Tuổi thơ khốn khó
Chương Phương Lương sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở một ngôi làng hẻo lánh thuộc Hàm Ninh, Hồ Bắc (Trung Quốc). Cậu bé Chương trải qua tuổi thơ ấu trên đồng ruộng, sau mỗi buổi học lại giúp bố mẹ nuôi lợn, chăn trâu. Gia đình Chương Phương Lương có 6 anh chị em, cậu là con trai thứ 3. Mặc dù là nông dân không biết chữ nhưng bố mẹ cậu đặc biệt chú ý đến việc học hành của con cái, 3 trong số 6 người con của họ đều vào đại học. Dân làng kể lại, gia đình họ Chương bấy giờ nghèo nhất làng, nhưng con cái lại chăm ngoan học giỏi nhất. Trong đó, người con trai thứ 3 – Chương Phương Lương – là người tiền đồ rộng mở nhất.
Mùa hè năm 1980, Chương Phương Lương mang theo học phí vài chục tệ và một túi trứng gà mà mẹ anh vay mượn khắp trong làng, bắt chiếc xe khách màu xanh lá cây lên thành phố Thành Đô học. Nhìn bóng dáng còng lưng của cha mẹ trên sân ga, Chương Phương Lương thề rằng, anh phải học tập chăm chỉ, thay đổi vận mệnh bằng tri thức để cha mẹ anh có một cuộc sống tốt đẹp hơn. Kể từ khi vào Đại học Công nghệ Thành Đô, Chương Phương Lương chưa bao giờ xin tiền gia đình, mỗi kỳ nghỉ, anh đều ra ngoài dạy học và làm thuê để kiếm tiền trang trải học phí, chi tiêu cho mình.
Năm 1984, Chương Phương Lương tốt nghiệp cử nhân, được nhà trường giới thiệu một công việc ổn định trong một doanh nghiệp nhà nước, cùng lúc đó, một cơ hội khác để đến Đại học Nam Kinh làm nghiên cứu sinh mở ra trước mắt anh. Chương Phương Lương, người muốn đi làm sớm để kiếm tiền phụ giúp gia đình, đã gọi điện xin lời khuyên của bố mẹ. Cha anh chỉ nói một câu “biển học vô bờ”, rồi cúp máy. Cùng năm đó, Chương Phương Lương vào Đại học Nam Kinh để học thạc sĩ hóa học. Sau khi tốt nghiệp, Chương tuân theo sự phân công, vào Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung để giảng dạy, trở thành giáo viên đại học và phục vụ "bát cơm sắt" mà mọi người lúc bấy giờ đều ghen tị. Nhờ tiền cậu gửi về, cuộc sống của cha mẹ và gia đình ở quê cũng dần được cải thiện.
Xứ lạ
Năm 1989, Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung có cơ hội du học tại Mỹ, Chương Phương Lương vượt trội so với nhiều đối thủ và dành được suất đến Đại học Duke, một trường đại học nổi tiếng của Mỹ, để học tiến sĩ. Năm 1995, sau khi ông lấy được bằng Tiến sĩ, Chương Phương Lương nhận lời mời của công ty dược phẩm của Mỹ Schering-Plough Corporation và đảm nhận vai trò nhà khoa học hàng đầu.
Mặc dù với mức lương lên tới một triệu nhân dân tệ, Chương Phương Lương không còn lo lắng về tiền bạc, nhưng anh vẫn quyết định theo đuổi đam mê kinh doanh. Năm 2002, Chương từ chức tại Schering-Plough và cùng với hai sinh viên Trung Quốc khác đang du học, anh thành lập GenScript ở New Jersey, Mỹ và bắt đầu con đường kinh doanh của riêng mình.
Kiên quyết trở về Trung Quốc
Mặc dù điều kiện sống ở Mỹ vượt trội hơn và môi trường kinh doanh tốt hơn so với ở Trung Quốc, nhưng với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế trong nước, một số lượng lớn người hồi hương đã quay trở lại Trung Quốc để đầu tư và bắt đầu kinh doanh, góp phần xây dựng quê hương. Chương Phương Lương bắt đầu tìm kiếm cơ hội phát triển trong nước. Năm 2004, sau khi thảo luận với các đối tác của mình, Zhang Fanliang chính thức về nước với GenScript của mình và định cư tại Nam Kinh, Giang Tô.
Dựa vào kinh nghiệm chuyên sâu nhiều năm và thành tựu nghiên cứu khoa học trong lĩnh vực y học, Zhang Fanliang đã dẫn dắt GenScript vượt qua mọi trở ngại và phát triển nhanh chóng như một con ngựa ô trong ngành. Sau hơn mười năm phát triển, GenScript đã phát triển thành một công ty dược phẩm toàn cầu, một nhà cung cấp dịch vụ sản xuất và R&D khoa học đời sống hàng đầu.
Ngày 30 tháng 12 năm 2015, Chương Phương Lương đã thành công tham gia thị trường vốn với GenScript Biotech của mình và niêm yết thành công trên Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông. Sự kiện đã mở ra một chương mới trong lịch sử của phát triển doanh nghiệp và bản thân Chương đã trở thành một trong những "tỷ phú" chỉ sau một đêm. Cậu bé chăn trâu, sau 13 năm làm việc chăm chỉ, đã mở ra cơ hội của riêng mình. Sau đó không lâu, ngày 5 tháng 6 năm 2020, Legend Biotech, một công ty con của GenScript, đã niêm yết thành công trên sàn Nasdaq ở Mỹ, trở thành công ty CAR-T đầu tiên của Trung Quốc vươn ra nước ngoài.
Biến cố
Giữa những thành công vang dội, tháng 9 năm 2020, một vụ án buôn lậu đã đẩy Chương Phương Lương lên đầu sóng ngọn gió. Hai văn phòng của GenScript ở Nam Kinh và Trấn Giang, tỉnh Giang Tô đã bị nhân viên hải quan khám xét để tìm "vật phẩm nhập cảnh bất hợp pháp". Vào thời điểm đó, những người trong ngành và giới truyền thông nói chung suy đoán rằng "vật phẩm nhập cảnh bất hợp pháp" mà hải quan nói đến là nguồn gen của con người, và chính Chương Phương Lương lại là người nghiên cứu và phát triển "geranyl transferase nhân bản" đầu tiên trên thế giới, điều này không khỏi khiến dư luận nghĩ những vật phẩm bị cấm có liên quan đến ông. Tháng 11 cùng năm, Chương Phương Lương đã bị cơ quan công tố tạm thời bắt giữ.
Sau gần một năm điều tra, tháng 5 năm 2022, do không đủ bằng chứng, Chương Phương Lương lấy lại tự do sau quyết định không bị truy tố, GenScript cũng thoát khỏi tình trạng lao đao và giá cổ phiếu bắt đầu phục hồi dần dần. Tính đến thời điểm hiện tại, tổng giá trị thị trường của GenScript Biotech đã vượt quá 60 tỷ NDT. Trước đó, tháng 5 năm 2021, quỹ đầu tư quốc tế Hillhouse Capital đã đầu tư 8 tỷ HKD vào GenScript và hai công ty con của nó.
Câu chuyện của ông trùm ngành sinh học Trung Quốc cho thấy, thành công không tự nhiên mà đến. Bên cạnh “khứu giác” nhạy bén để phát hiện các cơ hội kinh doanh, bạn cần có định hướng rõ ràng và quan trọng là quyết tâm và can đảm để trở thành người đầu tiên biến ý tưởng thành hành động.