Ông Nguyễn Mạnh Dũng (Shark Dzung), Giám đốc điều hành Quỹ đầu tư CyberAgent Việt Nam & Thái Lan, đã có 11 năm kinh nghiệm đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ. Với Shark Dzung, để lựa chọn đầu tư vào một startup công nghệ cần rất rất nhiều yếu tố, dưới đây là những yếu tố mà vị Shark này chỉ ra.
4 yếu tố tiên quyết trong quyết định đầu tư
Mỗi nhà đầu tư đều có những quan điểm và cách lựa chọn startup khác nhau để đầu tư, với Shark Dzung, đầu tiên, ông nhìn vào 4 yếu tố tiên quyết: "Đó là quy mô thị trường, địa điểm đầu tư, đội ngũ nhân sự, sản phẩm và cuối cùng là lợi thế cạnh tranh".
Khi quyết định đầu tư vào một startup, nhà đầu tư phải thấy được quy mô cũng như tiềm năng của thị trường. Đồng thời, họ phải nhìn thấy được khả năng của đội ngũ nhân sự, những người thực hiện dự án đó là những người như thế nào, có năng lực hay không? Sau đó, họ sẽ nhìn vào sản phẩm mà các startup tạo ra có thực sự giá trị và tạo ra được lợi nhuận lâu dài. Cuối cùng, đó chính là nền tảng để tạo nên lợi thế cạnh tranh đối với đối thủ khác trên thị trường, dù startup có là những người đi sau.
Trải qua hơn 11 năm đầu tư tại Việt Nam, với con số đầu tư từ 25 - 30 công ty, Shack Dzung đã từng gặp thất bại trong việc đầu tư. Ông chia sẻ: "Nhìn sai người và nhìn sai thời điểm là 2 lý do chính khiến tôi thất bại trong đầu tư. Vì vậy tôi rất cẩn trọng với 2 yếu tố này".
Ban đầu khi nhìn vào một startup, các nhà đầu tư thấy được niềm đam mê, năng lực của họ, nhưng đó là khi đưa cho họ một sản phẩm để họ phát triển, còn để họ thiết kế và tạo ra một sản phẩm thì lại không đúng như kỳ vọng của nhà đầu tư. Điều này dẫn đến việc đưa sản phẩm ra thị trường muộn, sai thời điểm nên dẫn đến thất bại.
Nhà đầu tư và startup phải hiểu nhau
Trong mối quan hệ giữa nhà đầu tư và startup, khi muốn hợp tác với nhau thì họ thường tìm hiểu nhau trước khi quyết định đầu tư.
Shark Dzung quan điểm: "Trước khi đầu tư vào một startup nào tôi cũng phải tìm hiểu rất kỹ sau đó mới đưa ra quyết định. Việc đầu tư không phải là mục tiêu mà là đầu tư thành công mới chính là mục tiêu của những cá mập như tôi".
Nhà đầu tư và startup hiểu nhau, có cùng quan điểm với nhau chắc chắn sẽ giúp cho dự án phát triển một cách thuận lợi và tỷ lệ thành công sẽ cao hơn.
Đối với Shark Dzung, đầu tư không chỉ là rót vốn mà đầu tư còn là hỗ trợ startup trong khả năng có thể về nguồn lực, tìm kiếm đối tác, tìm kiếm nhân tài và tiếp tục kêu gọi vốn. Đôi khi nhà đầu tư lại trở thành cánh tay phải, nhà tư vấn cho chính founder.
Nhìn vào cách founder trả lương cho bản thân họ
Đánh giá founder cũng là một trong những yếu tố chính quyết định các nhà đầu tư có đầu tư vào một công ty startup hay không? Các nhà đầu tư sẽ nhìn vào bảng lương mà founder đang tự trả cho mình là bao nhiêu?
"Số lương đó sẽ giúp nhà đầu tư nhìn ra founder là người chỉ muốn dòng tiền trước mắt hay muốn xây dựng công ty với quy mô lớn để tiến xa hơn. Nếu chọn lợi nhuận trước mắt thì sẽ bị chết trong tương lai, còn chọn xây dựng để có một nền tảng, sau khi có nền tảng thì mới tối ưu hóa để có lợi nhuận thì mới dẫn đến thành công", Shark Dzung nói.
Một số nhà đầu tư cũng đã dùng cách này để thử thách founder, thậm chí ban đầu, họ trả lượng cực kỳ thấp để thấy rõ niềm đam mê của founder dành cho công ty.
Shark Dzung cũng chia sẻ rằng, khi nhà đầu tư quyết định đầu tư có nghĩa là muốn tăng quy mô của doanh nghiệp đó. Những startup không thực sự có ước mơ lớn thì không nên đi kêu gọi đầu tư mà nên tập trung để phát triển doanh nghiệp đó thành một công ty gia đình hoặc công ty cá nhân.
Nhìn vào các con số
Khi đầu tư vào các doanh nghiệp công nghệ trong thời gian đầu thì đều lỗ, nhưng mỗi nhà đầu tư đều có cách phân định lỗ khác nhau để nhìn ra tiềm năng của startup cũng như năng lực quản trị của founder.
Shark Dzung nhận định: "Tùy theo quy mô công ty, ví dụ ở giai đoạn đầu, doanh nghiệp đó đang xây dựng một nền tảng công nghệ thì sẽ dựa vào những con số để phân định. Ví dụ như người dùng có tăng hay không, giao dịch có tăng không, giá trị giao dịch có tăng không, tỷ lệ người dùng quay lại là bao nhiêu?
Người dùng quay lại thực sự vì dịch vụ tốt, trải nghiệm tốt hay chỉ vì những khuyến mại mà nhà cung cấp đưa ra?"
Từ những con số đó sẽ chứng minh nền tảng có đang phát triển thực sự hay không? Và đây cũng là yếu tố quyết định nhà đầu tư có tiếp tục vững tin đầu tư vào startup. Đồng thời, khi nhìn vào những con số đó, các nhà đầu tư trong ngành sẽ hiểu rõ được các khoản tiền mà mình đầu tư có tiêu đúng mục đích hay chỉ là những chi tiêu để đạt được những con số đẹp.