Suốt mấy năm gần đây, không ít người cho rằng nhân tài Việt Nam ra nước ngoài học tập, làm việc trong thời gian nhất định thì nên trở về để xây dựng đất nước. Tuy nhiên cũng có những ý kiến ngược lại, ví dụ như Chủ tịch Intracom Nguyễn Thanh Việt hay cựu CEO FPT Nguyễn Thành Nam chỉ ra những điều đáng suy ngẫm: Nhân tài cùng lúc đổ về nước hết có khi lại cản trở lẫn nhau, khi nào họ nhìn thấy cơ hội của mình thì tự khắc sẽ trở về!
Shark Nguyễn Thanh Việt - Chủ tịch Intracom
Trong chương trình Shark Tank Việt Nam mùa 3, sau màn gọi vốn của một nhân tài bỏ thung lũng Silicon về nước khởi nghiệp, dù rất ủng hộ cá nhân startup với tinh thần quyết đoán, muốn cống hiến cho đất nước nhưng shark Việt cũng nhìn rộng ra bức tranh toàn cảnh.
Từ đó ông khuyên rằng: “Tôi nghĩ người Việt Nam ở đâu cũng được, làm gì cũng được, miễn là máu của mình là người Việt Nam. Ở nước ngoài mà bạn kiếm được đô la, yên Nhật, euro…đem về nước thì cũng xây được khối thứ. Trứng không nên bỏ hết vào một giỏ, nhân tài mà về nước hết thì đôi khi lại cản trở lẫn nhau”.
Ông Nguyễn Thành Nam - cựu CEO FPT, nhà sáng lập FUNiX, Phó Chủ tịch HĐQT Đại học FPT
Dưới góc nhìn của ông Nguyễn Thành Nam, tìm cách "dụ" người tài về Việt Nam không hẳn là chuyện tốt hoàn toàn. "Nhân tài về làm gì? Đừng có dụ! Nếu ĐH FPT có 10 ông đi Nhật, hãy làm thế nào có 1.000 ông đi Nhật. Đấy là việc cần lo hơn là tìm cách dụ 10 ông kia về" - ông Nam chia sẻ trong buổi nói chuyện gần đây.
"Chúng ta phải nghĩ dân trí lên là kinh tế lên. Còn làm thế nào cũng được, miễn dân trí lên. Mình dụ họ sang nước khác, có người giỏi dạy họ thì tốt quá. Vậy nên, câu chuyện của chúng ta không phải là dụ nhân tài về nước mà nên dụ những người trong nước đi ra nước ngoài. 10.000 người Việt sang Nhật rồi sẽ có người trở về. Lo gì? Ra nước ngoài, họ sẽ được đào tạo, huấn luyện, trong khi Việt Nam lại tiết kiệm được chi phí ấy" - cựu CEO FPT chia sẻ.
Theo ông Nam, người tài sẽ trở về khi họ thấy đất nước nhiều cơ hội.
Ông Nguyễn Việt Cường - Giám đốc HPC Systems Vietnam
Ông Nguyễn Việt Cường, CEO HPC Vietnam
Là người vừa về nước sau 12 năm ở Nhật, ông Nguyễn Việt Cường cũng đồng tình với ý kiến của ông Nguyễn Thành Nam.
"Câu chuyện là về khi nào?” - ông Cường đặt vấn đề. Theo ông, đã ra nước ngoài du học, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao thì nhân tài nên ở lại đủ lâu để thấm cung cách làm việc tiên tiến, bài bản. Đây là yếu tố rất quan trọng trong bối cảnh nhiều người Việt còn quen với tác phong nông nghiệp và làm việc tùy hứng.
Sau khi đã tích lũy đủ tri thức, kinh nghiệm, trải nghiệm và nhìn thấy cơ hội, tự khắc nhân tài sẽ chọn trở về. "Khi tiếp cận đến biên của tri thức thế giới, may ra chúng ta mới có thể làm được cái gì đấy ở Việt Nam" - ông Cường đúc kết.
Ngoài ra ông Cường cho biết bản thân mình trở về nước vì nhìn thấy cơ hội trong sự hỗn loạn của một thị trường đang phát triển. "Càng hỗn loạn càng nhiều cơ hội. Trong lúc mọi thứ chưa định hình, nếu mình định hình được một thứ gì đó thì sẽ sinh ra lợi nhuận. Tôi trở về nước là vì thấy ở Việt Nam giờ có quá nhiều cơ hội" - ông Cường chia sẻ.