Dự án trên thuộc Công ty TNHH MTV Tập đoàn Hoá chất Việt Nam (Vinachem). Điều kỳ lạ là một số cá nhân có liên quan đến sai phạm bị kiểm điểm trách nhiệm một cách hời hợt, chậm thực hiện Kết luận thanh tra cũng như Báo cáo Kiểm toán lại được “thăng quan tiến chức”...
Theo Kết luận thanh tra số 40/KL-TTr của Thanh tra Bộ Xây dựng, việc điều chỉnh dự án đầu tư xây dựng công trình còn sai sót, làm tăng tổng mức đầu tư gần 79,9 tỉ đồng. Công tác đàm phán, ký kết hợp đồng với gói thầu EPC còn một số tồn tại dẫn đến giá một số hạng mục công trình và vật tư, thiết bị trong biểu giá hợp đồng cao hơn so với giá dự thầu làm tăng giá trị hợp đồng hơn 145,2 tỉ đồng và hơn 2,5 triệu USD.
Công tác quản lý chuyên gia nước ngoài còn nhiều tồn tại. Chủ đầu tư không quản lý chuyên gia nước ngoài theo điều khoản trong hợp đồng thuê tư vấn về thời gian làm việc, khối lượng và tiến độ thực hiện công việc. Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng nhà máy DAP số 2 sử dụng chi phí quản lý dự án vượt hơn 25,7 tỉ đồng.
Hàng loạt sai phạm nghiêm trọng trong công tác quản lý đầu tư xây dựng của Công ty CP DAP số 2 (Ảnh internet)
Công tác nghiệm thu, thanh toán vượt hơn 1,2 triệu USD tiền thuế giá trị gia tăng mua hàng nhập khẩu tại gói thầu EPC; Tính không đúng tỉ trọng thanh toán của các thành phần chi phí: Thiết kế/Kỹ thuật/bản quyền, mua sắm, xây dựng dẫn đến thanh toán vượt gần 47.000 USD. Nghiệm thu, thanh toán thừa khối lượng quét nhựa đường chống thấm, thanh toán sai giá ghi thuộc hạng mục đường sắt làm sai tăng hơn 235 triệu đồng.
Với những sai phạm nêu trên, Thanh tra Bộ Xây dựng yêu cầu Vinachem chỉ đạo, làm rõ trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân đã để xảy ra những tồn tại, sai sót tại dự án thanh tra. Vinachem chỉ đạo Công ty CP DAP số 2 khắc phục các tồn tại, nghiêm túc chấp hành các yêu cầu nêu trong kết luận, báo cáo kết quả thanh tra.
Đối với Công ty CP DAP số 2, cần chỉ đạo các phòng, đơn vị liên quan kiểm điểm, xác định trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân về những tồn tại, sai sót theo nội dung thanh tra, có báo cáo kết quả lên Thanh tra Bộ Xây dựng. Nhà thầu tư vấn thiết kế, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công Dự án xây dựng nhà máy sản xuất phân bón cao cấp DAP số 2 cần kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với lãnh đạo, tổ chức, cá nhân liên quan trong việc để xảy ra tồn tại, sai sót với công tác lập dự án, nghiệm thu và thanh toán.
Thanh tra Bộ Xây dựng cũng yêu cầu chủ đầu tư Dự án xây dựng nhà máy sản xuất phân bón cao cấp DAP số 2 điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư với giá trị hơn 79,8 tỉ đồng do sai sót khi lập, phê duyệt điều chỉnh dự án và các số liệu tài chính khác là gần 26 tỉ đồng cùng hơn 1,3 triệu USD sai sót do nghiệm thu, thanh toán.
Từ khi đi vào hoạt động thương mại, Nhà máy chỉ hoạt động trên dưới 50% công suất.
Giảm trừ khi thanh, quyết toán số tiền hơn 217 triệu đồng và hơn 1,3 triệu USD, thu hồi về tài khoản chủ đầu tư số tiền hơn 25,7 tỉ đồng. Yêu cầu Vinachem là cổ đông chính của Công ty CP DAP số 2 làm rõ khoản tăng do đàm phán, ký kết hợp đồng tại gói thầu EPC là hơn 145,2 tỉ đồng và hơn 2,5 triệu USD.
Báo cáo kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư dự án xây dựng công trình nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Vinachem ngày 27/10/2016 của KTNN tiếp tục chỉ ra thêm nhiều sai phạm. Đáng chú ý là từ khi Nhà máy đi vào sản xuất thương mại từ tháng 7/2015 đến thời điểm 30/6/2016 sản lượng sản xuất không đạt được mục tiêu của Dự án được duyệt. Cụ thể, từ 01/7/2015 – 31/12/2015 công suất trung bình chạy máy chỉ đạt 65,2%, sản lượng sản xuất 107.571 tấn DAP; từ 01/01/2016 – 30/6/2016 công suất trung bình chạy máy giảm xuống còn 43,5%, sản lượng sản xuất 71.758 tấn DAP. Hiệu quả sản xuất kinh doanh thua lỗ, cụ thể, năm 2015 lỗ trên 154,5 tỷ đồng, 6 tháng đầu năm 2016, lỗ trên 281 tỷ đồng.
Với những sai phạm được chỉ ra trong Báo cáo kiểm toán, KTNN kiến nghị Công ty CP DAP số 2 – Vinachem điều chỉnh số kế toán, báo cáo tài chính, báo cáo quyết toán Dự án theo ý kiến kết luận của KTNN tại Báo cáo kiểm toán Dự án; Giảm thanh toán khi quyết toán trên 34,5 tỷ đồng; Xử lý khác trên 795 tỷ đồng, trong đó, chưa đủ điều kiện thanh toán trên 761,6 tỷ đồng, loại khỏi chi phí đầu tư Dự án trên 41,2 tỷ đồng… Thực hiện nghĩa vụ ngân sách Nhà nước: Nộp thuế nhà thầu nước ngoài tổng số tiền trên 1,2 nghìn USD. Chủ đầu tư điều chỉnh lại tổng mức đầu tư Dự án, trong đó giảm 144,1 tỷ đồng. Thực hiện theo Kết luận của Thanh tra Bộ Xây dựng số tiền trên 45,5 tỷ đồng.
KTNN kiến nghị Bộ Công thương chỉ đạo Vinachem yêu cầu tập thể, cá nhân kiểm điểm trong việc để xảy ra nhiều sai sót trong quá trình đầu tư dự án, tuân thủ việc bảo vệ môi trường theo báo cáo tác động môi trường được duyệt. Chỉ đạo Vinacham kiểm tra, xác định rõ nguyên nhân thua lỗ của Công ty Cổ phần DAP số 2 – Vinacham báo cáo Bộ Công thương để có biện pháp xử lý kịp thời nhằm hạn chế thất thoát vốn của Nhà nước.
Đối với Vinachem, KTNN yêu cầu chấn chỉnh rút kinh nghiệm đối với công tác chuẩn bị đầu tư; lập thẩm định, phê duyệt Dự án; trách nhiệm kiểm tra giám sát trong quá trình thực hiện Dự án còn để ra xảy ra những sai sót, tồn tại; Chỉ đạo người đại diện phần vốn nhà nước tại Công ty CP DAP số 2 thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các kiến nghị của KTNN; có biện pháp khắc phục tình trạng sản xuất kinh doanh thua lỗ của Nhà máy DAP số 2.
Báo PLVN tiếp tục cập nhật thông tin.
Tổng mức đầu tư Nhà máy phê duyệt lần đầu tại Quyết định số 355/QĐ-HCVN ngày 19/8/2009 của Tổng công ty Hóa chất Việt Nam (nay là Tập đoàn Hóa chất Việt Nam) là 4.404.801 triệu đồng. Tổng mức đầu tư được điều chỉnh từ 4.404.801 triệu đồng lên 5.170.952 triệu đồng theo Quyết định số 18/QĐ-DAP2 ngày 08/01/2011 của Hội đồng quản trị Công ty CP DAP số 2.