Tham vọng lớn bị đặt dấu hỏi
Công ty cổ phần Tư vấn - Thương mại - Dịch vụ Địa ốc Hoàng Quân (Mã: HQC) thành lập từ năm 2000 và được biết đến như “ông trùm” phát triển nhà ở xã hội với 24 dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân đã đăng ký và đang triển khai tại khắp các tỉnh thành miền Trung, miền Nam với khoảng 34.000 căn hộ.
Các dự án này đóng góp quan trọng vào kết quả kinh doanh nhưng cũng khiến doanh nghiệp địa ốc này vướng vào không ít “lùm xùm” liên quan đến pháp lý. Ngoài nhà ở xã hội, Địa ốc Hoàng Quân còn phát triển một số dự án khu công nghiệp, khu dân cư, trung tâm thương mại, văn phòng cho thuê,...
Tại buổi kỷ niệm 20 năm thành lập vừa diễn ra, lãnh đạo Tập đoàn Hoàng Quân nêu tham vọng trong 10 năm tới (giai đoạn 2020 – 2030) phấn đấu trở thành một trong những doanh nghiệp tỷ USD của Việt Nam với kỳ vọng 100 dự án được triển khai trong và ngoài nước. Thậm chí, đơn vị này còn đặt mục tiêu doanh thu giai đoạn 2030 – 2050 lên đến 10 tỷ USD (xấp xỉ 230.000 tỷ đồng).
Dự án nhà ở xã hội của Địa ốc Hoàng Quân ở Nha Trang.
Nhìn lại một thập kỷ đã qua có thể dễ dàng nhận thấy kết quả kinh doanh của Địa ốc Hoàng Quân trồi sụt thất thường. Doanh thu của doanh nghiệp này hiếm khi đạt trên 1.000 tỷ đồng trong khi lợi nhuận nhiều năm chỉ quanh quẩn vài chục tỷ đồng. Kể từ năm 2012 đến nay, sau khi công ty bắt đầu có định hướng chuyển sang phân khúc nhà ở dành cho khách hàng thu nhập trung bình và nhà ở xã hội, chưa năm nào Hoàng Quân hoàn thành được kế hoạch do chính ban lãnh đạo công ty đề ra.
Từ mức lợi nhuận sau thuế 411 tỷ đồng năm 2010, lãi ròng của Địa ốc Hoàng Quân tụt xuống chỉ 26 tỷ đồng vào năm sau đó, rồi duy trì ở mức thấp dưới 30 tỷ đồng trong 3 năm tiếp theo.
Sau thời gian “im hơi lặng tiếng”, Địa ốc Hoàng Quân tăng trưởng tốt hơn vào năm năm 2015 nhờ dự án HQC Plaza Nguyễn Văn Linh. Kết quả kinh doanh doanh nghiệp bất động sản này đạt đỉnh với 1.422 tỷ đồng doanh thu và 641 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, gấp nhiều lần số thực hiện năm trước.
Tuy nhiên, sau một năm bùng nổ, lợi nhuận của Địa ốc Hoàng Quân lại rơi sâu xuống còn vỏn vẹn 20 tỷ đồng dù doanh thu đạt hơn 1.100 tỷ đồng năm 2016. Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến kết quả này là do tình trạng thiếu nguồn vốn tín dụng cho nhà ở xã hội khi gói 30.000 tỷ đồng kết thúc giải ngân, điều này tác động đến tình hình bán nhà, bàn giao căn hộ của Hoàng Quân.
Lợi nhuận của công ty được cải thiện một năm sau đó lên 65 tỷ đồng, tuy nhiên chỉ tiêu này lại có xu hướng giảm dần trong 2 năm tiếp theo. Kết quả này cũng khác xa với viễn cảnh được ban lãnh đạo công ty đưa ra trong các phiên họp thường niên đầu năm.
Lên kế hoạch cho năm 2020, ban lãnh đạo Địa ốc Hoàng Quân kỳ vọng doanh thu và lợi nhuận sau thuế đều tăng trưởng trên 50%, lần lượt đạt 1.219 tỷ và 63 tỷ đồng.
"Lợi nhuận trong năm 2020 chỉ cần đến quý III là hoàn thành", lãnh đạo Tập đoàn tự tin phát biểu tại đại hội cổ đông thường niên 2020. Tuy nhiên, với vỏn vẹn 7 tỷ đồng lãi sau 6 tháng đầu năm, Địa ốc Hoàng Quân còn cách rất xa mục tiêu đề ra cho cả năm.
Lợi nhuận không theo kịp tốc độ tăng vốn
Địa ốc Hoàng Quân là một trong những doanh nghiệp có tốc độ tăng vốn “thần tốc” trên sàn chứng khoán. Từ số vốn điều lệ ban đầu vỏn vẹn 500 triệu đồng khi thành lập năm 2000, doanh nghiệp này đã nâng mức vốn điều lệ lên 400 tỷ đồng trước khi chào sàn năm 2010.
Giai đoạn 2012 – 2017, Địa ốc Hoàng Quân liên tục phát hành cổ phiếu trả cổ tức, thưởng cổ phiếu, phát hành riêng lẻ, bán ưu đãi qua đó nâng vốn điều lệ lên 4.766 tỷ đồng. Liên tục tăng vốn khủng tuy nhiên lợi nhuận thu về không tương xứng khiến thu nhập trên cổ phần thường xuyên duy trì ở mức rất thấp, gây áp lực lớn lên cổ phiếu trên thị trường.
Việc pha loãng quá nhiều dẫn đến thị giá cổ phiếu HQC bị phá đáy, thường xuyên duy trì dưới mệnh giá, thậm chí còn không bằng “cốc trà đá”. Hiện cổ phiếu này dừng ở mức 1.700 đồng/cổ phiếu, tương ứng vốn hóa vào khoảng 810 tỷ đồng. Con số này khiêm tốn hơn rất nhiều so với quy mô vốn điều lệ và còn kém rất xa so với tham vọng trở thành doanh nghiệp tỷ USD trong 10 năm tới.
Không chỉ có vấn đề về lợi nhuận, Địa ốc Hoàng Quân còn từng gặp vấn đề lùm xùm về tiến độ triển khai các dự án, đặc biệt là ở dự án Khu dân cư Bắc Vĩnh Hải (Nha Trang, Khánh Hoà). Dự án nhà ở xã hội này được khởi công từ tháng 4/2015, trên diện tích hơn 10.800m2 với tổng vốn đầu tư 500 tỷ đồng. Đây là một trong những dự án nhà ở xã hội có quy mô lớn nhất tại Khánh Hòa, từng bị chậm tiến độ nhiều năm so với tiến độ cam kết. Sau 5 năm triển khai, những khách hàng mua căn hộ tại đây nhiều lần căng băng rôn, gây sức ép với chủ đầu tư song hiện nhiều khách mua vẫn chưa được nhận bàn giao.
Trong một kết luận thanh tra liên quan đến dự án này, UBND tỉnh Khánh Hòa từng chỉ ra nhiều vi phạm về việc bán nhà ở xã hội theo giá thương mại cho người nước ngoài, chậm tiến độ bàn giao...