Một trong những sự kiện nổi bật trong lĩnh vực ngân hàng, diễn ra vào đầu năm 2025 là việc Chính phủ đã phê duyệt phương án chuyển giao hai ngân hàng DongA Bank và GPBank cho HDBank và VPBank. Đây là một phần trong kế hoạch tái cấu trúc hệ thống ngân hàng, nhằm giúp ổn định và cải thiện chất lượng hoạt động của các ngân hàng yếu kém.
Ngoài ra, SCB hiện là ngân hàng duy nhất còn lại thuộc diện kiểm soát đặc biệt, nhưng vẫn chưa có phương án xử lý chính thức.
Vào giữa tháng 10 năm 2024, Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (CB) và Ngân hàng Đại Dương (Ocean Bank) đã được chuyển giao cho Vietcombank và MB, đánh dấu sự kiện đặc biệt khi lần đầu tiên Việt Nam chứng kiến một thương vụ M&A ngân hàng theo hình thức này.
Cùng thời điểm, SeABank cũng hoàn tất thương vụ chuyển nhượng 100% cổ phần Công ty Tài chính Bưu điện (PTF) cho AEON Financial Service Co., Ltd. (AEON Financial) với giá trị lên tới 4.300 tỷ đồng. Thương vụ này không chỉ đánh dấu sự mở rộng mạnh mẽ của SeABank trong lĩnh vực ngân hàng bán lẻ mà còn thể hiện xu hướng gia tăng sự tham gia của các đối tác nước ngoài trong ngành tài chính Việt Nam.
Ngoài ra, Ngân hàng TNHH Đại chúng Ayudhya (Krungsri) của Nhật Bản cũng đang tiến hành thủ tục mua lại 50% cổ phần còn lại của SHB Finance, qua đó sở hữu 100% vốn của công ty này. Thương vụ này là một phần trong chiến lược tìm kiếm cơ hội đầu tư vào các thị trường tiềm năng của các ngân hàng quốc tế.
Đặc biệt, trong năm 2025, các ngân hàng lớn như Vietcombank và BIDV dự kiến sẽ tiếp tục triển khai các thương vụ bán vốn quy mô tỷ USD. Một kế hoạch đã được hai ngân hàng này đưa ra tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2024, nhưng bị hoãn lại do điều kiện thị trường chưa phù hợp. Dự kiến, các thương vụ này sẽ được triển khai trong nửa đầu năm 2025.
Tính đến hiện tại, số lượng ngân hàng trong nước có cổ đông chiến lược nước ngoài vẫn còn khá ít, bao gồm các ngân hàng như VietinBank (MUFG Bank), BIDV (KEB Hana Bank), Vietcombank (Mizuho), VPBank (Sumitomo Mitsui Banking Corporation), và OCB (Azora Bank). Một số ngân hàng chưa có cổ đông chiến lược nước ngoài như Nam A Bank và LPBank đang tích cực tìm kiếm đối tác để ký kết các thương vụ đầu tư lớn trong năm nay.
Theo các chuyên gia kinh tế, việc thực hiện các thương vụ chuyển nhượng ngân hàng yếu kém là cần thiết để bảo vệ quyền lợi của người gửi tiền và tạo cơ hội cho các ngân hàng mạnh tiếp quản, tái cấu trúc và nâng cao hiệu quả hoạt động. Điều này không chỉ giúp cải thiện chất lượng của các tổ chức tín dụng yếu mà còn góp phần làm hệ thống ngân hàng Việt Nam trở nên ổn định và bền vững hơn.
Một yếu tố quan trọng thúc đẩy các giao dịch M&A là sự thay đổi trong luật pháp. Luật Các tổ chức tín dụng 2024, có hiệu lực từ ngày 01/7/2024 đã làm rõ các quy định về chuyển nhượng bắt buộc đối với các ngân hàng yếu kém. Điều này tạo ra một hành lang pháp lý vững chắc, giúp các bên liên quan bảo vệ quyền lợi của mình và đảm bảo rằng các ngân hàng nhận chuyển nhượng có thể tiến hành quá trình tái cấu trúc an toàn và hiệu quả.
Ngoài yếu tố tái cấu trúc, ngân hàng Việt Nam còn đối mặt với áp lực phải tăng vốn điều lệ để đáp ứng yêu cầu tăng trưởng tín dụng. Việc huy động vốn từ các đối tác nước ngoài không chỉ cung cấp nguồn lực tài chính quan trọng mà còn tạo cơ hội nâng cao năng lực quản trị, cải thiện quy trình quản lý rủi ro và đạt được các chuẩn mực quốc tế.
Một lãnh đạo từ Ngân hàng Nhà nước chia sẻ rằng, dù sức khỏe tài chính của hệ thống ngân hàng đã được cải thiện, nhưng tỷ lệ an toàn vốn (CAR) của các ngân hàng Việt Nam vẫn thấp hơn so với các ngân hàng trong khu vực. Điều này khiến việc huy động vốn trở nên khó khăn, đặc biệt khi môi trường lãi suất giảm và sức khỏe tài chính của các doanh nghiệp trong nước yếu đi.
Do đó, việc tăng vốn điều lệ thông qua các thương vụ M&A và huy động vốn nước ngoài là giải pháp cấp thiết giúp cải thiện sự bền vững và năng lực cạnh tranh của hệ thống ngân hàng. Tuy nhiên, việc này cũng gặp không ít thách thức, đặc biệt là với các quy định ngày càng nghiêm ngặt nhằm ngăn ngừa tình trạng sở hữu chéo và thao túng trong ngành ngân hàng.