Được Cơ quan hàng không vũ trụ châu Âu phóng thành công lên quỹ đạo năm 2014 và giờ đây trôi lơ lửng trong không gian, vệ tinh Sentinel-1 liên tục gửi về những hình ảnh quan sát bề mặt Trái Đất trong đó có cả dữ liệu về các tàu chở dầu trên biển. Những dữ liệu này sau đó được sử dụng để tính toán lượng dầu trên những con tàu.
Gần đây, hình ảnh mà vệ tinh này ghi lại được đã đưa ra cảnh báo đáng chú ý: Các kho dầu đã bị quá tải!
Đây là tình thế chưa từng xảy ra, nên chưa ai lý giải nổi ý nghĩa của nó. Các chuyên gia thì dự đoán thế giới sẽ hết chỗ chứa dầu trong vài tuần tới, một hiện tượng được gọi bằng thuật ngữ chuyên ngành "tank tops". Hậu quả kéo theo là giá dầu sẽ về 0 ở nhiều nơi trên thế giới, và thậm chí còn âm.
"Thế giới sẽ hết chỗ chứa dầu vào cuối tháng 5, hoặc đầu tháng 6", Marion Thale, chuyên gia phân tích của công ty nghiên cứu vệ tinh Oilx, nói.
Sự hỗn loạn của thị trường dầu Mỹ có thể là chỉ báo sớm cho viễn cảnh bi kịch với toàn thế giới, khi lượng cung đạt đỉnh, còn cầu thì trống rỗng. Một số nhà sản xuất đã lập tức điều chỉnh lại hợp đồng để tránh tình trạng dầu múc vừa múc lên từ giếng đã chịu mức giá âm.
Bảng điện tử thị trường vẫn cho thấy lực bán lớn. Giá dầu Brent giao tháng 6 giảm thêm 15%, còn 16 USD/thùng, thấp nhất trong 21 năm qua. Các sản phẩm dầu thô khai thác từ châu Âu và châu Phi, vốn có giá thấp hơn Brent, sẽ được bán dưới 10 USD, thậm chí dưới 5 USD.
Paul Sankey, một nhà phân tích kỳ cựu tại Ngân hàng Mizuho, người đã cảnh báo chính xác về giá dầu thô âm trong tháng 3, đã nâng mức bi quan trong dự báo mới nhất của mình khi cho rằng "khả năng giá dầu xuống âm 100 USD cũng không còn là chuyện viễn tưởng".
Không có mức sàn nào cho giá dầu, ngay cả khi đã về âm. Chỉ có duy nhất một điều chắc chắn, đó là dữ liệu vệ tinh đã cho thấy có 50 triệu thùng dầu thô được lưu kho mỗi tuần, con số đủ để cung cấp cho nhu cầu nhiên liệu của Đức, Pháp, Italia, Tây Ban Nha và cả Vương quốc Anh.
Kho chứa của các nhà máy lọc dầu tại Ấn Độ đã được lấp đầy 95%. Còn tại Nigeria, lãnh đạo công ty dầu khí nhà nước NNPC cho biết họ đã cắt giảm sản lượng vì không có chỗ chứa.
Với một số công ty đang nợ nần chồng chất, giá vài đô cho mỗi thùng vẫn còn hơn là chẳng được đồng lẻ nào. Vậy nên, dầu vẫn được múc lên, và khi không có ai mua thì lại đổ về bể chứa.
Trong suốt nhiều năm, mối liên kết giữa các mắt xích trong thị trường này là rất mong manh. Đối với Mỹ, thị trấn Cusing, bang Oklahoma là điểm tập kết quan trọng nhất, với khả năng lưu trữ 80 triệu thùng. Người bán mang dầu dến Cusing, tìm người mua, và dầu được chuyển đi nhanh chóng nhất có thể. Thế nhưng, nhu cầu xuống quá thấp, những tay buôn nắm hợp đồng tháng 5 nhưng không còn chỗ chứa dầu đã buộc phải thoát trước ngày đáo hạn 21/4, cũng chính là thứ 3.
Trong trường hợp tệ hại nhất phiên giao dịch hôm ấy, có người phải trả hơn 40 USD/thùng để khỏi phải nhận dầu.
Thị trường dầu mỏ vật lý, tức là tồn tại người bán và người mua thật, tình trạng cũng không khá khẩm hơn gì. Plains All American Pipelines LP, một trong những nhà cung cấp dầu lớn nhất nước Mỹ, đòi đơn vị sản xuất dầu thô phải trả 55 USD nếu muốn họ nhận một thùng dầu.
"Có rất ít kho chứa trên cạn", Ben Luckock, trưởng bộ phận giao dịch dầu của Trafigura, nhấn mạnh. Tàu chở dầu cũng bị tận dụng làm kho lưu trữ nổi tạm thời, nên sẽ không có nhiều sự nhượng bộ vào lúc này.