Lại sáng kiến của ông Lê Mạnh Hùng?
Trong thương vụ giải cứu đại dự án thua lỗ của Công ty Cổ phần Xơ sợi và Hóa dầu (PVTex), Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (PVN) đã trích hàng chục tỷ đồng từ quỹ phúc lợi của mình nhằm để hỗ trợ cho PVTex.
Cụ thể, ngày 05/03/2018, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đã ra Nghị quyết số 1312/NQ-DKVN về việc Giải quyết các kiến nghị của Tổng giám đốc PVN trong điều hành sản xuất kinh doanh.
Ông Lê Mạnh Hùng, Phó Tổng giám đốc PVN.
Cùng với đó ông Lê Mạnh Hùng, Phó Tổng giám đốc PVN (phụ trách dự án PVTex) cũng đã gửi liên tiếp công văn số 35/CVNB-LH ngày 09/04/2018 và công văn số 42/CVNB-LH ngày 16/04/2018 về việc đề nghị Hội đồng thành viên PVN hỗ trợ rót tiền để giải cứu dự án PVTex đang bị thua lỗ.
Trong công văn gửi Hội đồng thành viên, ông Lê Mạnh Hùng đã đề xuất chia số tiền mà PVN rót xuống PVTex sẽ thành nhiều đợt.
Đợt 1: Mục đích số tiền trên sẽ được PVTex sử dụng trả nợ cho Khu Công nghiệp Đình Vũ (DVIZ) theo phán quyết của tòa án và một số nhà cung cấp khác, số tiền là 22,98 tỷ đồng. Ngoài ra, chi phí tối thiểu duy trì hoạt động của Nhà máy đợt 1 năm 2018 là 11 tỷ đồng. Tổng số tiền đợt 1 là 33,98 tỷ đồng.
Đợt 2: Sau khi hoàn thành giai đoạn khởi động lại Nhà máy chạy lại phân xưởng DTY từ POY, dự kiến sau 3 tháng, PVTex báo cáo kết quả thực hiện và phương án trả nợ toàn diện để Tập đoàn xem xét, đánh giá việc hỗ trợ có hoàn trả các đợt tiếp theo (cụ thể, số tiền 16,45 tỷ đợt 2 và 36,45 tỷ đợt 3 để trả nợ cho DVIZ cũng như các chi phí tối thiểu để duy trì khác).
Ngoài ra, ông Lê Mạnh Hùng cũng đề xuất lấy tiền từ nguồn vốn số tiền hỗ trợ có hoàn trả thuộc phần trách nhiệm tương ứng theo tỷ lệ vốn góp của PVN lấy từ nguồn quỹ Secondee dự án Nghi Sơn (hiện đang được quản lý trong quỹ phúc lợi của Công ty mẹ - PVN).
Công văn số 42/DKVN-LH của Phó Tổng giám đốc Lê Mạnh Hùng đề nghị HĐTV Tập đoàn Dầu khí trích tiền từ Quỹ phúc lợi để “giải cứu” PVTex.
Phương án này được ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN phê duyệt. Sau đó, ông Thanh đã thay mặt Hội đồng thành viên ký ban hành Nghị quyết số 2327/NQ-DKVN, ngày 17/04/2019, yêu cầu Tổng giám đốc PVN và Công ty Phân bón và Hóa chất dầu khí (PVFCCo) ký “Thỏa thuận hỗ trợ có hoàn trả” đối với PVTex.
Trong đó, PVN góp 74,01%, PVFCCo góp 25,99%. Các khoản hỗ trợ trong Thỏa thuận không được tính lãi suất.
Thời hạn hoàn trả số tiền trên ngay sau khi PVTex có nguồn tiền thu được từ kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh hoặc của việc hợp tác để sản xuất với đối tác chậm nhất đến hết năm 2022.
Tuy nhiên, việc PVN ký thỏa thuận hỗ trợ có hoàn trả với PVTex đã vấp phải không ít sự lo lắng đến từ chính nội bộ của PVN. Cụ thể, khi sự việc “giải cứu” PVTex được đưa ra bàn bạc, Ban Pháp chế của PVN cũng đã có những cảnh báo nhất định về độ rủi ro của thương vụ này.
Cụ thể, tại báo cáo số 214/HĐTV-KSNB, ngày 11/04/2018, của Ban Kiểm soát nội bộ về việc Thỏa thuận hỗ trợ vốn lưu động thực hiện kế hoạch sản xuất sợ DTY của PVTex có nêu: “Theo ý kiến của Ban Pháp chế, chưa đánh giá tính hợp lý, hợp lệ và mức độ ràng buộc trách nhiệm giữa các Bên của Thỏa thuận này với quy định của pháp luật hiện hành mà chỉ lưu ý về rủi ro của PVN trong việc thu hồi khoản nợ và trường hợp doanh nghiệp phá sản, PVN không được ưu tiên trong hòa trả khoản hỗ trợ…”.
Đến ngày 20/04/2019, ông Nguyễn Vũ Trường Sơn đại diện của PVN; ông Đoàn Văn Nhuộm, đại diện cho PVFCCo cùng ông Đài Văn Ngọc, đại diện cho PVTex đã ký Biên bản thỏa thuận với nội dung như Nghị quyết trên. Qua đó, PVN và PVFCCo chính thức rót vốn để giải cứu PVTex.
Nghị quyết số 2327/NQ-DKVN do Chủ tịch HĐTV Tập đoàn DKVN Trần Sỹ Thanh phê chuẩn đồng ý “giải cứu” PVTex bằng tiền từ quỹ phúc lợi
PVN đã “bán máu” CBCNV giải cứu PVTex
Theo tìm hiểu, “Quỹ phúc lợi secondee dự án Nghi Sơn” mà ông Lê Mạnh Hùng đề xuất Hội đồng thành viên PVN lấy để giải cứu dự án PVTex là số tiền được dùng để chi trả cho các cán bộ, công nhân viên được PVN cử đi làm nhiệm vụ tại Dự án nhà máy lọc dầu Nghi Sơn (Thanh Hóa). Sau đó, một phần số tiền trên được trả về cho PVN và được Qũy phúc lợi của PVN quản lý.
Theo một chuyên gia tài chính cho biết, đúng chuẩn mực kế toán, phần tiền công trả cho cán bộ biệt phái đó phải tính vào doanh thu của PVN, không thể để tách ra thành quỹ riêng theo kiểu quỹ đen như vậy. Rồi phần tiền đó lại để vào Quỹ phúc lợi quản lý cũng sai nốt và dùng tiền đó để “giải cứu” PVTex thì đã sai lại càng sai.
PVN đã phải "bán máu" để giải cứu đại dự án thua lỗ PVTex
Ngoài ra, trong quy định của pháp luật, tại Khoản 4 Điều 32 Nghị định số 91/2015/NĐ-CP của Chính phủ về đầu tư vốn nhà nước vào doanh nghiệp và quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại doanh nghiệp đã quy định:
“Quỹ phúc lợi chỉ dùng để đầu tư xây dựng hoặc sửa chữa các công trình phúc lợi của Công ty; Chi cho các hoạt động phúc lợi công cộng của tập thể công nhân viên Công ty, phúc lợi xã hội; Góp một phần vốn để đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi chung trong ngành, hoặc với các đơn vị khác theo hợp đồng.
Ngoài ra có thể sử dụng một phần quỹ phúc lợi để trợ cấp khó khăn đột xuất cho những người lao động kể cả những trường hợp về hưu, về mất sức, lâm vào hoàn cảnh khó khăn, không nơi nương tựa, hoặc làm công tác từ thiện xã hội”.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc PVN trích quỹ phúc lợi để “giải cứu” PVTex chẳng khác gì PVN đã tự “bán máu” CBCNV của mình.
Phớt lờ chỉ đạo của Chính phủ
Việc “giải cứu” các dự án thua lỗ nhằm tạo bức tranh sáng sủa cho nền kinh tế là điều đúng đắn, được Nhà nước, Chính phủ rất ủng hộ. Tuy nhiên, việc dùng vốn ngân sách và dùng nguồn vốn từ quỹ phúc lợi của PVN để giải cứu PVTex là không đúng quy định của pháp luật, trái với tinh thần chỉ đạo của Chính phủ trong việc giải cứu các đại dự án thua lỗ.
Cụ thể, trong báo cáo của Chính phủ tại Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XIV, tháng 5/2017, khi đề cập đến việc giải cứu các đại dự án thua lỗ của ngành Công thương đã nêu rõ:
“Đối với những dự án thất thoát, yêu cầu các bộ ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty liên quan tập trung giải quyết tồn đọng, có giải pháp xử lý về tài chính theo nguyên tắc thị trường và chia sẻ rủi ro với từng dự án, không sử dụng nguồn hỗ trợ từ ngân sách Nhà nước; tạo thuận lợi để chuyển nhượng cho các đối tác bên ngoài".
Ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN
Để khẳng định lại việc này, ngày 26/2/2018, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Chính phủ về xử lý các tồn tại, yếu kém tại một số dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công thương, khi ông Trần Sỹ Thanh, Chủ tịch Hội đồng thành viên PVN đề nghị Chính phủ, Ban chỉ đạo cho phép PVN được dùng tiền của tập đoàn, với tư cách là nhà đầu tư, để chi trả hoạt động của các nhà máy với thời gian thu hồi vốn được xác định rõ.
Trước đề nghị trên, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ đã tái khẳng định rõ ràng rằng:“Nguồn lực từ ngân sách, tín dụng Nhà nước sẽ không có để cứu các dự án, nhà máy yếu kém”.
Còn đối với đề nghị của Chủ tịch PVN sử dụng vốn của PVN để vực dậy các dự án, Phó Thủ tướng cho biết, việc này vướng quy định của Luật quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp. Bộ Công Thương cần đề xuất tới Thường trực Chính phủ xem xét.
Ngoài ra, theo tìm hiểu, việc PVN dùng tiền ngân sách, tiền của các công ty thành viên trích từ tiền quỹ phúc lợi để “giải cứu” PVTex là vi phạm Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp, ban hành ngày 26/11/2014.
Reatimes sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc này./.