Theo quy định mới khi đăng ký kết hôn công dân không cần nộp giấy xác nhận tình trạng hôn nhân. Tiếp nhận đề nghị của đôi bạn trẻ Lượng – Thưa, ông Vũ Kim Cương – Cán bộ Tư pháp – Hộ tịch xã Kiến Thiết tiến hành kiểm tra thông tin tình trạng hôn nhân trên dữ liệu dân cư của công dân. Tuy nhiên, thời điểm này hệ thống dữ liệu số đang trong quá trình cập nhật thông tin sau sáp nhập khiến việc tra cứu trở nên gián đoạn, ngày vui của đôi bạn có thể phải nhẫn nhịn đợi chờ.

Giữa tình thế khó lý giải, ông Vũ Kim Cương – Cán bộ Tư pháp – Hộ tịch xã Kiến Thiết liền mở điện thoại lần tìm số điện thoại của Cán bộ tư pháp – Hộ tịch xã Bảo Nhai – Tỉnh Lào Cai.

Sau ít phút trao đổi, ông Vàng Seo Sái - Cán bộ tư pháp xã Bảo Nhai đồng ý chuyển thông tin xác nhận tình trạng hôn nhân của chị Thưa qua tin nhắn đa phương tiện. Nhờ đó, tiến trình giúp anh Lượng và chị Tuyên nên vợ nên chồng nhanh chóng được thực hiện.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Vũ Kim Cương cho biết vào thời điểm tháng 7 các thông tin liên quan đến dữ liệu hộ hầu như bị gián đoạn do công tác cập nhật thông tin chưa đồng bộ, trong khi đó mô hình chính quyền mới chưa ai có kinh nghiệm. Do đó, cơ quan chức năng có thể tiếp cận dữ liệu số hóa về tình trạng kết hôn của công dân khi tới làm thủ tục đăng ký kết hôn. Trong trường hợp này, nếu cán bộ không chủ động xử lý thì công dân khi tới làm thủ tục đăng ký kết hôn sẽ phải “ra về tay trắng”.

Ông Cương chia sẻ thêm, thực tế hiện tại đòi buộc cán bộ cấp xã vừa phải nắm vững các quy định của pháp luật hiện hành, vừa phải nắm vững địa bàn, sát sườn với người dân. Trong thời đại mới, câu chuyện đổi mới khoa học công nghệ, chuyển đổi số không phải ở đâu xa mà ngay trong chiếc điện thoại của mình. Cán bộ xã có thể lập nhóm chat gồm trưởng thôn, trưởng bản để thông truyền ý kiến, văn bản chỉ đạo của xã, hay lập nhóm chát với những người có uy tín trong từng thôn bản đẻ nắm bắt tâm tư nguyện vọng của người dân, từ đó chủ động xử lý.

Ông Nguyễn Văn Việt, Phó Chủ tịch UBND xã Kiến Thiết cho biết – Tỉnh Tuyên Quang, cho biết xã Kiến Thiết là một trong những xã không nằm trong diện sáp nhập nên về diện tích và dân số không thay đổi. Tuy nhiên, địa phương thuộc diện vùng sâu vùng xa có trên 80% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số sống xa trung tâm xã, địa hình hiểm trở, giao thông đi lại khó khăn, có những bản cách trụ sở xã vài chục cây số. Từ những ngày đầu vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xã Kiến Thiết đã đề ra mục tiêu bám địa bàn, linh hoạt giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân cách nhanh chóng.

Để đội ngũ cán bộ, công chức thực sư hoạt động hiệu lực hiệu quả, UBND xã Kiến Thiết đặc biệt chú trọng công tác tổ chức, linh hoạt trong phân công nhiệm vụ cho cán bộ, công chức dựa trên năng lực, sở trường. Cùng với đó, đội ngũ cán bộ, công chức xã tích cực hoàn thiện và nâng cao khả năng giải quyết thủ tục hành chính theo hướng linh hoạt, giảm phiền hà. Trước khi công dân đến nộp hồ sơ, cán bộ xã thường chủ động gọi điện hướng dẫn từ xa giúp người dân chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần thiết, giảm thiểu phát sinh không cần thiết. – Ông Việt nhấn mạnh.

Nỗ lực hoàn thiện

Từ ngày 1/7/2025, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp chính thức hoạt động, trong đó bỏ cấp huyện, nhiều xã, tỉnh sáp nhập khiến kho dữ liệu dân cư điện tử phải thay đổi nhiều trường thông tin, từ đó các thao tác hành chính công trên môi trường mạng bị gián đoạn. Trong khi đó, nhiều luật được sửa đổi, nghị định, thông tư mới ban hành vô hình chung tạo sức nặng kéo dài độ trễ trong lĩnh vực quản lý hành chính liên quan đến dữ liệu dân cư.

Hôm 15/8, Bộ Tư pháp đã có văn bản số 5006/BTP-HCTP lý giải nguyên nhân và nêu rõ biện pháp khắc phục các khó khăn, vướng mắc trong sử dụng phần mềm đăng ký quản lý hộ tịch phục vụ vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, hệ thống thông tin đăng ký và quản lý hộ tịch phiên bản mới, được Bộ Tư pháp triển khai từ ngày 1/7/2025 theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp cần sự phối hợp đồng bộ của nhiều bên.

Trong đó, Bộ Tư pháp chịu trách nhiệm triển khai hệ thống phần mềm, chuyển đổi dữ liệu từ hệ thống cũ sang hệ thống mới, Văn phòng Chính phủ quản lý cổng dịch vụ công quốc gia, Bộ Công an quản lý phần mềm dịch vụ công liên thông, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Bộ Khoa học và Công nghệ quản lý nền tảng tích hợp chia sẻ dữ liệu NDXP và các địa phương quản lý hệ thống giải quyết thủ tục hành chính cấp tỉnh.

Từ vướng mắc phát sinh trong quá trình chuyển đổi, Bộ Tư pháp đã nỗ lực chuyển đổi dữ liệu, các nghiệp vụ hộ tịch được triển khai đầy đủ từ ngày 11/8/2025. Đối với các lỗi trên phần mềm, Bộ Tư pháp đã chỉ đạo đơn vị kỹ thuật khắc phục ngay sau khi nhận được phản ánh, ghi nhận lỗi.

Đối với lỗi kết nối, chuyển hồ sơ, dữ liệu, Bộ Tư pháp bố trí nhóm thường trực phối hợp đầu mối Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) cấp tỉnh, Phần mềm DVCLT (C06 – Bộ Công an) khắc phục. Đồng thời, đại diện Bộ Tư pháp đã làm việc với VNPT để thống nhất xác định lỗi, thiếu sót, hướng khắc phục, hoàn thiện, đồng thời tiếp tục trao đổi với các đơn vị cung cấp dịch vụ còn lại để thống nhất bảo đảm xử lý xong trước 25/8/2025.

Đối với các lỗi liên quan đến người dùng, Bộ Tư pháp đã tổng hợp các vướng mắc thường gặp trong quá trình sử dụng Hệ thống để đề ra cách thức xử lý cho địa phương tham khảo, xây dựng video hướng dẫn sử dụng, thao tác cụ thể đối với từng nghiệp vụ trên Hệ thống đăng ký, quản lý hộ tịch điện tử để người dùng chủ động nghiên cứu từ ngày 15/8/2025.

Trong tháng 8/2025, Bộ Tư pháp tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, hướng dẫn trực tiếp tại một số địa phương gặp nhiều khó khăn, vướng mắc để hỗ trợ các địa phương khắc phục, dự kiến thực hiện tại 12 địa phương để đôn đốc, hỗ trợ các địa phương bảo đảm thực hiện đúng yêu cầu tại Kết luận số 183/KL-TW.

Ông Lương Xuân Chiến, chuyên viên thuộc Trung tâm hành chính công xã Xuân Vân – Tỉnh Tuyên Quang, cho biết những ngày đầu chính quyền 2 cấp đi vào hoạt động xuất hiện không ít khó khăn, như thiếu trang thiết bị, dữ liệu từ huyện chưa được cập nhật về hệ thống xã nên khó tra cứu, đối chiếu. Tuy vậy, các cán bộ, công chức của trung tâm phải tiến hành tra cứu song song cả phương pháp số hóa lần thủ công truyền thống. Qua đó, các thủ tục hành chính được thực hiện nhanh chóng, chính xác, người dân được hướng dẫn hoàn thiện hồ sơ ngay từ đầu, hạn chế việc đi lại nhiều lần.

Trao đổi với PV Báo Pháp Luật Việt Nam, ông Nguyễn Khánh Lâm – Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Tuyên Quang cho biết khó khăn bất cập phát sinh trong những ngày đầu hoạt động mô hình chính quyền địa phương là điều tất yếu có thể lường trước được. Do đó, các cán bộ, công chức, viên chức ngành tư pháp Tuyên Quang được quán triệt tình thần nỗ lực “làm hết việc không làm hết giờ”, luôn sẵn lòng phục vụ nhân dân. Đến nay, hệ thống quản lý hộ tịch đã hoạt động tương đối ổn định, cán bộ, công chức, viên chức sẽ phải tiếp tục hoàn thiện bản thân, trau dồi thêm kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm để ngày một nâng cao hơn nữa chất lượng nền hành chính công.