Theo đề xuất, một chiếc ôtô bán tải trị giá 600 triệu đồng sẽ phải nộp lệ phí trước bạ từ 36-54 triệu đồng, thay vì 12 triệu như hiện nay. Bộ Tài chính cho biết, khi điều chỉnh tăng mức thu lần đầu đối với các loại xe ôtô bán tải chở hàng và ôtô tải VAN có khối lượng chuyên chở cho phép dưới 1,5 tấn và có từ 5 chỗ ngồi trở xuống sẽ góp phần tăng thu ngân sách.
Bộ Tài chính vừa chính thức công bố dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 140/2016/NĐ-CP ngày 10/10/2016 của Chính phủ về lệ phí trước bạ.
Theo đó, điểm đáng chú ý tại dự thảo Nghị định này là Bộ Tài chính đề xuất tăng mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với xe ôtô bán tải chở hàng và ôtô tải VAN có khối lượng chuyên chở cho phép dưới 1,5 tấn và có từ 5 chỗ ngồi trở xuống.
Cụ thể, mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với loại xe này sẽ bằng 60% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ôtô con (trong khung 10-15%), thay vì mức thu 2% như đang áp dụng hiện nay. Chỉ khi đăng ký lại từ lần thứ 2 trở đi thì mức thu lệ phí trước bạ đối với loại xe này mới là 2%.
Như vậy, lấy ví dụ là một chiếc xe ôtô bán tải trị giá 600 triệu đồng, theo quy định hiện nay thì người mua phải nộp lệ phí trước bạ 2% là 12 triệu đồng. Nhưng nếu áp dụng theo đề xuất thì số tiền lệ phí trước bạ mà người mua sẽ phải trả là 600 triệu x 10% x 60% = 36 triệu đồng; hoặc 600 triệu x 15% x 60% = 54 triệu đồng, gấp từ 3 - 4,5 lần so với hiện nay.
Dự thảo Nghị định cũng quy định rõ, đối với trường hợp tổ chức, cá nhân đã được miễn hoặc không phải nộp lệ phí trước bạ khi đăng ký quyền sở hữu tài sản là ôtô, xe máy thì khi chuyển nhượng cho các tổ chức, cá nhân khác, hoặc chuyển mục đích sử dụng mà không thuộc diện được miễn lệ phí trước bạ theo quy định thì sẽ phải nộp lệ phí trước bạ với mức thu lần đầu, tức là bằng 60% lệ phí trước bạ lần đầu đối với ôtô con.
Lý giải nguyên nhân đưa ra đề xuất này, Bộ Tài chính cho rằng, thực tế trong giai đoạn vừa qua (2012-2017) số lượng xe bán tải, gồm cả xe bán tải chở hàng và xe bán tải chở người (nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp trong nước) tăng theo từng năm, đặc biệt tốc độ tăng trưởng nhập khẩu nhanh.
Cụ thể, số lượng xe bán tải nhập khẩu năm 2017 là 28.482 chiếc, tăng 8,7 lần. Riêng số lượng xe bán tải chở hàng có khối lượng chuyên chở nhỏ hơn 1,5 tấn và có từ 5 chỗ ngồi trở xuống (nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp trong nước) năm 2012 là 3.305 chiếc, nhưng sang năm 2013 đã tăng gấp đôi, lên 6.902 chiếc. Đến năm 2014, số lượng xe này là 10.961 chiếc, năm 2015 là 20.132 chiếc, năm 2016 là 28.091 chiếc và năm 2017 là 28.911 chiếc.
"Như vậy, số lượng bình quân nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp dòng xe này khoảng 16.383 chiếc, chiếm khoảng 99,8% số lượng xe bán tải", Bộ Tài chính cho biết.
Cũng theo đơn vị này, thực tế xe ô tô bán tải chở hàng và ôtô tải VAN có khối lượng chuyên chở cho phép dưới 1,5 tấn và có từ 5 chỗ ngồi trở xuống được sử dụng kết hợp vừa chở người, vừa chở hàng; các xe ôtô tải khác chủ yếu sử dụng để chở hàng.
Ngoài ra, tại Thông báo số 133/TB-VPCP ngày 14/3/2017 của Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng tại cuộc họp về tình hình nhập khẩu ôtô đã giao cho Bộ Tài chính nghiên cứu đánh giá lại mức thu lệ phí trước bạ đối với xe ôtô bán tải để đề xuất báo cáo Chính phủ kịp thời điều chỉnh cho phù hợp thực tế và mục đích sử dụng của loại xe này.
"Do đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng, để đảm bảo công bằng về mức thu lệ phí trước bạ lần đầu và từ lần thứ 2 trở đi đối với xe ôtô con, việc nghiên cứu quy định mức thu lệ phí trước bạ lần đâu đối với xe ôtô bán tải chở hàng và ôtô tải VAN có khối lượng chuyên chở cho phép dưới 1,5 tấn và có từ 5 chỗ ngồi trở xuống là cần thiết", Bộ Tài chính nhấn mạnh.
Bên cạnh việc lý giải, Bộ Tài chính cũng đánh giá tác động của đề xuất này. Theo đó đơn vị này cho rằng, việc tăng lệ phí trước bạ đối với dòng xe sẽ góp phần đảm bảo quản lý nhà nước đối với xe bán tải chở hàng và ô tô tải VAN có khối lượng chuyên chở nhỏ hơn 1,5 tấn và có từ 5 chỗ ngồi trở xuống; góp phần điều tiết hạn chế sử dụng phương tiện giao thông tại các thành phố lớn.
Ngoài ra, còn đảm bảo tính đồng bộ của pháp luật về lệ phí trước bạ, nâng cao tính pháp lý của quy định hiện hành về lệ phí trước bạ đối với chuyển nhượng xe ôtô, xe máy mang biển ngoại giao chuyển nhượng cho tổ chức, cá nhân khác.
Đặc biệt, theo Bộ Tài chính, đề xuất này sẽ góp phần làm tăng thu ngân sách. Cụ thể, theo quy định hiện hành, mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với xe bán tải chở hàng và ôtô tải VAN có khối lượng chuyên chở nhỏ hơn 1,5 tấn và có từ 5 chỗ ngồi trở xuống là 2%.
Nên trường hợp điều chỉnh tăng mức thu lần đầu đối với các loại xe ôtô này bằng 60% mức thu lệ phí trước bạ lần đầu đối với ôtô con (trong khung 10-15%) thì số thu lệ phí trước bạ từ các loại xe ô tô này sẽ tăng.
Tuy nhiên ngược lại đối với các tổ chức, cá nhân, đề xuất này sẽ khiến số tiền phải nộp lệ phí trước bạ khi đăng ký mới cao hơn so với mức thu hiện hành, nhưng cũng sẽ giúp quy định rõ ràng hơn, dễ theo dõi khi thực hiện.