VKS đã hết quyền trả hồ sơ điều tra
Như PLVN đã thông tin, việc tạm giam ông Khanh (SN 1967, nguyên Bí thư TX Bến Cát, tỉnh Bình Dương) để điều tra bổ sung theo quyết định của tòa án đã quá hạn.
Bất ngờ, chiều 12/3, vợ ông Khanh nhận được Thông báo 137 về việc tạm giam ông Khanh do Thủ trưởng Cơ quan điều tra (CQĐT) Công an Bình Dương, Đại tá Trần Văn Chính ký ngày 6/3.
Theo các luật sư, trong vụ án này, VKS Bình Dương đã hết quyền trả hồ sơ
Nội dung nêu, CQĐT Công an tỉnh Bình Dương thông báo tạm giam ông Khanh tại Nhà tạm giữ Công an thị xã Dĩ An (dù hiện nay Dĩ An đã là thành phố thuộc tỉnh, chứ không còn là thị xã).
“Tôi chưa hiểu mục đích của thông báo này. Thông báo tạm giam không nêu được lý do tại sao tạm giam, không nêu được thời gian tạm giam là bao lâu, bắt đầu và kết thúc vào ngày nào?”, vợ ông Khanh nói.
Vì văn bản này có nhiều điểm bất thường như trên, nên vợ ông Khanh thắc mắc không rõ Thông báo 137 này có phải để “gián tiếp” thông tin việc hồ sơ vụ án đã được VKS trả lại cho CQĐT? Trước đó, ngày 24/12/2019, tòa trả hồ sơ điều tra bổ sung.
| 
|
| Thông báo tạm giam không lý do, không thời hạn của CQĐT Công an tỉnh Bình Dương |
Cùng ngày VKS có quyết định trả hồ sơ. Đến ngày 22/1/2020 CQĐT có kết luận bổ sung theo quyết định trả của VKS. Hồ sơ chuyển sang VKS cho đến nay và chính VKS đã có quyết định tạm giam ông Khanh thêm 2 tháng từ 22/1 đến 21/3.
Theo Luật sư (LS) Nguyễn Hoài Nghĩa (Đoàn LS TP HCM): “Nếu VKS trả hồ sơ thêm lần nữa là vi phạm tố tụng. Theo khoản 2 Điều 174 Bộ luật Tố tụng Hình sự (BLTTHS), VKS chỉ được trả hồ sơ điều tra bổ sung hai lần. VKSND Bình Dương đã trả hồ sơ lần 1 ngày 21/6/2019 và ngày 24/12/2019 trả hồ sơ lần 2. VKSND Bình Dương không được trả hồ sơ thêm lần nào nữa”.
“BLTTHS 2015 rất chú trọng đến số lần trả hồ sơ nhằm đảm bảo quyền con người của bị can bị cáo. VKS chỉ được trả hồ sơ điều tra bổ sung hai lần. Còn với tòa án thì thẩm phán thụ lý được quyền trả 1 lần, Hội đồng xét xử được trả 1 lần”.
“Nếu đã trả hồ sơ 2 lần mà không đủ căn cứ truy tố các bị cáo thì phải đình chỉ vụ án, trả tự do. Việc vi phạm số lần trả hồ sơ dẫn đến vi phạm về thời hạn tạm giam của bị can bị cáo”, LS Nghĩa giải thích.
LS Nghĩa nhận xét, về mặt nội dung thì Thông báo 137 chưa đúng quy định pháp luật khi không nêu được lý do tạm giam, thời gian tạm giam.
Vụ án có dấu hiệu oan sai
Như PLVN đã phản ánh, từ 2013-2015, được BIDV đồng ý, một bà cụ tại Bình Dương (nay đã chết - PV) đã bán cho vợ chồng ông Khanh 18,3ha đất; diện tích đất này khi đó đang thế chấp tại BIDV. Việc mua bán đất được công chứng, vợ ông Khanh được cấp “sổ đỏ”.
Cuối năm 2016, con trai của chủ đất cũ có đơn tố giác ông Khanh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” là o ép, bắt mẹ mình bán đất giá rẻ. Ngay trong ngày nhận tố giác, Công an và VKSND tỉnh Bình Dương đã có quyết định phân công điều tra viên, kiểm sát viên (ĐTV, KSV); không xử lý đơn tố giác theo trình tự hai ngày sau khi phân công ĐTV, KSV mới ra thông báo thụ lý đơn tố giác tội phạm.
Theo LS Nguyễn Văn Quynh (Đoàn LS TP Hà Nội): “Phải 17 tháng sau (ngày 12/3/2018), CQĐT mới ra Kết luận kiểm tra, xác minh. Việc này là vi phạm nghiêm trọng về thời hạn giải quyết đơn tố giác tội phạm. Điều 147 BLTTHS quy định trong 20 ngày kể từ ngày nhận được tin tố giác thì phải có quyết định khởi tố, quyết định không khởi tố hoặc tạm đình chỉ giải quyết tin báo. Trường hợp phức tạp thì được kéo dài nhưng không quá hai tháng”.
Dù không còn thời gian giải quyết đơn tố giác, CQĐT vẫn khởi tố 4 vụ án liên quan đến tố cáo này: Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản; Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng.
Ông Khanh chỉ là đồng phạm giúp sức tại vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản...”. Còn với vụ án “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” có liên quan đến ông Khanh, nhưng từ ngày khởi tố vụ án đến nay đã hết hạn khởi tố bị can.
“Diễn biến sự việc cho thấy CQĐT và VKS trong vụ án “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản…” đã thụ lý sai luật và không đúng thẩm quyền theo lãnh thổ. Đến nay các cơ quan này lại “gặp khó” khi phiên tòa hồi tháng 12/2019 xuất hiện tình tiết mới là việc người con gái chủ đất cũ bị giả mạo chữ ký để thế chấp 9,7ha đất vào BIDV.
Một chuỗi sự việc kéo dài, có đầu có đuôi nhưng CQĐT lại chỉ xử lý phần ngọn là phần xử lý tài sản thế chấp là không đúng bản chất sự việc, không giải quyết triệt để vụ án, có thể dẫn đến oan sai”, LS Quynh nói.
Đặt ra vấn đề CQĐT có thể tách vụ án liên quan phần diện tích 9,7ha của con gái chủ đất cũ (người bị giả chữ ký để thế chấp đất vào ngân hàng - NV) để xử lý riêng? LS Quynh nói: “Không thể tách ra được. Nếu tách, sẽ không đảm bảo việc giải quyết vụ án một cách khách quan và toàn diện. Và ảnh hưởng quyền lợi một số bên trong vụ án là ngân hàng, người mua ngay tình là vợ chồng ông Khanh. Đến nay vẫn chưa có văn bản nào xác định diện tích 18,3ha là tài sản ngân hàng mà là tài sản hợp pháp được đăng ký, được cấp quyền sử dụng tên vợ ông Khanh”.
“Về ông Khanh, đến nay vụ án ông Khanh đang bị truy tố đã hết thời hạn điều tra, hết thời hạn tạm giam. Cần ngay lập tức có quyết định chuyển sang tòa để xét xử hoặc đình chỉ, trả tự do. Tôi có quyền nghi ngờ cơ quan tố tụng đang tìm cách kéo dài tạm giam? Ba tháng trôi qua mà không thể làm rõ nội dung trả hồ sơ của tòa thì không nên cố gắng “buộc án, gán tội”, người bào chữa cho ông Khanh nói.
Kiến nghị của LS lại được chuyển… Thanh tra công an tỉnh:
Là người bào chữa cho ông Khanh, ngày 14/2/2020, LS Nguyễn Văn Quynh đã có đơn kiến nghị gửi Giám đốc công an, Thủ trưởng CQĐT, Viện trưởng VKS và Chủ tịch UBMTTQ tỉnh Bình Dương. Nội dung đơn nêu rõ ông Khanh không đồng phạm giúp sức; những vi phạm tố tụng trong vụ án; và kiến nghị đình chỉ vụ án, trả tự do cho ông Khanh.
Tuy nhiên, không hiểu sao ngày 09/3/2020 LS Quynh lại nhận được thông báo của Thanh tra Công an tỉnh Bình Dương về việc chuyển đơn kiến nghị sang Thủ trưởng CQĐT. “Rất lạ thường là tại sao kiến nghị của tôi lại đến tay Thanh tra Công an. Vì nó không thuộc chức năng, nhiệm vụ của thanh tra”, LS Quynh nói.