Dự luật vừa được thượng viện Mỹ thông qua có tên gọi chính thức là “Đạo luật Kiểm toán các công ty cổ phần nước ngoài” do thượng nghị sỹ John Kennedy của đảng Cộng hòa và Chris Van Hollen của đảng Dân chủ đưa ra hồi năm ngoái, xuất phát từ những quan ngại cho rằng một số công ty nước ngoài đang niêm yết tại các sàn chứng khoán Mỹ không tuân thủ các quy định bảo hộ đầu tư và các tiêu chuẩn kiểm toán như các công ty Mỹ, khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ phải đối mặt với nguy cơ bị gian lận cao hơn.
Theo dự luật này, nếu muốn niêm yết tại các sàn chứng khoán Mỹ, doanh nghiệp Trung Quốc sẽ phải tuân thủ các quy định gắt gao về kế toán, kiểm toán. Sắp tới dự luật sẽ cần được Hạ viện thông qua và Tổng thống Trump kí ban hành.
Giá cổ phiếu của Alibaba, một gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc niêm yết tại Mỹ đã giảm 2%. Các mã cổ phiếu công ty Trung Quốc được niêm yết tại Mỹ khác như Baidu và JD.com đều giảm từ mức cao sau thông tin trên.
Mặc dù dự luật có thể được áp dụng cho bất kỳ công ty nước ngoài nào hoạt động tại Mỹ, nhưng các nhà lập pháp cho rằng, động thái này chủ yếu nhằm vào Bắc Kinh.
Cụ thể, dự luật yêu cầu các báo cáo tài chính của doanh nghiệp nước ngoài phải do Hội đồng giám sát kế toán công ty đại chúng Mỹ (PCAOB) kiểm toán bởi vì doanh nghiệp sử dụng công ty kế toán nước ngoài không chịu sự kiểm tra của Hội đồng.
Nếu không, doanh nghiệp phải chứng minh mình không thuộc sở hữu hoặc bị thao túng bởi chính phủ nước ngoài.
Trong trường hợp PCAOB không thể kiểm tra công ty kế toán trong ba năm liên tiếp, chứng khoán của doanh nghiệp sẽ bị cấm giao dịch.
Việc dự luật được thông qua với sự nhất trí tuyệt đối cho thấy các nhà lập pháp Mỹ đang ngày càng giận dữ với Trung Quốc. Không chỉ vì đại dịch Covid-19, nhiều chính trị gia người Mỹ cho rằng Trung Quốc không coi trọng các tiêu chuẩn công khai thông tin trên sàn chứng khoán của nước này.
Khác với nhiều quốc gia, Trung Quốc không cho phép PCAOB thanh tra sổ sách của các doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết ở Mỹ.
“Hy vọng rằng, đây sẽ là một hồi chuông cảnh tỉnh để Trung Quốc minh bạch trong việc kiểm toán các công ty của mình và chịu trách nhiệm nhiều hơn, tuân thủ các điều luật chung của thế giới”, ông Clete Willems, cựu cố vấn thương mại của chính quyền Trump và là đối tác tại Akin Gump, nói với CNBC.
Theo CNBC, Ủy ban Chứng khoán và Sàn Giao dịch Mỹ (SEC) gần đây cũng đã cảnh báo rằng việc đầu tư vào các doanh nghiệp nước ngoài có thể gây ra những rủi ro cực lớn. Chủ tịch SEC Jay Clayton khuyên nhà đầu tư cần đặc biệt thận trọng khi có ý định nắm giữ cổ phiếu doanh nghiệp Trung Quốc.
Các nhà đầu tư Mỹ từ lâu đã kêu gọi SEC gây sức ép để chấm dứt các hoạt động bất chính của doanh nghiệp Trung Quốc. Nhà đầu tư ngày càng lên tiếng mạnh mẽ hơn sau vụ bê bối doanh thu của Luckin Coffee.
Giá cổ phiếu Luckin niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ đã bốc hơi hơn 90% kể từ đầu năm 2020. Công ty cũng đã sa thải CEO và COO sau vụ bê bối trên.
Luckin cho biết công ty đã nhận được thông báo bằng văn bản từ đại diện của sàn giao dịch Nasdaq. Phía Nasdaq đã xác định rằng cổ phiếu của Luckin nên bị hủy niêm yết do "các lo ngại về lợi ích của công chúng" và "không công bố thông tin quan trọng".