Trình bày báo cáo tại cuộc họp, ông Đặng Trần Anh Tuấn – Cục trưởng Cục Con nuôi cho biết trong 9 tháng đầu năm 2022, Cục Con nuôi đã tham mưu Lãnh đạo Bộ và chủ động triển khai đồng thời các hoạt động như: tổ chức cuộc họp liên ngành với Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội (Cục Bảo trợ xã hội, Cục Trẻ em), Bộ Nội vụ (Ban Tôn giáo Chính phủ), Bộ Công an (Cục Pháp chế) và các đơn vị có liên quan thuộc Bộ nhằm trao đổi, đề xuất các giải pháp tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong công tác rà soát, đánh giá nhu cầu tìm gia đình thay thế của trẻ em, đảm bảo các trẻ em có nhu cầu cần tìm gia đình thay thế được sống trong môi trường gia đình phù hợp; tổ chức đoàn liên ngành kiểm tra công tác nuôi con nuôi tại các tỉnh Khánh Hoà, Thừa Thiên Huế, Cần Thơ, Vĩnh Long để phối hợp tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong công tác giải quyết nuôi con nuôi; tổ chức các buổi làm việc trực tiếp giữa Lãnh đạo Cục Con nuôi với Lãnh đạo Cục Bảo trợ xã hội, Cục Trẻ em để cùng thảo luận, xây dựng kế hoạch hành động cụ thể trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị theo quy định hiện hành nhằm làm cho công tác rà soát, đánh giá nhu cầu tìm gia đình thay thế của trẻ em, đảm bảo các trẻ em có nhu cầu cần tìm gia đình thay thế được sống trong môi trường gia đình phù hợp được thực chất và qua đó, nâng cao hiệu quả của công tác nuôi con nuôi.
Với những nỗ lực của Cục Con nuôi trong thời gian qua, công tác phối hợp liên ngành ở cấp Trung ương đã đi vào thực chất và có những bước chuyển biến đáng kể. Sự phối hợp giữa Cục Con nuôi với Cục Bảo trợ xã hội, Cục Trẻ em, Ban Tôn giáo Chính phủ trong khảo sát, đánh giá về tình hình trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng cũng như tình hình chuyển đổi hình thức chăm sóc thay thế cho trẻ em ở các cơ sở nuôi dưỡng đã bước đầu giúp các cơ quan có liên quan nắm bắt được cụ thể và thực tế hơn về vấn đề này để trên cơ sở đó, các bên tiếp tục đề xuất giải pháp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc.
Bên cạnh đó, những chuyển biến về nhận thức đối với công tác rà soát, đánh giá nhu cầu của trẻ em để chuyển đổi hình thức chăm sóc thay thế là kết quả đáng ghi nhận tại một số địa phương sau khi Đoàn công tác liên ngành tới thăm và làm việc trong thời gian qua, tiêu biểu như các tỉnh Thừa Thiên Huế, thành phố Cần Thơ.
Tiếp tục nhận diện những tồn tại, khó khăn trong công tác rà soát, đánh giá nhu cầu tìm gia đình thay thế của trẻ em nói riêng và công tác giải quyết việc nuôi con nuôi đối với trẻ em sống ở cơ sở trợ giúp xã hội nói chung thông qua các hoạt động triển khai trên thực tế của công tác phối hợp liên ngành tại Trung ương như đã nêu trên, ông Đặng Trần Anh Tuấn đã trình bày các kiến nghị, đề xuất nhằm tăng cường hiệu quả của công tác này trong thời gian tới, trong đó tập trung vào việc hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực nuôi con nuôi và những nhiệm vụ cụ thể cần thực hiện như:
Đôn đốc các cơ quan có liên quan ở địa phương rà soát chuyển đổi hình thức chăm sóc thay thế cho trẻ em ở cơ sở nuôi dưỡng; tăng cường, đổi mới phương thức phối hợp liên ngành trong công tác giải quyết nuôi con nuôi cả ở trung ương và địa phương, đặt trong tổng thể chương trình chăm sóc và bảo vệ trẻ em trên phạm vi toàn quốc nhằm tạo chuyển biến tích cực đối với công tác này, bảo đảm trẻ em có hoàn cảnh khó khăn tại địa phương được sống trong môi trường gia đình lâu dài, bền vững thông qua các hình thức chăm sóc thay thế, trong đó có nuôi con nuôi. Tiếp đến là xây dựng nội dung công tác phối hợp liên ngành giữa Cục Con nuôi với Cục Bảo trợ xã hội, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội giai đoạn 2022-2025…
Phát biểu ý kiến tại cuộc họp, đại diện Vụ Pháp luật quốc tế và Vụ Pháp luật hình sự - hành chính cho rằng, việc đảm bảo cho trẻ em được sống trong môi trường gia đình bền vững là đảm bảo quyền của trẻ em theo Công ước quốc tế về quyền trẻ em và Công ước La Hay năm 1993. Xác định và triển khai có hiệu quả nhiệm vụ trọng tâm “rà soát, đánh giá nhu cầu tìm gia đình thay thế của trẻ em, đảm bảo các trẻ em có nhu cầu cần tìm gia đình thay thế được sống trong môi trường gia đình phù hợp” trong công tác phối hợp liên ngành thời gian qua của Cục Con nuôi với các đơn vị có liên quan trong và ngoài Bộ đã thể hiện tính quyết liệt và phù hợp trong việc đảm bảo thực thi quyền trẻ em tại Việt Nam.
Kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Khánh Ngọc đã ghi nhận những nỗ lực của Cục Con nuôi trong triển khai các hoạt động phối hợp liên ngành.
Đồng thời, Thứ trưởng cũng chỉ đạo, trong thời gian tới, Cục Con nuôi cần phát huy hơn nữa vai trò chủ động trong công tác này, đặc biệt, chú trọng phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan trong và ngoài Bộ rà soát tổng thể các quy định của pháp luật để hướng tới việc hoàn thiện thể chế, tháo gỡ được “nút thắt” của việc rà soát, đánh giá nhu cầu tìm gia đình thay thế cho trẻ em cũng như việc chuyển đổi hình thức chăm sóc thay thế phù hợp đối với trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trong đó có hình thức nuôi con nuôi; tăng cường hiệu quả hoạt động của cơ quan tư pháp địa phương; cần có sự thống nhất trong nhận thức và hành động của các cơ quan có liên quan trong công tác giải quyết việc nuôi con nuôi, ở đó, cần đặt trẻ em vào vị trí trung tâm và bảo đảm lợi ích tốt nhất của trẻ.