Sự kiện khởi công Gigafactory 3 vào đầu tháng 1 vừa qua tại Thượng Hải với sự tham gia của CEO Tesla Elon Musk đã đánh dấu cột mốc quan trọng cho nhà máy đầu tiên ở Trung Quốc hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của một nhà sản xuất ô tô nước ngoài.
Trong khi đó, gần trụ sở của Tesla ở Thung lũng Silicon, có khá nhiều nhà sản xuất ô tô điện có chủ sở hữu hoặc nhà đầu tư là người Trung Quốc đang xây dựng văn phòng và tuyển dụng đồng nghiệp cũ của Elon Musk.
Martin Eberhard, người đồng sáng lập Tesla khi công ty còn là Tesla Motors chia sẻ rằng mọi người đều muốn trở thành Elon Musk tiếp theo, một "Elon Musk Trung Quốc". Hiện Martin đang là thành viên hội đồng quản trị của công ty sản xuất ô tô điện Trung Quốc SF Motors.
Một trong những công ty Trung Quốc thuê nhiều cựu nhân viên Tesla làm việc nhất hiện nay là Faraday Future. Đây là một startup được thành lập bởi tỷ phú Jia Yueting và bắt đầu hoạt động từ năm ngoái ở Hanford, California, cách nhà máy Fremont của Tesla hơn 300km. Một tìm kiếm của LinkedIn cho thấy hơn 70 nhân viên của Faraday liệt kê Tesla chính là nơi làm việc trước đây của họ.
Jia Yueting (bên phải) và phó chủ tịch Nick Sampson trong một sự kiện ra mắt xe ở Las Vegas.
Byton, một startup được Tencent Holdings hậu thuẫn gần đây huy động được 500 triệu USD, đã thuê cựu giám đốc điều hành Tesla Tom Wessner làm phó chủ tịch cấp cao của chuỗi cung ứng toàn cầu. Byton có văn phòng tại Santa Clara, California và một phòng thí nghiệm trí tuệ nhân tạo mới ở Los Angeles, nơi họ thuê các kỹ sư nghiên cứu và phát triển.
Công ty thường xuyên các các khách VIP Trung Quốc đến tham quan văn phòng tại Thung lũng Silicon của mình. Andrew Hussey, phát ngôn viên của Byton cho biết hãng có kế hoạch ra mắt mô hình sản xuất đầu tiên trong năm nay tại Trung Quốc và nhắm mục tiêu doanh số ở Mỹ bắt đầu vào năm tới với sản phẩm SUV điện.
Năm ngoái, đầu tư vốn mạo hiểm vào các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã tăng gần gấp đôi lên 6,4 tỷ USD và những người muốn trở thành "Elon Musk tiếp theo" đã tìm cách hợp tác với các đối thủ địa phương của ông chủ Tesla.
Elon Musk tại sự kiện khởi công Gigafactory 3.
Việc tuyển dụng nhân tài của Tesla đang trở nên dễ dàng hơn từ khi công ty của Elon Musk phát triển quá mức với 45.000 nhân viên. Vị tỷ phú 47 tuổi từng chia sẻ trên Twitter rằng hãng đang có xu hướng loại bỏ bớt các giám đốc điều hành cấp cao và công nhân.
Lucid Motors, được hỗ trợ một phần bởi Tsing Capital có trụ sở tại Bắc Kinh, đã thuê cựu phó chủ tịch kỹ thuật xe Peter Rawlinson của Tesla làm giám đốc công nghệ. Ngoài ra, công ty này còn chuyển đến các cơ sở lớn hơn ngay bên kia vịnh từ nhà máy Tesla và huy động 1 tỷ USD từ Quỹ đầu tư công cộng Ả Rập Saudi.
Văn phòng báo chí của Tesla ở Trung Quốc và Bắc Mỹ đã từ chối trả lời yêu cầu bình luận về vấn đề này.
Chuyên gia Nannan Kou cho biết hầu hết các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc là những công ty công nghệ có lợi thế không phải từ kinh nghiệm sản xuất ô tô mà từ hiểu biết về hành vi của người tiêu dùng Trung Quốc.
Tuy nhiên, lợi thế sân nhà có thể sẽ thành công trong những năm tới. Nhà máy Tesla ở Thượng Hải có thể sẽ bắt đầu sản xuất Model 3 vào cuối năm nay. Volkswagen cũng đang xây dựng một nhà máy xe điện với một đối tác địa phương, ngoài ra, chính phủ Trung Quốc đang bắt đầu giảm các khoản trợ cấp từ lâu đã hỗ trợ cho người tiêu dùng mua ô tô điện để bảo vệ môi trường.
Việc các "Elon Musk Trung Quốc" có bán xe điện tại Mỹ hay không đến nay vẫn là một câu hỏi mở bởi những thách thức về quy định, lao động, chuỗi cung ứng và căng thẳng chiến tranh thương mại diễn ra giữa hai nước.
Thêm vào đó, các nhà sản xuất Trung Quốc cũng cần lưu ý đến vấn đề chiêu mộ nhân tài của Tesla ở đất nước tỷ dân. Trong lễ khởi công Gigafactory 3 tại Thượng Hải, Elon Musk nói rằng một kỹ sư Trung Quốc làm việc tại đây có khả năng sẽ trở thành CEO trong tương lai.