PV: Thưa LS Trần Hồng Phúc, với tư cách là người người bảo vệ quyền lợi cho BS Lương trong suốt 2 năm đến giờ, chị nghĩ thế nào về bản án 42 tháng tù giam mà TAND TP Hoà Bình phán quyết đối với BS Hoàng Công Lương?
LS Trần Hồng Phúc: Suốt 2 năm đồng hành cùng với Lương trên hành trình đi tìm công lý, khi nghe phán quyết của tòa án, tôi thực sự cảm thấy bàng hoàng, bất ngờ!
Trong tâm khảm chúng tôi chưa bao giờ nghĩ rằng, BS Lương sẽ bị đi tù và phải chịu hình phạt án tù giam. Đấy là điều mà chúng tôi không thể tưởng tượng nổi.
Chúng tôi cảm thấy hoàn toàn thất vọng, bởi ngay tại phiên toà với diễn biến, kết quả thẩm vấn cũng đã cho thấy có những vấn đề pháp lý phát sinh, tài liệu chứng cứ còn chưa đầy đủ. Cáo trạng và lời luận tội chỉ đưa ra những chứng cứ bất lợi mà bỏ qua những chứng cứ có lợi đối với bác sĩ Lương.
Vấn đề nữa là, trong phần tranh luận với VKS đã thấy rằng gần như các quan điểm của đại diện VKS buộc tội Hoàng Công Lương là không có cơ sở, không có căn cứ pháp lý, không có tài liệu chứng cứ chứng minh. Điều đó cho thấy, HĐXX đã không dựa trên thực tế diễn biến công khai tại phiên toà để làm cơ sở nghị án và tuyên án.
Điều này không phù hợp với tinh thần cải cách tư pháp theo Nghị quyết 49 của Bộ chính trị.
Hoàng Công Lương trả lời báo chí sau khi bị tuyên án 42 tháng tù giam.
PV: Với thực tế phiên toà đã diễn ra, chị nghĩ rằng, kết quả hợp lý nhất của phiên toà nói chung và với BS Hoàng Công Lương nói riêng sẽ phải như thế nào?
LS Trần Hồng Phúc: Tôi nghĩ rằng, đến thời điểm ngày xét xử thứ 12, khi Tòa kết thúc phần tranh tụng và nghị án, thì vụ án còn đang ngổn ngang rất nhiều vấn đề để làm cơ sở buộc tội các bị cáo là có hay không.
Trong vụ án này, gần như mọi bị cáo đều có các căn cứ pháp lý, quy định điều khoản được cơ quan truy tố chỉ ra và áp dụng đối với hành vi bị quy kết, chỉ riêng đối với Hoàng Công Lương thì rõ ràng không có vi phạm nào chiếu theo quy chế BV hay quy định của pháp luật nói chung trong lĩnh vực Y tế.
Đó là những vấn đề mà chúng tôi cảm thấy vô cùng trăn trở, bởi chúng tôi không nhìn thấy bất cứ một căn cứ pháp lý nào hay một tài liệu chứng cứ vật chất nào có thể buộc tội với bác sĩ Hoàng Công Lương cho đến thời điểm này.
Ngày hôm qua, trong bản tuyên án cho rằng Lương biết việc sửa chữa, bảo dưỡng. Nhưng thực tế cho thấy, tài liệu chứng cứ đó có dấu hiệu làm giả, tạo lập từ việc sửa chữa hệ thống RO1 ở một thời điểm nào đó, đến khi xảy ra sự cố RO2 chúng tôi nghi ngờ rằng không có giấy tờ đề nghị sửa chữa trang thiết bị cũng như kiểm tra tình trạng thiết bị. Cho nên, họ đã vội vàng sử dụng những tài liệu có trước đó hoặc là ở đâu đó đưa vào. Cho đến hiện tại, Hoàng Công Lương cũng không nhớ sự kiện này. Bởi thực tế, các bS không phải chịu trách nhiệm về nhiệm vụ liên quan đến vật tư, thiết bị, sửa chữa.
Điều quan trọng nhất đây không phải tài liệu chứng cứ mới. Đó là tài liệu chứng cứ do CQĐT thu thập được trong quá trình điều tra, tuy nhiên, khi xem xét đánh giá chứng cứ với những dấu vết trên tài liệu chứng cứ đó, các cơ quan tố tụng tỉnh Hoà Bình đã không hết tâm, hết sức để xem xét khách quan, toàn diện, vì chỉ nhìn bằng mắt thường có thể thấy chứng cứ có thể đã bị nguỵ tạo, sửa chữa nhưng không được làm rõ.
Việc HĐXX cho rằng, sẽ xem xét trách nhiệm xử lý hình sự ở một vụ án khác liên quan đến việc làm giả tài liệu chứng cứ, tôi cũng không rõ sẽ xử lý với nhóm nguồn tài liệu chứng cứ nào. Nhưng nếu bao gồm cả những tài liệu chứng cứ mà buộc tội đối với Hoàng Công Lương, để xác định rằng Lương là người thừa lệnh trưởng khoa ký vào văn bản kiểm tra tình trạng thiết bị RO2, thì rõ ràng chứng cứ này đã bị vô hiệu, vì chứng cứ có dấu hiệu làm giả và kết luận này sẽ ảnh hưởng rất lớn đến việc xác định trách nhiệm hình sự của bác sĩ Hoàng Công Lương trong vụ án này.
Cho nên, nếu chứng cứ này được xem xét trong 1 vụ án khác thì hoàn toàn không đúng quy định của pháp luật, không đảm bảo tính khách quan, toàn diện của việc giải quyết vụ án. Vì tất cả các tài liệu chứng cứ có dấu hiệu làm giả đều nhằm mục đích chuyển trách nhiệm pháp lý cho những người khác, trong đó có Hoàng Công Lương.
PV: Dù sao thì bản án sơ thẩm đã được tuyên. Chị và thân chủ của mình - bị cáo Hoàng Công Lương - có ý định kháng cáo?
LS Trần Hồng Phúc: Ngay sau tuyên án xong, Lương có nói với tôi rằng nhất định sẽ phải đi đến cùng bởi vì Lương cảm thấy quá bất công với Lương. Chắc chắn, chúng tôi sẽ đồng hành với Lương trong tiến trình kháng cáo.
Chúng tôi hy vọng, Toà án cấp phúc thẩm sẽ công tâm, xem xét khách quan, toàn diện hơn và còn đó sự quan tâm, theo dõi của những người yêu công lý, những đồng nghiệp trong ngành Y sẽ động viên giúp đỡ Lương trong chặng đường tiếp theo.
Còn về phía luật sư, chúng tôi vẫn nghiêm túc làm việc với hồ sơ vụ án dựa trên phần kết luận của bản án sơ thẩm, để chỉ ra những vấn đề không phù hợp, không chính xác, tuyên án không thuyết phục đối với thân chủ của mình. Chúng tôi sẽ đi đến cùng.
Cũng xin nói thêm, chúng tôi vẫn còn những tài liệu, chứng cứ để dành cho phiên phúc thẩm.
PV: Chị nhận bào chữa cho Hoàng Công Lương hoàn toàn miễn phí, vậy với việc theo đuổi 1 vụ án dai dẳng như thế này, chị và nhóm luật sư có cảm thấy mệt mỏi, thiệt thòi khi bảo vệ cho 1 thân chủ mà không nhận lại được lợi ích kinh thế không?
Tuy nhiên, trong hành trình tìm công lý cho Lương, chúng tôi không nghĩ rằng nó kéo dài như vậy. Đó thực sự là 2 năm chúng tôi bỏ ra rất nhiều công sức và vật chất để theo đuổi vụ án: điều kiện địa lý đi lại xa xôi, còn chưa kể đến thời gian để tiếp cận hồ sơ, thu thập tài liệu chứng cứ để thực hiện trách nhiệm của người bào chữa.
Ngoài ra, cũng vì điều kiện của Lương là bị cấm đi khỏi nơi cư trú nên tất cả những buổi cần thiết phải làm việc với Lương, chúng tôi phải có mặt ở TP Hòa Bình để làm việc với thân chủ.
Chúng tôi xác định không bao giờ cảm thấy nuối tiếc khi mình đã làm việc đó, bởi những việc chúng tôi làm là đang bảo vệ người yếu thế. Và rõ ràng, chúng tôi có căn cứ, có cơ sở để bào chữa cho Lương theo hướng không pham tội, chúng tôi cũng quyết tâm đi đến cùng.
Đến thời điểm này, chúng tôi hiểu mình cần phải cố gắng hơn nữa.
PV: Nếu như chị biết, thân chủ của của mình sẽ phải chịu 1 mức án nặng hơn sau khi trả hồ sơ điều tra bổ sung, thì chị có chấp nhận mức án 36 tháng tù treo mà VKS đã đề nghị trong phiên tòa trước đó?
LS Trần Hồng Phúc: Tôi không bao giờ suy nghĩ rằng sẽ có ngày hôm nay xảy ra. Tôi luôn tin tưởng vào công lý. Tôi luôn tin tưởng vào sự công minh, khách quan của HĐXX, cho nên chúng tôi đã đấu tranh bào chữa cho Lương. Việc đấu tranh của chúng tôi không chỉ là bảo vệ quyền con người, mà còn bảo vệ công lý, thượng tôn pháp luật.
Ở thời điểm này, HĐXX kết tội vô ý làm chết người đối với Lương và phán quyết mức án 42 tháng tù giam, rõ ràng nặng hơn lần trước rất nhiều. Tuy nhiên, nếu chúng tôi biết được vụ việc đi đến nước này, thì cũng không bao giờ dám tin vào điều đó có thể xảy ra bởi pháp luật phải thượng tôn, mọi việc phải rất rõ ràng.
Khi không có căn cứ xét xử tội danh kia mà buộc tội bị cáo sang tội danh này thì cũng đòi hỏi phải có căn cứ pháp lý, thoả mãn dấu hiệu cấu thành tội phạm, đáp ứng nhu cầu về tài liệu chứng cứ chứng minh hành vi phạm tội của bị cáo.
Đây chính là điều khiến chúng tôi bàng hoàng nhất!
Nhưng kể cả có biết kết cục này, thì chúng tôi cũng vẫn tiếp tục đấu tranh, thậm chí là đấu tranh mạnh mẽ hơn, vì chúng tôi không chấp nhận thỏa hiệp với cái sai, làm rụng rơi niềm tin công lý!