GoerTek của Trung Quốc đã trở thành hãng đầu tiên trong số các nhà cung ứng trang thiết bị hàng đầu của Apple xác nhận kế hoạch chuyển dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc nhằm tránh "đạn lạc" trong cuộc chiến thương mại đang ngày một gay cấn giữa Mỹ và Trung Quốc.
Hãng lắp ráp AirPods đã thông báo với các nhà cung ứng rằng mình dự định chuyển dây chuyền sản xuất tai nghe không dây sang Việt Nam. Cùng lúc đó, hai nhà cung ứng smartphone khác - Pegatron và Cheng Uei Precision Industry của Đài Loan - cũng đang tìm cách mở rộng dây chuyền sản xuất ra ngoài Trung Quốc vì lý do tương tự, mặc dù có thể các dây chuyền này không liên quan đến Apple.
GoerTek đã yêu cầu mọi nhà cung ứng có liên quan đến dây chuyền sản xuất AirPods xác nhận trước cuối tuần này rằng liệu họ có thể ship tất cả các vật liệu và linh kiện cần thiết trực tiếp sang Việt Nam hay không. Quyết định của GoerTek vẫn chưa phải là quyết định cuối cùng, bởi nó đòi hỏi phải thảo luận sâu hơn với Apple (tất nhiên Táo khuyết đã được thông báo về kế hoạch này). Công ty Trung Quốc có trụ sở tại Duy Phường (Sơn Đông, Trung Quốc) này còn cho biết họ hi vọng mọi nhà cung ứng vẫn sẽ duy trì giá linh kiện theo hợp đồng ban đầu và chuyển hàng theo đúng lịch trình đã đồng ý trước đó.
GoerTek và Apple chưa phản hồi về vấn đề này. Tuy nhiên, quyết định trốn thoát khỏi làn lửa đạn xuất phát từ cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc của công ty đã phản ánh tình thế khó khăn mà Apple và các nhà cung ứng của hãng đang phải đôi mặt. Tổng thống Mỹ Donald Trump đã liên tục kêu gọi các công ty có giá trị bậc nhất thế giới chuyển dây chuyền sản xuất trở về Mỹ. Dù Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất có các nhà máy quan trọng của Apple, nhưng công ty Mỹ lại phải dựa vào thị trường Trung Quốc để thu về khoảng 20% doanh thu thường niên của mình. Bất kỳ hành động chuyển đổi nào của Apple cũng có thể "rút dây động rừng" và dẫn đến những hệ quả to lớn.
"Apple là mục tiêu hiển nhiên nhất nếu Trung Quốc muốn trả thủ các công ty Mỹ" - James Wei, một nhà phân tích Hồng Công làm việc tại Yuanta Investment Consulting cho biết - "Apple và các nhà cung ứng trọng điểm của hãng không còn nghi ngờ gì nữa, sẽ gánh chịu những nguy cơ bất ổn định cao về mặt chính trị trong bối cảnh cuộc chiến thương mại tiếp tục nóng lên".
AirPods, cùng với Apple Watch và loa thông minh HomePod, ban đầu năm trong số những hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD bị đánh thuế 10% bắt đầu từ ngày 24/9. Tuy nhiên, những sản phẩm này đã thoát án tử vào phút chót. Các nguồn tin công nghiệp cho hay nhiều nhà cung ứng đã tỏ ra quan ngại rằng họ có thể bị ảnh hưởng lại lần nữa với việc Tổng thống Mỹ đe dọa áp thuế bổ sung lên số hàng hóa nhập khẩu còn lại có trị giá 267 tỷ USD đến từ Trung Quốc trong tương lai gần.
Trong khi đó, Cheng Uei, nhà cung ứng sạc và các bộ kết nôi cho iPhone và smartphone Android, cho biết đang xem xét mang một số dây chuyền sản xuất trở lại Đài Loan và Đông Nam Á vì căng thẳng thương mại Mỹ - Trung.
"Chúng tôi đang suy nghĩ về việc tăng cường dây chuyền sản xuất tại nhà máy ở Tucheng District (một quận thuộc thành phố Đài Bắc mới). Sẽ không mất nhiều thời gian. Chúng tôi có thể thực hiện việc đó trong một hoặc hai tháng" - Chủ tịch công ty, T.C. Gou nói.
Gou cho biết công ty của ông dự định thuê thêm 200 đến 300 công nhân tại nhà máy ở Đài Loan theo kế hoạch dự phòng. Đây sẽ không phải là một cuộc đa dạng hóa quy mô lớn khởi phát từ trung tâm sản xuất của Cheng Uei ở Trung Quốc.
Công ty này còn đang đánh giá các cơ sở sản xuất mới ở Thái Lan, Việt Nam và Philippines. Theo vị Chủ tịch thì "các chuỗi cung ứng ở đó phát triển hơn so với các thị trường đang lên khác, trong khi giá lao động vẫn còn rẻ".
Tuy nhiên, Gou nói rằng việc chuyển ra khỏi Trung Quốc là không hề dễ dàng, khi mà nhiều chuỗi cung ứng trưởng thành đã tồn tại ở đây trong hàng thập kỷ liền. Các chính phủ địa phương Trung Quốc cũng ưu đãi nhiều khoản thuế và có các chính sách đầu tư thân thiện nhằm khuyến khích các hãng sản xuất ở lại.
Cheng Uei sẽ quyết định liệu có nên đầu tư vào việc mở rộng nhà máy ở Đài Loan hay không khi tình hình trở nên rõ ràng hơn, rằng Tổng thống Trump liệu có thực hiện lời đe dọa áp thêm thuế lên các sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc hay không.
Cuối cùng, Pegatron, hãng lắp ráp iPhone lớn thứ hai thế giới sau Foxconn, đang tiến hành đánh giá nhiều địa điểm ở Đài Loan để xây dựng một nhà máy mới, nơi hãng sẽ sản xuất các sản phẩm không phải cho Apple, và có khả năng bù đắp các khoản chi phí đang tăng lên vì chiến tranh thương mại.
"Ban quản lý Pegatron đã đi lại giữa miền Nam và miền Bắc Đài Loan nhiều lần trong tuần" - một nguồn tin cho biết.
Công ty Đài Loan này còn sản xuất máy tính xách tay, tablet, thiết bị mạng, sản phẩm điện tử tiêu dùng, và các thiết bị IoT cho các khách hàng bao gồm Microsoft, Sony và Google.
Một nguồn tin khác cho biết Pegatron đã dự định xây dựng một nhà máy mới ở Đài Loan để sản xuất các thiết bị mạng và một số thiết bị IoT. "Bởi các sản phẩm này [thiết bị mạng và router] đã bị áp thuế bổ sung của Mỹ, và công việc kinh doanh cũng đang phát triển, nên hãng cần thêm năng suất để đáp ứng nhu cầu".
Pegatron từ chối đưa ra bình luận.
Việc chuyển đổi dây chuyền sản xuất của chuỗi cung ứng của Apple sẽ bị theo dõi sát sao bởi chính quyền Trung Quốc. AirPods hiện được lắp ráp ở Trung Quốc bởi các nhà cung ứng Inventec, Luxshare-ICT, và GoerTek. Apple đã bán gần 20 triệu cặp tai nghe AirPods từ cuối năm 2016 (thời điểm AirPods ra mắt) đến năm 2017, và các nguồn công nghiệp dự đoán con số này sẽ tăng lên đến 28 triệu sản phẩm trong năm nay. Công ty Mỹ đang có kế hoạch tung ra AirPods phiên bản tiếp theo vào cuối năm nay, nhưng kế hoạch này có thể đã bị dời sang năm sau. Chưa rõ liệu GoerTek có dự định sản xuất mẫu AirPods hiện tại, hay mẫu mới thế hệ 2 tại Việt Nam.
GoerTek hiện có một nhà máy sản xuất ở miền Bắc Việt Nam, gần thủ đô Hà Nội, nơi họ sản xuất tai nghe có dây cho iPhone.
Inventec, một nhà lắp ráp AirPods chủ chốt khác, cho biết hãng duy trì liên hệ chặt chẽ với các khách hàng về chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, nhưng hiện chưa có một kế hoạch nào được xác nhận.
Inventec sản xuất khá nhiều sản phẩm điện tử tại Thượng Hải và Nam Kinh ở Trung Quốc, Đào Viên ở Đài Loan, ở Cộng hòa Séc và Mexico. Nhà máy sản xuất AirPods của họ đặt tại Thượng Hải.
Các tai nghe AirPods sản xuất bởi Luxshare thì đến từ nhà máy của hãng tại Côn Sơn (Trung Quốc). Luxshare hiện không có nhà máy sản xuất cho Apple nào ở ngoài Trung Quốc. Hãng cũng không đưa ra bình luận nào về vấn đề này.