Mục tiêu “mỗi thửa đất cũng có một số định danh”
Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2022 và triển khai phương hướng, nhiệm vụ công tác năm 2023 do Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức mới đây, Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam nhấn mạnh ngành Tài nguyên và Môi trường có vai trò, vị trí rất quan trọng, không chỉ quản lý các nguồn lực, tài nguyên là "đầu vào" của nền kinh tế mà còn liên quan nhiều mặt đến đời sống của từng người dân, từng gia đình.
Trong quá trình chuyển đổi nền kinh tế, lĩnh vực tài nguyên và môi trường vừa là đối tượng, vừa là chủ thể mở đường cho nhiều chính sách đổi mới. Đến nay, vấn đề tài nguyên, trong đó đặc biệt là đất đai, còn hiện hữu nhiều bất cập, khó khăn, bởi vì phải giải quyết hài hòa mối quan hệ lợi ích công cộng, doanh nghiệp và từng người dân. Đây là cũng khó khăn của nhiều nước trên thế giới. Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, ngành đã nỗ lực, trách nhiệm, trí tuệ, từ đó từng bước bám sát chủ trương của Đảng, dần hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật của tài nguyên, đất đai, môi trường.
Đồng tình với định hướng, mục tiêu, nhiệm vụ Bộ đã xác định trong năm 2023 “bước sang một nấc thang mới”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh cần khơi dậy khát vọng và tinh thần sáng tạo để đạt được những mục tiêu mà Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra: Trở thành nước công nghiệp phát triển vào năm 2045, người dân có cuộc sống hòa bình, an toàn, văn hóa và một nền sản xuất hiện đại. Cụ thể, để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, giai đoạn 2021-2030, Việt Nam phải tăng trưởng trung bình 7%/năm, từ năm 2031 trở đi phải tăng trưởng trung bình 6,5-7%/năm.
Điểm lại tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm trong giai đoạn 30 năm đổi mới, Phó Thủ tướng cho rằng, những mục tiêu đặt ra không hề đơn giản, nhất là trong hai năm 2020-2021, nền kinh tế Việt Nam chịu ảnh hưởng nặng nề của dịch COVID-19, cùng các biến động khó lường của kinh tế toàn cầu; chưa kể khi quy mô nền kinh tế càng lớn thì tăng trưởng tốc độ cao càng khó khăn. Bên cạnh đó, yêu cầu phát triển hiện nay không chỉ tăng trưởng nhanh, đơn thuần mà còn phải bền vững từ bảo vệ môi trường đến chú trọng các vấn đề văn hóa, xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Nêu một số chỉ số về phát triển bền vững của Việt Nam được xếp hạng ở vị trí cao so với các nước có cùng trình độ phát triển, Phó Thủ tướng khẳng định, đây là định hướng phát triển rất đúng đắn của Đảng, Nhà nước, trong đó có sự đột phá của ngành Tài nguyên và Môi trường. Đó là cân đối giữa vùng có động lực phát triển mạnh và vùng khó khăn, hài hòa trong từng bước phát triển thay vì chỉ ưu tiên chỗ thuận lợi, vẫn dành đầu tư cho vùng khó khăn, dù hiệu quả, tốc độ tăng trưởng kinh tế bị chậm lại.
Cùng với tiêu chí phát triển nhanh và bền vững, Phó Thủ tướng yêu cầu phải khơi dậy khát vọng, quán triệt mục tiêu phát triển bền vững, đúng xu thế, tăng cường đổi mới sáng tạo; trước hết, khơi thông các nguồn lực trong xã hội, phát triển một nền hành chính hiện đại, tăng cường phân cấp.
Thêm vào đó, hiện ngành Tài nguyên và Môi trường đang thực hiện rất mạnh chuyển đổi số như xử lý hồ sơ công việc trên môi trường điện tử, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai với mục tiêu “mỗi thửa đất cũng có một số định danh”; đồng thời cần khuyến khích, cổ vũ cho những cách làm mới, cách làm khác ngay từ cơ sở và của từng chuyên viên.
Phó Thủ tướng chỉ ra những “dư địa” mà ngành có thể làm tốt hơn về quản lý tài nguyên môi trường biển, tài nguyên môi trường đất liền, công nghiệp hạ tầng cơ sở; từ đó tạo ra những nguồn lực tốt hơn cho nền kinh tế đất nước.
Về một số nhiệm vụ trước mắt, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp thu tối đa, trao đổi, phân tích xu thế qua các ý kiến đóng góp về luật đất đai, tài nguyên nước; đẩy mạnh đầu tư nghiên cứu một số vấn đề mới đặt ra như đo đạc, quan trắc các khu vực có nguy cơ bị sạt lở, lũ quét; nghiên cứu, khảo sát địa chất, môi trường biển… Trong hợp tác quốc tế về tài nguyên, môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, Bộ tiếp tục đẩy mạnh tổ chức thực hiện các cam kết quốc tế, khẳng định vị thế đi trước, đúng xu thế thế giới và đưa ra những sáng kiến, mô hình hợp tác mới của Việt Nam.
Hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai
Chia sẻ mới đây, ông Nguyễn Khắc Thế, Trưởng phòng Đo đạc bản đồ và cơ sở dữ liệu đất đai, Tổng cục Quản lý đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, ngay từ đầu những năm 2000, chúng ta đã áp dụng công nghệ toàn đạc điện tử, công nghệ định vị vệ tinh toàn cầu để xây dựng bản đồ địa chính dạng số. Giai đoạn từ 2008 đến 2015 là giai đoạn Chính phủ đầu tư mạnh mẽ cho công tác đo đạc bản đồ địa chính, xây dựng hồ sơ và cơ sở dữ liệu địa chính làm cơ sở hiện đại hóa ngành quản lý đất đai.
Năm 2015, trên cơ sở Luật Đất đai năm 2013, Bộ Tài nguyên và Môi trường ban hành Thông tư số 75 quy định kỹ thuật về cơ sở dữ liệu đất đai. Trong đó quy định cơ sở dữ liệu đất đai bao gồm 4 thành phần: Cơ sở dữ liệu địa chính; Cơ sở dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Cơ sở dữ liệu giá đất và Cơ sở dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai.
Đến nay, toàn bộ 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã và đang triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai và đưa vào quản lý, vận hành, khai thác cơ sở dữ liệu đất đai với thông tin dữ liệu số của hơn 43 triệu thửa đất được tích hợp.
Theo ông Nguyễn Khắc Thế, để khai thác tối đa hiệu quả cơ sở dữ liệu đất đai đã được đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu thông tin đất đai với các cơ quan liên quan như: Kết nối, chia sẻ dữ liệu với cơ quan thuế trong việc xác định nghĩa vụ tài chính khi người sử dụng đất thực hiện giao dịch về đất đai; kết nối, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; thực hiện thanh toán nghĩa vụ tài chính về đất đai trên cổng Dịch vụ công quốc gia.
Với kết quả nêu trên, khi dữ liệu đất đai được chia sẻ và khai thác trong thị trường bất động sản sẽ giúp thị trường bất động sản minh bạch, phát triển ổn định và bền vững.
Trong thị trường bất động sản, thông tin về pháp lý của thửa đất, thông tin về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của thửa đất là rất quan trọng. Hiện nay, mặc dù, pháp luật đã có quy định về việc tiếp cận và khai thác thông tin đất đai, đảm bảo minh bạch và kịp thời, tuy nhiên, trên thực tế việc tiếp cận thông tin của người dân vẫn còn khó khăn. Điều này là kẽ hở để các đối tượng lợi dụng tung tin đồn, làm giá bất động sản, lừa đảo bán các “dự án ma” và nhiều hệ lụy khác.
“Như vậy, khi cơ sở dữ liệu đất đai được chia sẻ và khai thác, người dân, tổ chức có thể truy cập tra cứu thông tin chính thống từ cơ quan quản lý trước khi quyết định mua một bất động sản, từ đó, góp phần làm minh bạch, ổn định thị trường bất động sản, giúp thị trường phát triển bền vững hơn.” – ông Thế chia sẻ.