Theo báo cáo tháng 1/2021 của Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế Kỹ thuật số của Bộ Công Thương, có đến 53% dân số Việt Nam tham gia vào thị trường bán lẻ trực tuyến. Trong khi đó, báo cáo “E-conomy SEA 2020” của Google, Temasek và Bain & Company chỉ ra rằng, thương mại điện tử ở Việt Nam đã tăng trưởng hàng năm với tỷ lệ 46%, cùng với sự tăng trưởng mạnh mẽ trên hầu hết các lĩnh vực trừ du lịch. Đến năm 2025, dự kiến e-conomy tại Việt Nam (nền kinh tế Internet) sẽ đạt giá trị 52 tỷ USD, đứng thứ 3 ở Đông Nam Á.
Số người thuộc tầng lớp trung lưu gia tăng nhanh chóng từ 12 triệu người năm 2012 lên 33 triệu người năm 2020 là động lực thúc đẩy chi tiêu ngày càng tăng. Đồng thời, mối quan tâm với các thương hiệu cao cấp hàng đầu cũng gia tăng.
Theo Robert Trần, Giám đốc điều hành tại RBNC - một công ty tư vấn kinh doanh toàn cầu, nhóm nhân khẩu học mới HENRY (High Earners Not Rich Yet - Người có thu nhập cao nhưng chưa giàu) ở Việt Nam có thu nhập hàng năm khoảng 75.000-100.000 USD.
“Những người có thu nhập trên 100.000 USD mỗi năm thường sở hữu các mặt hàng xa xỉ phẩm từ các thương hiệu cao cấp bằng cách đặt hàng trực tiếp hoặc thông qua người bán cung cấp đầy đủ dịch vụ đặt hàng và giao hàng,” ông Trần cho biết.
Người mẫu Phương Oanh trong bộ sưu tập thu đông 2021 của Stella McCartney. Ảnh: Stella McCartney
Bà Võ Thị Khánh Trang, Trưởng bộ phận nghiên cứu và tư vấn của Savills Việt Nam nhận định nhiều người đi du lịch Hong Kong hay Singapore chỉ để mua túi Gucci hoặc đồng hồ Rolex. Nắm bắt được xu hướng này, những năm gần đây ngày càng có nhiều thương hiệu chú ý đến Việt Nam, điển hình như Gucci, Louis Vuitton và Saint Laurent đã mở cửa hàng tại Việt Nam.
Bên cạnh các cửa hàng tại tuyến phố lớn, một kênh mua sắm phổ biến của các thương hiệu cao cấp ở đây là mạng xã hội. Người Việt Nam dành trung bình khoảng 7 giờ mỗi ngày trên Internet, không chỉ ở các nền tảng Facebook và YouTube mà còn trên Zalo và Instagram.
Facebook cho đến nay vẫn là nền tảng ưu tiên cho thương mại điện tử, được 89% người Việt Nam lựa chọn trong cuộc khảo sát năm 2019 của Asia Plus Inc. Và với hơn 66,7 triệu vào năm 2020, Việt Nam đứng thứ 7 trên thế giới về số người dùng Facebook theo báo cáo của worldpopulationreview. com.
Chính vì thế, Việt Nam có thể xem là mỏ vàng cho những người bán hàng nhỏ lẻ với các cửa hàng trực tuyến tư nhân. Thời trang và làm đẹp cũng là hai thứ được tìm kiếm và mua hàng trực tuyến phổ biến nhất, lần lượt chiếm 55% và 30%, theo khảo sát của Asia Plus.
Phương Oanh cho bộ sưu tập thu đông 2021 của Stella McCartney. Ảnh: Stella McCartney
Theo Huong Nguyen, nhà sáng lập Ferosh, với nhiều doanh nghiệp trong lĩnh vực thời trang khởi nghiệp từ quy mô nhỏ, mạng xã hội là công cụ tiếp thị đơn giản và tốn ít chi phí nhất. Ferosh là nhà phân phối quần áo và phụ kiện cao cấp trực tuyến, đã đạt giải nhất cuộc thi Khởi nghiệp tương lai Việt Nam 2017.
Huong Nguyen cũng sử dụng Facebook, Instagram và Pinterest để theo dõi hoạt động kinh doanh, đăng tải thông tin về sự phát triển và thành tựu của công ty, chia sẻ tin tức về các buổi trình diễn thời trang sắp tới và trao đổi với các nhà thiết kế...
Thu Ha, 28 tuổi, đã nghỉ việc để kinh doanh các thương hiệu cao cấp quốc tế bằng các tài khoản cá nhân trên mạng xã hội sau khi nhận thấy nhu cầu mua sắm trực tuyến trong nước bùng nổ. Hà không mất nhiều thời gian để có được những khách hàng đầu tiên bằng tài tài khoản Facebook của mình.
Bắt đầu với bạn bè, đồng nghiệp và một số nhóm Facebook dành riêng cho mua sắm trực tuyến, số lượng khách hàng liên tục tăng và một số trở thành khách hàng trung thành. Theo khảo sát của Asia Plus, quảng cáo trên mạng xã hội và lời giới thiệu của bạn bè là hai yếu tố kích thích hàng đầu để biết và lựa chọn một cửa hàng trực tuyến.
Hầu hết khách hàng của Hà là nữ giới ở độ tuổi từ 25 đến 70, ưa chuộng các thương hiệu xa xỉ như Gucci, Chanel, Dior, Burberry và Louis Vuitton. Trong khi đó, Ngọc Mai, sống ở Hà Nội cho biết, mua hàng trực tuyến qua mạng xã hội tiện lợi và tiết kiệm thời gian hơn so với việc đến cửa hàng. Đồng quan điểm, Thanh Hoa, một kiến trúc sư đã nghỉ hưu cho biết thêm: “Không phải thương hiệu nào cũng có cửa hàng ở Việt Nam. Hơn nữa, mặc dù đến trung tâm thương mại để mua sắm nhưng tôi không mua được gì. Không hiểu vì sao các sản phẩm ở trên mạng lại thu hút tôi hơn nhiều”.
Các shop online thường cập nhật theo xu hướng mới nhất và hot nhất. Các sản phẩm mới được liên tục cập nhật theo ngày giúp khách hàng dễ dàng theo dõi và lựa chọn. Khoảng 68% người tiêu dùng trực tuyến ở Đông Nam Á - bao gồm Việt Nam - không biết họ muốn mua gì trước khi mua sắm, theo nghiên cứu năm 2020 về người tiêu dùng kỹ thuật số sử dụng Facebook của Bain & Company. Vì vậy, họ tìm kiếm nguồn cảm hứng từ những cửa hàng trực tuyến, với 62% người tiêu dùng tìm hiểu về các sản phẩm và thương hiệu mới thông qua các nền tảng xã hội. Kênh truyển tải thu hút nhiều nhất là các video ngắn.
Trong thời kỳ Covid-19, thương mại điện tử tiếp tục tăng mạnh. Một báo cáo do iPrice Group và App Annie thực hiện cho thấy, tổng lượt truy cập vào các ứng dụng mua sắm trực tuyến tại Việt Nam trong quý II / 2020 đạt 12,7 tỷ lượt, cao nhất từ trước đến nay và tăng 43% so với quý I. Trong sáu tháng đầu năm 2020, mức chi tiêu bình quân cho mua sắm trực tuyến của người Việt Nam tăng 31% so với cùng kỳ năm 2019.
Thuy Anh Nguyen, Trưởng phòng Nghiên cứu Đổi mới Kinh tế Số tại Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế Số Việt Nam thuộc Bộ Công Thương cho rằng những thói quen mới nên được duy trì: “Nó không chỉ thay đổi hành vi của người tiêu dùng mà còn buộc các nhà sản xuất và bán lẻ truyền thống phải kinh doanh trực tuyến. Mua sắm trên mạng xã hội ngày càng phát triển mạnh mẽ vì nó đáp ứng được nhu cầu chi tiết và nhỏ lẻ của từng cá nhân”.