Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy trong 2 tháng đầu 2020 kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đạt gần 1,6 tỷ USD, tăng 18% so với cùng kỳ năm 2019. Trong 2 tuần đầu tháng 3/2020 kim ngạch xuất khẩu của ngành đạt trên 447 triệu USD.
Tuy nhiên với sự gia tăng của tình hình dịch tại các thị trường trọng điểm, kim ngạch và tăng trưởng của ngành trong thời gian tới sẽ có sự sụt giảm nghiêm trọng.
Theo số liệu thống kê, thị trường của ngành gỗ Việt Nam lớn nhất là Mỹ chiếm 50% tổng giá trị xuất khẩu, Nhật chiếm 13%, Trung Quốc chiếm 12%, EU chiếm 10%... Tại Mỹ, đại dịch đang bùng phát mạnh, Châu Âu tình hình cũng rất phức tạp. Tại Nhật ,sau một thời gian kiểm soát thì dịch có dấu hiệu bùng phát trở lại. Dịch bệnh có vẻ như được kiểm soát tại Trung Quốc nhưng để thị trường này khôi phục lại sức mua và các chuỗi cung như trước khi dịch xảy ra sẽ mất rất nhiều thời gian và chưa biết đến bao giờ sức mua sẽ trở lại như lúc ban đầu.
Ngành gỗ bắt đầu gặp khó khăn sau khi kim ngạch xuất khẩu vẫn tăng trong 3 tháng đầu năm.
Với tình hình dịch bệnh đang diễn ra như hiện nay tại các thị trường xuất khẩu chắc chắn sẽ có tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp (DN) ngành gỗ tại Việt Nam.
Để đánh giá tác động của đại dịch Covid-19 tới ngành gỗ, các Hiệp hội VIFOREST, HAWA, BIFA, FPA Bình Định đã thực hiện khảo sát nhanh với 124 DN trong ngành.
Theo kết quả khảo sát có 76% số DN phản hồi cho biết mức thiệt hại ban đầu ước tính khoảng 3.066 tỷ đồng, 24 % số DN chưa xác định được thiệt hại.
Phần lớn các DN thu hẹp quy mô sản xuất, một số DN phải đóng cửa. Cụ thể, 51% số DN phản hồi cho biết đã thu hẹp quy mô sản xuất; 35% DN cho biết mặc dù DN vẫn đang hoạt động bình thường nhưng sẽ phải tạm ngừng sản xuất trong thời gian tới. Chỉ có 7% số DN vẫn hoạt động bình thường, tuy nhiên điều này có thể thay đổi bất cứ lúc nào, phụ thuộc vào biến động của dịch. Toàn bộ hoạt động sản xuất của DN hiện tại là để đáp ứng các đơn hàng năm 2019.
Tác động của đại dịch Covid-19 đến sản xuất của các doanh nghiệp gỗ (Nguồn nhóm nghiên cứu VIFOREST, HAWA, BIFA, FPA Bình Định)
Quy mô lao động của các DN giảm nghiêm trọng. Khoảng 45% tổng số lao động trong các DN đã mất việc do dịch. Cụ thể, trong 105 DN cung cấp thông tin về lao động cho biết trước dịch Covid -19, tổng số lao động làm việc tại các DN này là 47.506 lao động, tuy nhiên đến nay đã có 21.410 lao động nghỉ việc.
Sức ép của DN về vốn vay, bảo hiểm xã hội, các loại thuế và phí hiện tại rất lớn. Các doanh nghiệp kiến nghị, Chính phủ hỗ trợ tài chính nhằm hỗ trợ công nhân mất việc, giảm thuế và các loại phí cho DN. Kiến nghị các ngân hàng thương mại gia hạn thời gian đáo hạn của các khoản vay, giảm lãi suất ngân hàng.
Số lao động phải nghỉ việc trong ngành gỗ do tác động bởi dịch Covid-19 (nguồn nhóm nghiên cứu VIFOREST, HAWA, BIFA, FPA Bình Định)
Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng kiến nghị mặc dù đang thu hẹp quy mô hoặc thậm chí ngừng sản xuất nhưng nhu cầu vốn vay của các DN là rất lớn. Cụ thể, 83% số DN phản hồi có nhu cầu vay vốn hiện tại. Nguồn vốn vay này dự kiến được sử dụng để trả lương cho công nhân trong giai đoạn không có việc, nhằm giữ lao động phục vụ quá trình tái sản xuất khi bệnh dịch được kiểm soát. Ngoài ra, một số DN cũng kiến nghị Chính phủ cho phép tạm dừng nộp thuế giá trị gia tăng đối với các mặt hàng hàng nhập khẩu đầu vào của sản xuất.
Mặc dù khảo sát chỉ đưa ra những thông tin ban đầu, các tác động về thiệt hại kinh tế, có giảm quy mô sản xuất kinh doanh thậm chí đóng cửa nhà máy, cắt giảm lao động đã rất hiện hữu. Các tác động này sẽ ngày càng gia tăng trong tương lai, bởi quy mô của bệnh dịch hoành hành ngày càng nghiêm trọng tại các thị trường xuất khẩu chính của Việt Nam.
Trong bối cảnh này, các hỗ trợ về tài chính của Chính phủ đối với DN là vô cùng quan trọng, nhằm giảm tải các sức ép về tài chính lên DN và lên người lao động, đặc biệt là nhóm vừa bị mất việc, và nhóm sẽ bị mất việc trong tương lai gần. Các doanh nghiệp cũng kiến nghị, Chính phủ cần đưa ra các cơ chế chính sách hỗ trợ DN, nhằm chuẩn bị trước cho DN sẵn sàng khôi phục sản xuất kinh doanh khi bệnh dịch được kiểm soát trong thời gian tới.