Hàng loạt doanh nghiệp FDI bị xử phạt
Theo thống kê của Tổng cục Thuế, năm 2019, toàn ngành Thuế đã thực hiện 96.343 cuộc thanh tra, kiểm tra tại trụ sở người nộp thuế và kiểm tra được 517.554 hồ sơ tại trụ sở cơ quan thuế. Tổng số tiền kiến nghị, xử lý qua thanh tra, kiểm tra là 64.525 tỷ đồng, trong đó, số tiền thuế tăng thu là 18.875 tỷ đồng; giảm khấu trừ thuế giá trị gia tăng là 2.701 tỷ đồng; giảm lỗ là 42.948 tỷ đồng; số tiền thuế nộp vào ngân sách đạt 73% số thuế tăng thu qua thanh tra, kiểm tra. Kết quả này cho thấy, bên cạnh những DN làm ăn chân chính, đóng góp vào ngân sách nhà nước (NSNN), vẫn còn nhiều đối tượng thực hiện các hành vi gian lận nhằm giảm số thuế lẽ ra phải nộp vào NSNN.
Đáng chú ý, năm 2019, qua thanh tra, kiểm tra, cơ quan thuế đã phát hiện và ra quyết định truy thu hàng nghìn tỷ đồng tiền thuế với hàng loạt DN đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) như Coca Cola Việt Nam, Heineken Asia Pacific, Công ty Holcim Việt Nam và Ngân hàng Standard Chartered….
Năm 2019, toàn ngành Thuế đã thực hiện 96.343 cuộc thanh tra, kiểm tra Cụ thể, cuối năm 2018, Công ty Heineken Asia Pacific Pte. Ltd (trụ sở tại Singapore) có ký hợp đồng chuyển nhượng vốn 100% cổ phần tại Cty TNHH Nhà máy Bia Heineken Việt Nam - Hà Nội cho Cty TNHH Nhà máy bia Heineken Việt Nam. Giá trị giao dịch lên đến hơn 4.800 tỷ đồng. Cuối năm 2019, qua công tác thanh tra, kiểm tra, cơ quan thuế đã yêu cầu DN này nộp 917,2 tỷ đồng tiền thuế vào ngân sách, trong đó số thuế chuyển nhượng là gần 823 tỷ đồng và phần còn lại tiền chậm nộp của DN.
Cũng trong năm 2019, Tổng cục Thuế đã Thanh tra Ngân hàng Standard Chartered, truy thu và phạt 19,05 tỷ đồng; Cục thuế TPHCM thanh tra chi nhánh Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy, truy thu và phạt 43,41 tỷ đồng; Công ty Phú Hoàng Oanh bị truy thu và phạt 26,62 tỷ đồng, Công ty TNHH KONE Việt Nam bị truy thu và phạt 23 tỷ đồng, Công ty Dịch vụ vận tải Tâm Phát bị truy thu và phạt 20,8 tỷ đồng…
Hay mới đây, Tổng cục Thuế ban hành quyết định xử phạt hành chính về thuế hơn 821 tỷ đồng đối với Công ty Coca Cola Việt Nam, trong đó, số tiền thuế truy thu với DN này là hơn 471 tỷ đồng bao gồm: 359 tỷ đồng thuế thu nhập DN, 60 tỷ đồng thuế giá trị gia tăng, và gần 52 tỷ đồng thuế nộp thay nhà thầu nước ngoài. Coca-Cola Việt Nam cũng bị phạt số tiền lãi chậm nộp theo luật tính đến hết ngày 16/12/2019 là 288,6 tỷ đồng. Ngoài ra, Coca-Cola Việt Nam còn bị phạt vi phạm hành chính hơn 61,6 tỷ đồng. Như vậy, tổng cộng số tiền Coca-Cola Việt Nam bị truy thu, phạt và tiền chậm nộp là hơn 821,4 tỉ đồng. Đại diện Tổng cục Thuế cho biết, hiện DN này đã nộp 471 tỷ đồng tiền bị truy thu.
Theo đại diện Tổng cục thuế, phương thức lẩn tránh thuế của các DN FDI thường là chuyển nhượng vốn góp với giá cao hoặc kê khai giá đầu vào cao dẫn đến bị lỗ để không phải đóng thuế. Đơn cử, trường hợp chuyển nhượng quyền sở hữu ngoài lãnh thổ như Heineken thường sẽ phát sinh tranh chấp quyền đánh thuế giữa các nước có ký kết Hiệp định tránh đánh thuế hai lần. Do đó, trong quá trình thanh tra, kiểm tra, cơ quan thuế phải chứng minh tỷ lệ giá trị tài sản hình thành từ bất động sản chiếm từ 50% tổng giá trị chuyển nhượng thì phải thực hiện theo pháp luật Việt Nam, không thể theo Hiệp định được và phải nộp thuế tại Việt Nam.
Sẽ xử lý nghiêm các DN vi phạm pháp luật về thuế
Liên quan đến hoạt động chống chuyển giá, trốn thuế, Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung khoản 3 điều 8, Nghị định 20/2017/NĐ-CP quy định về quản lý thuế đối với DN có giao dịch liên kết. Trong đó, điểm quan trọng nhất được sửa đổi là việc tăng trần chi phí lãi vay cho DN từ 20% lên 30%. Ngoài ra, Việt Nam cũng ký 77 hiệp định về chống đánh thuế 2 lần giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ, dữ liệu được liên tục trao đổi. Điều này là cơ sở để cơ quan thuế chỉ rõ, điểm mặt các DN FDI có hành vi lẩn tránh thuế, trốn thuế chứ không chỉ là nghi vấn như trước.
Để tăng chế tài xử phạt, răn đe các DN FDI có dấu hiệu chuyển giá, trốn thuế, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đề nghị, trong năm 2020, Tổng cục Thuế phải xây dựng và trình các cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản hướng dẫn để tổ chức triển khai thực hiện tốt Luật Quản lý thuế sửa đổi (có hiệu lực từ 1/7/2020). Đặc biệt, Bộ trưởng yêu cầu ngành Thuế phải tiếp tục đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra, chống thất thu ngân sách, chống chuyển giá theo phương pháp phân tích rủi ro.
Ông Cao Anh Tuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế cho biết, năm 2020, ngành Thuế đặt mục tiêu thanh tra, kiểm tra trên cơ sở phân tích rủi ro và giao kế hoạch cho các Cục Thuế đảm bảo tỷ lệ thanh tra, kiểm tra tối thiểu đạt 19,5% số DN đang quản lý trong toàn ngành.
“Để chống thất thu ngân sách, ngành Thuế sẽ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan ban ngành trong trao đổi, nắm bắt thông tin, phát hiện kịp thời các doanh nghiệp có rủi ro cao về chuyển giá, chuyển lợi nhuận, tránh thuế để tập trung thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm minh đối với các DN có hành vi vi phạm pháp luật về thuế trong lĩnh vực giá chuyển nhượng”, ông Cao Anh Tuấn khẳng định.