Trong BCTC soát xét bán niên, kiểm toán đã có nghi ngờ khả năng hoạt động liên tục của Hoàng Anh Gia Lai (HAGL) khi tính đến hết quý 2, nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn tới 5.428 tỷ đồng; đồng thời cũng lưu ý khả năng thu hồi nợ của nhóm công ty An Phú. Theo đó, Tập đoàn đã có những giải trình phản hồi.
Thứ nhất, liên quan đến việc kiểm toán viên đưa ra ý kiến ngoại trừ đối với khả năng thu hồi của tổng các khoản phải thu từ các bên liên quan với số tiền 5.601 tỷ đồng.
HAGL cho biết, nguyên nhân chủ yếu là do các bên liên quan này đang vận hành nhiều dự án kinh doanh khá đa dạng như bất động sản, trồng trọt, chăn nuôi với khối tài sản đa dạng, trong đó nhiều dự án đang trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản nên chưa tạo ra lợi nhuận và dòng tiền thặng dư, rất khó khăn cho việc xác định giá trị tài sản và dòng tiền trả nợ cho Tập đoàn.
Tập đoàn tin rằng khi các dự án kinh doanh của các bên liên quan này đi vào vận hành thương mại và có lợi nhuận thì việc đánh giá khả năng thu hồi các khoản nợ phải thu sẽ trở nên dễ dàng hơn và kiểm toán viên sẽ có đủ thông tin để đưa ra ý kiến chấp nhận toàn bộ.
Thứ hai, đối với ý kiến nhấn mạnh của kiểm toán viên về các yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ đáng kể về khả năng hoạt động liên tục của Tập đoàn, dựa trên yếu tố nợ ngắn hạn vượt quá tài sản ngắn hạn 5.429 tỷ đồng và đã vi phạm một số điều khoản của các khoản trái phiếu.
HAGL nhấn mạnh, trong 5.429 tỷ đồng chênh lệch nợ ngắn hạn của Tập đoàn vượt quá tài sản ngắn hạn, thì có khoản nợ phải trả ngắn hạn khác đối với Ô tô Trường Hải (Thaco, THA) thông qua cá nhân ông Đoàn Nguyên Đức với số tiền là 1.557,5 tỷ đồng, đây là khoản tiền mượn tạm và đã được hoàn trả trong tháng 8 năm 2018 từ nguồn trái phiếu chuyển đổi. Theo thỏa thuận Đầu tư và Hợp tác toàn diện thì trái chủ là Thaco cam kết sẽ chuyển đổi gói trái phiếu này thành vốn vào ngày đáo hạn là ngày 3/8/2019.
Mặt khác, số chênh lệch còn lại sẽ được nhóm Công ty dùng nguồn thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh để bổ sung, cụ thể:
+ Mảng cây ăn trái: Trong 6 tháng đầu năm 2018, doanh thu từ hoạt động kinh doanh trái cây đạt 1.871 tỷ đồng. Tập đoàn đang tiếp tục đẩy mạnh khai thác những loại cây đến tuổi thu hoạch, đem lại doanh thu cao như thanh long, chuối. Trong những năm sắp tới, những loại cây có giá trị kinh tế cao như xoài, bơ, sầu riêng... đến tuổi khai thác sẽ đem lại cho Tập đoàn nguồn thu tăng mạnh.
+ Mảng cao su: Tập đoàn tiếp tục chăm sóc đợi đến khi giá cao su khả quan sẽ khai thác. Tại thời điểm 30/6/2018, Tập đoàn đã trồng được 49.916 ha cao su, trong đó đã khai thác là 20.129 ha. Dự kiến, trong những năm sắp tới, khi diện tích cao su đến tuổi khai thác được đưa vào thu hoạch ngày càng nhiều, Tập đoàn sẽ có nguồn thu lớn từ hoạt động kinh doanh này.
Còn đối với vấn đề Tập đoàn đã vi phạm một số điều khoản của các khoản vay và trái phiếu tại các ngân hàng (VPBank, BIDV…).
HAGL cho biết tại thời điểm lập BCTC bán niên 2018 được soát xét, Tập đoàn đã được một số ngân hàng xác nhận không thu nợ trước hạn đối với các khoản vay bị vi phạm và Tập đoàn vẫn tiếp tục làm việc với các ngân hàng còn lại về việc điều chỉnh các điều khoản đã vi phạm của các hợp đồng vay và tài sản thế chấp có liên quan.
Bên cạnh đó, ngày 3/8/2018, Thaco đã ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược với Công ty để đầu tư vào mảng nông nghiệp và bất động sản. Thaco cam kết sẽ thu xếp cơ cấu lại các khoản nợ vay (khoảng 14.000 tỷ đồng); huy động vốn đầu tư vào việc chăm sóc diện tích trồng cây ăn trái đã có; phát triển và mở rộng diện tích trồng cây ăn trái (dự kiến trong hai năm 2019 và 2020 sẽ tăng diện tích trồng cây ăn trái lên 30.000 ha với các loại cây như chuối, thanh long, bưởi da xanh.); đầu tư trồng 5.000 ha cây dược liệu phục vụ chiết xuất và chế biến nguyên liệu cung ứng cho các công ty dược liệu, sản xuất các loại thực phẩm chức năng và thức uống; và tiếp tục đầu tư giai đoạn 2 của dự án Myanmar.
Ngoài ra, vào ngày 16/8/2018, cổ đông của Công ty đã thông qua phương án chào bán cổ phiếu riêng lẻ ( phát hành 185 triệu cp, giá 7.200 đồng/cp) năm 2018 của Công ty. Nếu phương án phát hành thành công sẽ đem lại cho Công ty nguồn tiền lớn trong tương lai giúp Công ty cơ cấu lại tài chính, giảm nợ vay, đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ đến hạn, giảm bớt rủi ro tài chính của Công ty.
Với những luận điểm trên, HAGL tin rằng Tập đoàn sẽ vượt qua được khó khăn và tiếp tục lập BCTC hợp nhất bán niên 2018 đã được soát xét trên cơ sở hoạt động liên tục.
Về kết quả kinh doanh, sau soát xét Tập đoàn phải điều chỉnh tăng giá vốn hàng bán do phải trích lập thêm giảm giá hàng tồn kho gần 14 tỷ đồng. Đồng thời, HAGL cũng tăng thuế TNDN gần 24 tỷ đồng do kiểm toán có tính thuế thu nhập hoãn lại liên quan đến chi phí lãi vay vốn hóa trên BCTC hợp nhất theo tỷ lệ khấu hao vườn cây.
Kết quả là, sau kiểm toán lỗ ròng Tập đoàn ghi nhận gần 35 tỷ đồng, tăng mạnh so với báo cáo tự lập trước đó.
Chi tiết, doanh thu sau soát xét giảm nhẹ hơn 6 tỷ đồng, tuy nhiên, giá vốn hàng bán lại tăng lên 18 tỷ đồng dẫn tới lợi nhuận gộp giảm 24 tỷ đồng so với báo cáo tự lập. Doanh thu tài chính không có nhiều điểm khác biệt nhưng chi phí tài chính tăng lên gần 40 tỷ đồng. Cuối cùng, lợi nhuận sau thuế của công ty mẹ ghi nhận ở mức âm 35 tỷ đồng, tăng gần gấp 3 lần so với con số trên báo cáo tự lập trước đó.