Sau giai đoạn kinh doanh kém khả quan kéo dài từ năm 2020 đến 2023, Công ty Cổ phần Hạ tầng Nước Sài Gòn (Saigon Water, mã chứng khoán: SII) đã ghi nhận lợi nhuận sau thuế kỷ lục 552,11 tỷ đồng trong năm 2024. Tuy nhiên, niềm vui này không kéo dài khi công ty nhanh chóng báo lỗ 49,9 tỷ đồng trong quý I/2025.
Lãi kỷ lục 2024 từ thoái vốn, không phải từ kinh doanh cốt lõi
Phân tích kết quả kinh doanh năm 2024 cho thấy, lợi nhuận đột biến của Saigon Water không đến từ hoạt động kinh doanh chính. Cụ thể, lợi nhuận gộp công ty tạo ra chỉ đạt 14,9 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với tổng chi phí tài chính, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp lên tới 121,9 tỷ đồng. Khoản lãi kỷ lục thực chất đến từ việc hạch toán 660,7 tỷ đồng doanh thu tài chính đột biến.
Theo thuyết minh của Saigon Water, nguồn thu tài chính này chủ yếu đến từ việc chuyển nhượng toàn bộ cổ phần tại Công ty Cổ phần Kỹ thuật Enviro và hoàn tất chuyển nhượng 40,85% vốn cổ phần của Công ty Cổ phần Đầu tư Nước Tân Hiệp. Đáng chú ý, Công ty Cổ phần Đầu tư Nước Tân Hiệp là đơn vị sở hữu Nhà máy Nước Tân Hiệp, một nhà máy quan trọng cung cấp nước sạch cho TP.HCM.
Thông tin từ phía đối tác, tại thời điểm 31/3/2025, Công ty Cổ phần - Tổng công ty Nước - Môi trường Bình Dương (Biwase, mã ck: BWE) cho biết đã đầu tư 764,7 tỷ đồng vào Công ty Cổ phần Đầu tư Nước Tân Hiệp, tương ứng sở hữu 40,85% vốn điều lệ. Biwase dự kiến tiếp tục nhận chuyển nhượng để đạt tỷ lệ sở hữu 43% theo thỏa thuận. Như vậy, thương vụ bán 40,85% vốn tại Nước Tân Hiệp cho Biwase là nguồn chính tạo ra lợi nhuận đột biến cho Saigon Water trong năm 2024.
Dòng tiền và các khoản phải thu tăng mạnh sau thoái vốn
Sau thương vụ trên, cơ cấu tài sản của Saigon Water có sự thay đổi đáng kể. Tại ngày 31/3/2025, lượng tiền và tương đương tiền của công ty đạt 263,6 tỷ đồng, chiếm 9,4% tổng tài sản (tăng mạnh từ mức 25,4 tỷ đồng cuối năm 2023). Song song đó, các khoản phải thu ngắn hạn và dài hạn cũng tăng vọt lên 770,2 tỷ đồng, chiếm 27,6% tổng tài sản (so với 93,3 tỷ đồng cuối năm 2023).
Trong cơ cấu các khoản phải thu, phần lớn là các khoản cho vay đối với bên thứ ba, bao gồm: Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Ana (220 tỷ đồng), Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ sản xuất Bình An An (160 tỷ đồng), Công ty Cổ phần Kinh doanh Bảo Phúc (150 tỷ đồng), Công ty Cổ phần Cấp nước Sài Gòn - Pleiku (119,2 tỷ đồng), Công ty Cổ phần VII Land (71 tỷ đồng), và Công ty Cổ phần Đầu tư T&D Việt Nam (50 tỷ đồng).
Bên cạnh đó, Saigon Water cũng đã chi tiền mua thêm 5 triệu cổ phiếu của Công ty Cổ phần Nước Sài Gòn - An Khê, nâng tỷ lệ sở hữu tại đây lên 77,33% vốn điều lệ và chuyển từ công ty liên kết thành công ty con. Được biết, đây là một doanh nghiệp có hiệu quả kinh doanh chưa cao, Saigon Water đã đầu tư tổng cộng 29,6 tỷ đồng nhưng phải trích lập dự phòng tới 19,6 tỷ đồng cho khoản đầu tư này.
Kế hoạch lỗ năm 2025 và chiến lược tìm động lực mới
Trong kế hoạch kinh doanh năm 2025, ban lãnh đạo Saigon Water thừa nhận những khó khăn sau khi thoái vốn tại Công ty Cổ phần Đầu tư Nước Tân Hiệp và đặt mục tiêu lỗ 22,92 tỷ đồng (so với mức lãi 552,1 tỷ đồng của năm 2024).
Chiến lược được công ty đưa ra là tập trung nghiên cứu, tìm kiếm các dự án mới trong lĩnh vực xử lý và cung cấp nước sạch, xử lý nước thải, rác thải. Đồng thời, Saigon Water cũng sẽ xem xét đầu tư vào các doanh nghiệp hoặc các dự án đang hoạt động hiệu quả trong các lĩnh vực này.
Nhà máy Nước Tân Hiệp, tài sản mà Saigon Water đã giảm tỷ lệ sở hữu, hiện khai thác nước từ sông Sài Gòn để xử lý và bán sỉ cho Tổng công ty Cấp nước Sài Gòn (Sawaco), phục vụ các quận phía Tây TP.HCM. Năm 2024, nhà máy khai thác khoảng 270.000 m3/ngày đêm, đạt 90% công suất thiết kế (300.000 m3/ngày đêm).
Vai trò của cổ đông lớn
Tại thời điểm cuối năm 2024, Saigon Water có 3 cổ đông lớn gồm Công ty Cổ phần Đầu tư Ngành nước DNP (sở hữu 50,6% vốn điều lệ), Manila Water South Asia Holdings Pte., Ltd (38% vốn điều lệ), và Viac (No.1) Limited Partnership (10,9% vốn điều lệ).
Đáng chú ý, Công ty Cổ phần Đầu tư Ngành nước DNP chỉ mới chính thức nâng sở hữu từ 19% lên 50,6% vốn điều lệ tại Saigon Water vào đầu năm 2024. Sau khi tiếp quản và nắm quyền chi phối, DNP Water đã nhanh chóng thông qua quyết định để Saigon Water thoái vốn khỏi Nước Tân Hiệp, một trong những tài sản quan trọng nhất. Giới phân tích cho rằng, việc DNP Water liên tục bán các khoản đầu tư trong ngành nước cho Biwase có thể nhằm tập trung nguồn lực cho các dự án quy mô lớn hơn. Tuy nhiên, việc Saigon Water sử dụng một phần lớn số tiền thu được từ thoái vốn để cho các bên thứ ba vay cũng đặt ra câu hỏi về chiến lược tái đầu tư vào lĩnh vực cốt lõi.