Xuất hiện trong bộ vest chỉn chu và phong cách bán hàng sang chảng, Dong Wenming bán dây chuyền vàng và nhẫn kim cương cho 18 triệu người hâm mộ mỗi ngày, thông qua Douyin, phiên bản TikTok dành riêng cho khu vực Trung Quốc.
Anh Dong Wenming. Ảnh: Douyin.
Ngày càng nhiều người dùng Douyin tìm thấy video livestream bán hàng xen giữa các video ngắn giải trí thông thường. Một xu hướng mới đã mở ra, đưa Douyin trở thành một phiên bản mua sắm qua truyền hình nhưng dành cho thế hệ di động.
Điểm mạnh thành điểm yếu của Alibaba
Giờ đây, thị trường mua sắm qua livestream - từng được tiên phong bởi gã khổng lồ mua sắm trực tuyến Alibaba vào năm 2016 đang đe dọa hoạt động kinh doanh chính của tập đoàn. Theo các nhà phân tích tại PingAn Securities, giá trị hàng hóa được bán thông qua các buổi phát trực tiếp sẽ tăng gấp đôi trong năm nay lên 313 tỷ USD, trong khi mua sắm trực tuyến truyền thống chỉ tăng trưởng ở mức 15%.
Dẫn đầu mảng livestream bán hàng, bên cạnh Alibaba là hai ứng dụng chia sẻ video lớn nhất và phát triển nhanh nhất đại lục - Kuaishou và Douyin. Cơ hội đến với họ sau khi Alibaba phải đối mặt với các quy định chống độc quyền từ cơ quan quản lý.
"Mua sắm trên Taobao (ứng dụng thương mại điện tử của Alibaba) không vui như Kuaishou và Douyin", Jessy Zhang, nhà phân tích thương mại điện tử tại công ty phân tích thị trường Trung Quốc Daxue Consulting cho biết.
Douyin và Kuaishou có 600 triệu và 320 triệu người dùng mỗi ngày, đồng nghĩa với việc chuyển đổi những người đó thành khách mua hàng sẽ nhanh chóng và dễ dàng hơn. Tổng giá trị hàng hóa được bán trên Kuaishou trong quý thứ ba đã tăng 86% so với cùng kỳ năm ngoái lên 27,6 tỷ USD.
Thành bại nhờ thuật toán
Theo nghiên cứu từ Founders Securities, một số người bán phát trực tiếp trả phí cho Douyin và Kuaishou để tăng phạm vi tiếp cận, nhưng nếu nội dung của họ đủ hấp dẫn, video sẽ tự động được đẩy lên xu hướng nhờ thuật toán của ứng dụng. Trong khi đó, các thương gia sử dụng Taobao phải chi trung bình 29 USD cho quảng cáo và sẽ phải trả nhiều hơn nữa cho mỗi người tiêu dùng mới mà họ có được.
Alibaba vẫn là công ty thương mại điện tử lớn nhất ở Trung Quốc nhưng thị phần đang sụt giảm khi các nền tảng đối thủ tận dụng lợi thế của quy định chống độc quyền.
Tập đoàn của tỷ phú Jack Ma đã phải nộp khoản tiền phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD vào tháng 4 sau khi nhà chức trách phát hiện họ cản trở bán lẻ trực tuyến bằng cách buộc thương gia phải bán độc quyền trên nền tảng của mình.
Theo Daxue Consulting, trong nửa đầu năm 2021, Taobao và Tmall (cũng thuộc Alibaba) chiếm 48% tổng lượng hàng hóa (GMV) thương mại điện tử ở Trung Quốc, giảm so với 62% một năm trước đó.
Alibaba sở hữu Viya - nữ hoàng livetream ở Trung Quốc. Ảnh: Alibaba.
Nhiều người cho rằng, mô hình mua sắm livestream hướng người dùng đến việc mua hàng số lượng lớn. "Người mua thích livestream vì bạn có thể tìm thấy rất nhiều ưu đãi đặc biệt khi mua số lượng lớn. Mua sắm bằng Douyin đặc biệt được sinh viên yêu thích vì đây là nhóm khách hàng có nhiều thời gian rảnh lướt web", một thanh niên 20 tuổi ở tỉnh Quảng Đông nói.
Tuy nhiên, chính những hàng hóa được ưa chuộng bán qua livestream lại là các mặt hàng đem về cho Alibaba nhiều doanh thu nhất: đồ chăm sóc da, thời trang phụ nữ, mỹ phẩm và nước hoa.
“Phát trực tiếp đặc biệt có lợi cho lĩnh vực làm đẹp và may mặc, thứ trước đây vốn là thế mạnh của Taobao và Tmall”, Michael Norris, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại AgencyChina nhận định.
Daniel Zhang, Chủ tịch và giám đốc điều hành Alibaba khẳng định tập đoàn đang đào tạo thêm những người có ảnh hưởng để thêm vào đội ngũ các ngôi sao livestream. Alibaba hiện có Viya, người đã bán 4,88 tỷ USD hàng hóa cho người theo dõi vào năm ngoái, theo công ty nghiên cứu internet iiMedia.
Ông lớn không ngồi im
“Alibaba sẽ bắt kịp với sự thay đổi thị hiếu của người tiêu dùng. Một công ty lớn như thế này sẽ không ngồi một chỗ và chờ chết.", một người mua sắm 41 tuổi ở Bắc Kinh nói.
Các kho hàng của Alibaba được hỗ trợ quản lý bởi nhiều máy móc hiện đại, giúp tiết kiệm thời gian giao hàng. Ảnh: Reuters
Việc dịch chuyển sâu hơn vào lĩnh vực thương mại cũng có thể gây nguy hiểm cho những người chơi mới. "Douyin và Kuaishou sẽ đối mặt với nguy cơ loãng giá trị nền tảng nếu dữ liệu cá nhân người dùng trở thành tài liệu để đưa họ đến các buổi livestream quảng cáo dài bất tận. Việc người dùng tương tác ít hơn cũng ảnh hưởng đến doanh thu quảng cáo - vốn là nguồn thu chính của hai ứng dụng này", Norris cảnh báo.
Không dừng lại ở đó, Alibaba còn có lợi thế nhờ hình ảnh thương hiệu đáng tin cậy, cũng như chuỗi quản lý chuỗi cung ứng và hậu cần được xây dựng bài bản trong nhiều năm.
Ở phía ngược lại, nhiều người bán trên Douyin đã bị sa thải vì cung cấp khuyến mãi giả và từ chối chấp nhận trả lại hàng. Alibaba cũng từng đối mặt với những vấn đề tương tự nhưng họ đã liên tục đầu tư tiền để giúp người tiêu dùng chống lại những thương gia bán sản phẩm giả và bị lỗi.
Douyin đang cố gắng lấy lòng tin từ khách hàng bằng việc thành lập một quỹ bảo vệ giải quyết tranh chấp giữa nhà cung cấp và người mua hàng. Họ cũng cam kết gỡ bỏ sản phẩm có vấn đề ra khỏi ứng dụng.
"Tôi không tin tưởng bán hàng qua livestream, các sản phẩm không đi kèm với bất kỳ đảm bảo nào. Một số người bán qua Douyin có được doanh số đáng kinh ngạc, tuy nhiên, rất khó để lay chuyển Taobao khỏi vị trí dẫn đầu", một khách mua sắm ở Bắc Kinh chia sẻ.