Trong phát biểu chiều 30/5 trước Quốc hội, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết kiểm soát kinh tế vĩ mô, đảm bảo cân đối lớn của nền kinh tế, kiểm soát lạm phát luôn là nhiệm vụ hàng đầu của Chính phủ theo chủ trương của Đảng và chỉ đạo của Quốc hội.
"3 năm qua, chúng ta liên tiếp kiểm soát CPI dưới 4%, được coi như điểm sáng trong điều hành kinh tế vĩ mô. 2019, Quốc hội đề ra nghị quyết kiểm soát chỉ số này khoảng 4%. Nghị quyết của Chính phủ đặt chỉ tiêu tích cực hơn là dưới 4%. Ban chỉ đạo điều hành giá lựa chọn kịch bản điều hành giá từ 3,3 – 4,9%", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Báo cáo Quốc hội về giá điện, giá xăng dầu, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho biết Chính phủ đã có báo cáo chi tiết gửi Quốc hội. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh điện là vật tư chiến lược. An ninh lương thực, an ninh điện là cân đối lớn của nền kinh tế.
"Để tăng được 1% GDP, ít nhất phải tăng 1,5% điện. 3 năm qua, mức tăng bình quân là 10,15%. Năm 2019, trên cơ sở kịch bản GDP là 6,8%, điện ít nhất phải tăng đến 11,23%. Điều hành giá điện phải đạt được 2 mục tiêu, một là kiểm soát lạm phát. Tiếp theo, điện phải có giá hợp lý để có thể kêu gọi sự đầu tư của các thành phần kinh tế cho ngành điện", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Theo quy định của Luật Điện lực và Luật giá, Điện là mặt hàng nhà nước xác định theo thị trường nhưng có sự điều tiết, quản lý của nhà nước. Khung giá, cơ chế điều chỉnh giá, cơ cấu biểu giá bán lẻ do Thủ tướng quy định.
Nói về cơ sở điều chỉnh giá điện năm nay và thời điểm điểm chỉnh, Phó Thủ tướng cho biết tổng chi phí đầu vào của ngành điện năm 2019 tăng thêm khoảng 20.032 tỷ đồng. Trong đó điều chỉnh giá than 2 đợt với khoản tiền 5.412 tỷ đồng; điều chỉnh giá than trộn vào than nhập khẩu là 1.920 tỷ; tăng giá khí trong bao tiêu 5.852 tỷ đồng; điều chỉnh giá khí trên bao tiêu 600 tỷ đồng; chênh lệch tỷ giá 5.042 tỷ đồng.
"Để đảm bảo bù đắp chi phí tăng thêm và lợi nhuận tối thiểu cho EVN là 3%, doanh nghiệp này và Bộ Công Thương đã đề xuất 3 phương án tăng giá là 7,31%; 8,36% và 9,26%. Thường trực Chính phủ đã xem xét rất kỹ và chọn phương án 8,36%", Phó Thủ tướng cho hay.
Chia sẻ thêm về thời điểm điều chỉnh giá điện ngày 20/3, Phó thủ tướng cho biết thường CPI sẽ tăng mạnh trong tháng 1 và 2 vì là tháng Tết sau đó giảm trong tháng 3. Thực tế trong 10 lần điều chỉnh tăng giá điện thì cũng có 4 lần tăng giá trong tháng 3. Đây cũng là thời điểm thích hợp nhất vì nếu tăng giá vào tháng 6 hay tháng 7, mức tăng sẽ phải cao hơn mới có thể bù đăp được khoản 20.000 tỷ đồng.
Hiện tại, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Công Thương, các bộ ngành phối hợp cùng EVN liên quan tiếp tục tiết giảm chi phí, giảm tổn thất điện năng và minh bạch chi phí đầu vào. Hao hụt điện năng năm 2018 là 6,83%, giảm được 0,37% so với mục tiêu Chính phủ đặt ra vào năm 2020. Chính phủ cũng yêu cầu EVN giảm 7% chi phí thường xuyên hàng năm.
Phó Thủ tướng cũng cho biết Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Công Thương và EVN sớm trình Chính phủ sửa biểu giá hợp lý hơn trên cơ sở ý kiến đề xuất của chuyên gia, người dân, doanh nghiệp. Việc sửa phải đảm bảo quyền lợi cho người thu nhập thấp, dùng ít điện cũng như phù hợp với những người có thu nhập khá và sử dụng trên 200 số.
Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh việc thanh tra việc tăng giá điện đang được Thanh tra Chính phủ tiến hành và sẽ sớm công kết quả đồng thời khẳng định xử lý nghiêm sai phạm của EVN nếu có. Chính phủ cũng đang chỉ đạo Kiểm toán Nhà nước nghiên cứu đưa vào kế hoạch kiểm toán năm 2019 nội dung chuyên đề về giá điện của EVN.