Bộ Xây dựng mới đây dẫn số liệu thống kê của Cục Đăng ký kinh doanh - Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực bất động sản thành lập mới và số lượng doanh nghiệp quay trở lại hoạt động trong năm 2022 tăng so với năm 2021.
Trong đó, số lượng doanh nghiệp thành lập mới là 8.593 doanh nghiệp, tăng gần 14%; số lượng doanh nghiệp quay trở lại hoạt động là 2.081 doanh nghiệp, tăng khoảng 56,7%; số lượng doanh nghiệp bất động sản tuyên bố phá sản, giải thể cũng tăng gần 39% so với năm trước.
Bộ Xây dựng đánh giá, năm 2022 vẫn là năm các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản gặp nhiều thách thức và phải thay đổi phương án kinh doanh, quản lý như tái cơ cấu nợ, tái cơ cấu hoạt động kinh doanh, thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh, tinh giản tối đa bộ máy, giảm lực lượng lao động.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp đã dừng, đình hoãn hoạt động đầu tư, thi công xây dựng một số dự án; dừng triển khai các dự án mới; dừng phát hành cổ phiếu tăng vốn; dừng IPO; có tập đoàn giảm đến 50% lực lượng lao động để ứng phó với điều kiện khó khăn hiện tại.
Bộ Xây dựng nhận định, hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đang gặp nhiều trở ngại do khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay tín dụng, phát hành trái phiếu và huy động vốn của khách hàng dẫn đến nhiều doanh nghiệp thiếu vốn phải giãn tiến độ hoặc tạm dừng triển khai thực hiện dự án.
Lãi suất cho vay, tỷ giá ngoại tệ, giá xăng dầu, giá vật liệu xây dựng tăng, dẫn đến chi phí của doanh nghiệp cũng tăng cao gây ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó là tình trạng thiếu dòng tiền để trả cho doanh nghiệp cung ứng và trả lương người lao động do chủ đầu tư không có nguồn để thanh toán và thực hiện các nghĩa vụ thuế.
Khách hàng mua bất động sản cũng khó tiếp cận vốn vay của các tổ chức tín dụng gián tiếp ảnh hưởng đến thanh khoản các sản phẩm, dự án bất động sản dẫn đến các doanh nghiệp không bán được sản phẩm để thu hồi vốn và tái đầu tư.
Ngoài ra, các doanh nghiệp gặp khó khăn trong phát hành trái phiếu và huy động vốn dẫn đến nguy cơ nhiều doanh nghiệp không có khả năng thanh toán, trả nợ đúng hạn.
Về tình hình hoạt động của các sàn giao dịch bất động sản, theo đánh giá của Bộ này, với sự khởi sắc của thị trường địa ốc trong giai đoạn quý I đến đầu quý III/2022, hoạt động của các sàn giao dịch bất động sản cũng đã dần trở lại bình thường, lượng khách hàng tìm kiếm và giao dịch cũng tăng hơn nhiều so với năm 2021. Đồng thời cũng có thêm nhiều sàn mới được thành lập, hiện có khoảng hơn 1.100 sàn giao dịch bất động sản hoạt động.
Trước các diễn biến phức tạp của nền kinh tế, từ giữa quý III đến cuối năm 2022, hoạt động của các sàn giao dịch có dấu hiệu khó khăn hơn, lượng giao dịch bất động sản đã giảm so với thời gian đầu năm dẫn đến quy mô của các sàn giao dịch bất động sản giảm, số lượng môi giới bất động sản cũng giảm theo.
Để tháo gỡ khó khăn cho thị trường và doanh nghiệp địa ốc, Bộ Xây dựng kiến nghị các bộ, ban ngành xem xét, khơi thông điểm nghẽn về vốn như sửa đổi, bổ sung Nghị định 65 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu riêng lẻ; nghiên cứu phương án điều hành room tín dụng phù hợp, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người mua nhà và nhà đầu tư được tiếp cận nguồn vốn tín dụng...
Bộ Xây dựng cũng đề nghị các cơ quan, địa phương hỗ trợ thị trường thông qua sửa đổi cơ chế chính sách, pháp luật. Ví dụ, hoàn thiện Luật Đất đai sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật về đùa tư, đấu thầu...
Trong năm 2023, trước các thách thức của thị trường, nhiều doanh nghiệp địa ốc cho biết chọn phương án kinh doanh thận trọng, phòng thủ để giảm thiểu rủi ro. Đơn cử như việc giảm lượng vốn đầu tư, giảm tốc độ thi công dự án để tránh áp lực dòng tiền; doanh nghiệp cũng ưu tiên dự trữ nguồn lực để phòng thủ trong thời gian tới.