Bước sang tháng đầu tiên của quý II/2020, hàng loạt văn bản pháp luật mới sẽ có hiệu lực, tác động đến nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống.
Đây là những chính sách mới, tiêu biểu nhất mà bạn cần chú ý.
1. Taxi công nghệ (Grab, BE...) được lựa chọn gắn mào hoặc phù hiệu
Nghị định 10/2020 quy định điều kiện kinh doanh vận tải có hiệu lực từ ngày 1/4/2020 đưa ra nhiều điểm mới trong quản lý xe taxi.
Theo đó, ngoài taxi truyền thống còn có taxi công nghệ, sử dụng phần mềm đặt xe, tính cước chuyến đi và kết nối với hành khách thông qua phương tiện điện tử.
Nghị định nêu rõ, chủ taxi có quyền lựa chọn gắn mào với chữ "taxi" trên nóc, hoặc dán phù hiệu "xe taxi" bằng vật liệu phản quang lên kính phía trước và kính phía sau xe. Các xe đã gắn mào không phải dán phù hiệu.
Ngoài ra, với những taxi công nghệ có sử dụng phần mềm để đặt xe, hủy chuyến, tính cước chuyến đi như Grab, Be... thì trên xe phải có thiết bị kết nối trực tiếp với hành khách để đặt xe, hủy chuyến. Tiền cước chuyến đi được tính theo quãng đường xác định trên bản đồ số.
2. Tung tin đồn thất thiệt “câu like” phạt đến 20 triệu đồng
Đầu tháng 02, Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2020/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Nghị định có hiệu lực từ ngày 15/4/2020.
Theo Nghị định này, cá nhân có hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân khác sẽ bị phạt tiền từ 10 đến 20 triệu đồng.
Đồng thời, mức phạt này cũng được áp dụng đối với các hành vi: Cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin cổ súy các hủ tục, mê tín, dị đoan, dâm ô, đồi trụy, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc; hay cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong nhân dân, kích động bạo lực, tội ác, tệ nạn xã hội, đánh bạc hoặc phục vụ đánh bạc…
3. Thưởng đến 3 tháng lương cho nhân viên VNPT, Vietnam Airlines, Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM)
Đây là một trong những nội dung đáng chú ý tại Nghị định số 20 năm 2020 của Chính phủ thực hiện thí điểm quản lý lao động, tiền lương, tiền thưởng đối với một số tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước. Nghị định này sẽ chính thức áp dụng từ ngày 01/4/2020.
Nghị định này quy định về nguyên tắc lập Quỹ tiền thưởng, phúc lợi của người lao động và Ban điều hành trong các doanh nghiệp này như sau: Nếu lợi nhuận thực hiện không thấp hơn kế hoạch, người lao động và Ban điều hành được thưởng không quá 03 tháng tiền lương thực hiện; Nếu lợi nhuận thực hiện thấp hơn kế hoạch, mức thưởng là không quá 03 tháng lương thực hiện nhân với tỷ lệ % lợi nhuận thực hiện so với lợi nhuận kế hoạch.
4. Trả lương không đúng hạn, doanh nghiệp bị phạt đến 100 triệu đồng
Ngày 01/3/2020, Chính phủ ban hành Nghị định 28/2020/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 15/4/2020, quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội, đưa người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, thay thế Nghị định 95/2013/NĐ-CP và Nghị định 88/2015/NĐ-CP trước đó.
Đáng chú ý là quy định xử phạt đối với người sử dụng lao động trả lương không đúng hạn cho người lao động. Theo đó, người sử dụng lao động sẽ bị phạt tiền:
- Từ 05 - 10 triệu đồng nếu vi phạm từ 01 - 10 người lao động;
- Từ 10 - 20 triệu đồng nếu vi phạm từ 11 - 50 người lao động;
- Từ 20 - 30 triệu đồng nếu vi phạm từ 51 - 100 người lao động;
- Từ 30 - 40 triệu đồng nếu vi phạm từ 101 - 300 người lao động;
- Từ 40 - 50 triệu đồng nếu vi phạm từ 301 người lao động trở lên.
Mức phạt này được áp dụng với người sử dụng lao động là cá nhân. Trường hợp người sử dụng lao động là tổ chức thì mức phạt gấp 02 lần. Và như vậy, doanh nghiệp sẽ bị phạt tối đa 100 triệu đồng nếu chậm trả lương cho người lao động.
5. Không được ghi nhận xét vào sơ yếu lý lịch
Đây là yêu cầu mới được quy định tại Thông tư 01 năm 2020 do Bộ Tư pháp ban hành ngày 03/3/2020 và có hiệu lực từ ngày 20/4/2020.
Cụ thể, Điều 15 Thông tư này quy định, người thực hiện chứng thực chữ ký trong tờ khai lý lịch cá nhân không được ghi bất cứ nhận xét nào vào tờ khai lý lịch cá nhân, mà chỉ được ghi lời chứng chứng thực theo mẫu ban hành kèm theo Nghị định 23 năm 2015 của Chính phủ.
Sở dĩ đây được coi là yêu cầu mới bởi các quy định trước đây không hề đề cập đến vấn đề này.
6. Chủ nhà không đóng bảo hiểm cho người giúp việc bị phạt đến 15 triệu đồng
Từ ngày 15/4 theo Nghị định 28/2020, gia chủ không trả tiền bảo hiểm xã hội, y tế cho người giúp việc, giữ giấy tờ tùy thân sẽ bị phạt từ 10 đến 15 triệu đồng.
Người sử dụng lao động sẽ bị phạt cảnh cáo nếu không ký hợp đồng lao động bằng văn bản với người giúp việc gia đình; không trả tiền tàu xe, đi đường khi người giúp việc thôi việc về nơi cư trú, trừ trường hợp chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.
Chủ nhà còn bị phạt tiền từ 10 đến 15 triệu đồng nếu giữ bản chính giấy tờ tùy thân của người giúp việc gia đình; không trả tiền bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế theo quy định. Mức phạt này cũng áp dụng với gia chủ thuê người cao tuổi làm những công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm có ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.
Đây là những quy định mới được nêu tại Nghị định 28/2020 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lao động, bảo hiểm xã hội có hiệu lực từ 15/4. Nghị định này thay thế Nghị định 95/2013/NĐ-CP và 88/2015/NĐ-CP.
7. Phạt hàng chục triệu đồng nếu gửi tin nhắn quảng cáo rác
Nghị định 15/2020 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử vi phạm về thư điện tử, tin nhắn cung cấp thông tin về sản phẩm, dịch vụ. Nghị định này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 15/4/2020.
Theo đó, các hành vi gửi thư điện tử quảng cáo, tin nhắn quảng cáo đến người nhận nhưng chưa được sự đồng ý của người nhận; gắn nhãn thư điện tử quảng cáo, tin nhắn quảng cáo không đúng hoặc không đầy đủ theo quy định... bị phạt từ 5-10 triệu đồng đối.
Nghị định cũng nêu mức phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Không gắn nhãn thư điện tử quảng cáo, tin nhắn quảng cáo theo quy định; không lưu lại thông tin đăng ký nhận quảng cáo, thông tin yêu cầu từ chối và thông tin xác nhận yêu cầu từ chối thư điện tử quảng cáo, tin nhắn quảng cáo.
Phạt 60 - 80 triệu đồng cho hành vi gửi hoặc phát tán thư điện tử rác, tin nhắn rác, phần mềm độc hại, tạo hàng loạt cuộc gọi nhỡ nhằm dụ dỗ người sử dụng gọi điện thoại, nhắn tin đến các số cung cấp dịch vụ nội dung để trục lợi hoặc để cung cấp thông tin, quảng cáo.
Hành vi không ngăn chặn, thu hồi số thuê bao được dùng để phát tán tin nhắn rác bị phạt tiền 180-200 triệu đồng.