Gần 18 năm trước, Toyota đăng tải video quảng cáo Super Bowl với lời giới thiệu mở đầu: “Đã lâu rồi kể từ khi mạng lưới giao thông vận tải thực sự phát triển, chúng tôi vẫn luôn chuyển động không ngừng…”. Và trong ngày ra mắt phiên bản Prius thế hệ mới nhất của Toyota, những thông điệp trên một lần nữa lặp lại.
Điều này đã một lần nữa khẳng định xe hybrid - loại ô tô sử dụng song song động cơ đốt trong và động cơ điện - vẫn là lựa chọn khả thi để Toyota đạt mục tiêu trung hòa carbon, trong bối cảnh dòng xe điện ngày càng được ưa chuộng.
Theo Bloomberg, Toyota hiện xếp cuối trong bảng xếp hạng các công ty nỗ lực "khử" carbon nhất của Greenpeace. Hãng xe này đáng ra đã có vị trí tốt hơn nếu chuyển hướng khai thác sang xe chạy hoàn toàn bằng điện, hay thực hiện chính sách thúc đẩy EV trước đó.
Toyota "chậm nhưng chắc"
Một năm trước, Toyota tuyên bố sẽ đầu tư 4.000 tỷ Yên (30 tỷ USD) nhằm nỗ lực bán 3,5 triệu chiếc xe điện/năm vào cuối thập kỷ này. Song chiếc xe Prius vừa ra mắt lại không phải là phiên bản hybrid cuối cùng. Toyota khẳng định, việc sản xuất thêm nhiều xe hybrid không có nghĩa là hãng đang "dậm chân tại chỗ" mà không tiến về phía trước.
Tuần trước, các CEO của hãng đã chia sẻ với báo giới về kế hoạch đạt mức trung hòa carbon tại châu Âu vào năm 2040. Nhóm nhà lãnh đạo này lập luận, chiến thuật họ đang thực hiện là cách nhanh nhất để cắt giảm ô nhiễm không khí trong bối cảnh nguyên vật liệu sản xuất xe điện dần khan hiếm.
“Trong 10 - 15 năm tới, vật liệu pin và cơ sở hạ tầng sạc năng lượng tái tạo sẽ trở nên khan hiếm. Pin xe điện cần được đặt ở những nơi chúng hoạt động tốt nhất, chúng ta cần sử dụng tư duy hệ thống,” Gill Pratt, chuyên gia tại Toyota nhận định.
Để dẫn chứng cho quan điểm trên, Pratt ước tính lượng khí thải điển hình trong vòng đời 100 phương tiện không sử dụng điện.
Theo đó, sử dụng toàn bộ nguồn cung cấp pin để điện khí hóa hoàn toàn một chiếc ô tô giúp giảm 1% tỷ lệ phát thải. Trong khi sử dụng lượng pin khan hiếm thay 6 chiếc ô tô bằng xe hybrid, mỗi chiếc sử dụng pin 18 kWh, sẽ giảm 2,4% tỷ lệ phát thải của xe. Tuy nhiên, cách cắt giảm nhiều khí thải nhất 18% lại là thay thế 90 chiếc ô tô bằng xe hybrid sử dụng pin 1,1 kWh.
“Chúng ta có thể tranh luận về lượng khí thải carbon trung bình mà tôi đã giả định. Kết quả không thay đổi đáng kể bởi yếu tố chi phối nằm ở số lượng các phương tiện được thay thế với cùng một lượng pin. Đây là cách giải thích cơ bản cho lối tiếp cận đa dạng của Toyota”, Pratt nói.
Toyota đã quá quen thuộc với tình trạng thiếu nguyên liệu thô cho pin, trong bối cảnh giá lithium tăng vọt lên mức cao kỷ lục hơn 50.000 USD/tấn, gấp 10 lần so với 2 năm trước.
Nhà sản xuất ô tô này ước tính có hơn một tỷ người không được tiếp cận nguồn cung cấp điện đầy đủ. Trong khi một chiếc xe chạy bằng pin trung bình, hay BEV, được bán với giá hơn 65.000 USD ở Mỹ, thì Prius thế hệ mới chỉ có giá khởi điểm hơn 25.000 USD.
“BEV là lựa chọn phù hợp ở châu Âu và Mỹ, nơi cơ sở hạ tầng đang được xây dựng và hệ thống điện luôn sẵn có, cho đến thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, lựa chọn này không phù hợp ở mọi khu vực, cùng mức giá chưa được phải chăng với tất cả mọi người”, Chủ tịch Toyota Akio Toyoda cho biết.
Ô tô điện liệu đã là giải pháp tốt nhất cho tất cả mọi người?
Từ lâu, Toyota luôn xem ô tô hybrid là một cách tiếp cận thực tế hơn để đạt được mục tiêu trung hòa carbon so với ô tô điện. Nguyên nhân bởi chi phí sở hữu ô tô chạy hoàn toàn bằng điện rất cao và hỗn hợp năng lượng hiện tại chủ yếu dựa vào nhiên liệu hóa thạch.
Chủ tịch Toyota Akio Toyoda cũng là một trong những người có quan điểm thận trọng về xe điện. Ông đã đặt câu hỏi rằng liệu những chiếc xe có thân thiện với môi trường hay không, đồng thời bày tỏ sự nghi ngờ rằng người tiêu dùng có thực sự muốn chúng.
Chủ tịch Toyota Akio Toyoda là một trong những người có quan điểm thận trọng về xe điện.
Trao đổi với báo giới, ông Simon Humphries - quản lý cấp cao tại Trung tâm phát triển ô tô Toyota - cho rằng ô tô điện chạy bằng pin vô cùng quan trọng, song không phải giải pháp tốt nhất cho tất cả mọi người. Trong thế giới đa dạng, con người cần nhiều sự lựa chọn và Prius nằm trong khả năng tài chính của mọi người.
Tại một buổi diễn đàn ở Brussels vào năm ngoái, Toyota tuyên bố sẵn sàng bán những chiếc xe không phát thải ở châu Âu vào năm 2035 đúng như kế hoạch loại bỏ ô tô động cơ đốt trong của Liên minh châu Âu. Hãng cũng tổ chức lễ ra mắt bZ4X - mẫu đầu tiên trong loạt 6 xe điện dự kiến triển khai trong khu vực vào năm 2026.
Theo Matt Harrison, Chủ tịch Toyota Motor Europe, bất chấp sự khởi đầu khó khăn, các đơn vị kinh doanh của Toyota dự báo nhu cầu trong năm tới sẽ tăng cao đến mức công ty khó có thể đáp ứng đủ nguồn cung.
“Chúng tôi sẽ phải tăng công suất cho bZ4X sau năm 2023, bởi nhu cầu dự báo sẽ cao hơn dự kiến”, ông Matt Harrison tiết lộ.