Dù xuất hiện ở Đông Nam Á khá lâu nhưng các chuỗi cửa hàng tiện lợi đến từ Nhật Bản dường như đang "hụt hơi" trước sự đổ bộ của các đối thủ đến từ Hàn Quốc. Theo Nikkei, động thái này đem đến một mối đe dọa lớn với doanh nghiệp Nhật Bản, đồng thời khiến chuỗi cửa hàng gặp khó trong việc duy trì vị thế.
Đông Nam Á - thị trường tiềm năng của chuỗi cửa hàng tiện lợi
GS Retail, chuỗi cửa hàng tiện lợi gia nhập Việt Nam vào năm 2018, hiện đã có 160 cửa hàng và đang đặt mục tiêu nâng con số này lên 260 vào cuối năm nay. Trong khi đó, đối thủ Nhật Bản FamilyMart hiện chỉ "phủ" khoảng 150 cửa hàng dù có mặt tại Việt Nam sớm hơn tới gần một thập niên.
Vào năm ngoái, các công ty Hàn Quốc như BGF Retail hay E-Mart đều mở những cửa hàng đầu tiên tại Malaysia.
Một cửa hàng GS25 tại TP HCM. (Ảnh: Nikkei).
Mặc dù thị trường bán lẻ tại Việt Nam có dấu hiệu phát triển chậm lại do đại dịch nhưng hoạt động trong mảng này cũng dần được hồi phục nhằm tận dụng nhu cầu tiêu dùng được dự đoán sẽ bùng nổ.
Dường như, các chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc đang hưởng lợi từ sự phổ biến văn hoá xứ sở kim chi - một phần thông qua K-pop hay các bộ phim Hàn Quốc với giới trẻ. Theo ước tính, có khoảng 200.000 người Hàn Quốc đang sống tại Việt Nam.
Không chỉ Việt Nam mà các chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc cũng nhìn nhận Đông Nam Á - khu vực có dân số tương đối trẻ - là một điểm đến tiềm năng thay cho thị trường nội địa vốn đang bão hòa.
Kể từ năm 2016, doanh số bán hàng trên mỗi cửa hàng của các chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc đã giảm khoảng 0,9%/năm. Với sự cạnh tranh ngày càng lớn, doanh số bán hàng ngày tại mỗi cửa hàng trung bình chỉ đạt trên 1.000 USD. Con số này khiêm tốn hơn nhiều so với mức doanh số hàng ngày đạt từ 4.000 USD – 5.000 USD của các cửa hàng tiện lợi tại Nhật Bản.
Có thể nói, các chủ cửa hàng và các đơn vị vận hành chuỗi đều đang vất vả để tìm kiếm lợi nhuận. Nhiều đơn vị mảng bán lẻ Nhật Bản còn cho rằng, chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc đang cố gắng chiếm lấy "miếng bánh thị phần" tại Đông Nam Á mà không quá chú trọng vấn đề lợi nhuận.
Dù vậy, thị trường này vẫn là mục tiêu của chuỗi cửa hàng Nhật Bản trong bối cảnh tăng trưởng nội địa đi ngang. Trên thực tế, tốc độ mở thêm cửa hàng của ba chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất Nhật Bản là Seven & i Holdings, FamilyMart và Lawson chỉ còn 1/10 so với thời điểm đỉnh cao.
Cuộc đua giành "miếng bánh thị phần" ở Đông Nam Á
Các công ty Nhật Bản vào Đông Nam Á từ lâu và hiện sở hữu lợi thế nhất định so với các đối thủ Hàn Quốc.
Ministop đã bán cổ phần trong một liên doanh của mình tại Philippines cho đối tác trong năm nay và rút khỏi thị trường này. Từng là một thương hiệu cửa hàng tiện lợi hàng đầu, Ministop dường như quá chậm trễ trong việc thay đổi để đáp ứng các nhu cầu của người tiêu dùng địa phương.
Đối tác cũ của Ministop là Robinsons Supermarket cũng đang lên kế hoạch thay đổi thương hiệu để vực dậy tình hình hoạt động của chuỗi.
Ministop dường như quá chậm trễ trong việc thay đổi để đáp ứng các nhu cầu của người tiêu dùng địa phương.
Cùng lúc đó, FamilyMart đang hạn chế việc mở mới cửa hàng tại Việt Nam trong bối cảnh chi phí nhân công và chi phí thuê gia tăng.
Hay như BGF Retail - công ty từng hợp tác với FamilyMart và phát triển thương hiệu Nhật này tại Hàn Quốc - lại nổi lên như một đối thủ. Công ty Hàn Quốc này đã chấm dứt thoả thuận hợp tác và đang mở nhiều cửa hàng dưới thương hiệu riêng là CU tại một số nước Đông Nam Á như Malaysia.
Các công ty cửa hàng tiện lợi Nhật Bản dường như "gặp khó" khi thành lập liên doanh với đối tác địa phương tại Đông Nam Á. Một trong những nguyên do đến từ các điều khoản hợp đồng bất lợi hay những điều khoản hạn chế khiến các bên chưa tận dụng tối đa kinh nghiệm sẵn có.
Dù vậy, các công ty Nhật Bản sẽ không ngồi yên trước làn sóng cạnh tranh từ Hàn Quốc.
Đơn cử như FamilyMart đang lập một nhà máy mới ở Malaysia để sản xuất ngành hàng thực phẩm chế biến. Đơn vị này đặt mục tiêu nâng tổng số cửa hàng tại đây từ 280 lên 1.000 đơn vị vào năm 2026. Bên cạnh đó, FamilyMart cũng đang cân nhắc mở rộng thị trường tại Việt Nam.
Ngoài ra, chuỗi Ministop đang hợp tác cùng công ty như Grab ở Việt Nam để cung cấp dịch vụ giao hàng. Ngoài ra, chuỗi này cũng đang thử nghiệm vài cách bài trí cửa hàng mới với mặt hàng đa dạng hơn gồm thực phẩm tươi sống và ẩm thực địa phương.
Nikkei nhận định, dù có mặt từ lâu ở Đông Nam Á nhưng vị thế của Nhật Bản đang dần bị hao mòn trước sự đổ bộ của các công ty đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc... Và các cửa hàng tiện lợi cũng đang phải đối mặt với nguy cơ tương tự.