CEO Công ty TNHH Đào tạo VietSkill: Hành trình đi tìm “Giọng Nói Chuẩn”cho người Việt

Xin chào MC Thanh Mai, xin chị chia sẻ về “cơ duyên” đã đưa chị đến với nghề MC và đặc biệt là công việc đào tạo giọng nói?

Xin chào độc giả của DN&PL, cơ duyên đến với nghề MC thật sự bất ngờ với chính bản thân tôi, vốn là một người nhút nhát từ tấm bé, tôi ít giao tiếp với người lạ…

Tôi sinh ra và lớn lên tại TP.Hải Phòng, mất mẹ từ khi 5 tuổi. Thuở nhỏ, khi bố đi làm, tôi chủ yếu ở và chơi với 2 anh chị. Năm 2003, lần đầu tiên tôi được học môn thuyết trình để thi vào ngành Quản lý Văn hóa, Trường Đại học Văn hóa. Cũng từ nơi đây tôi tình cờ có được có cơ hội tham gia casting MC trong chương trình “Qua những miền văn hóa” phát sóng trên kênh VTV3 - Đài Truyền hình Việt Nam vào năm 2003. Đây là kỷ niệm vô cùng đáng nhớ, cũng là chương trình đầu tiên tôi “bén duyên” với truyền hình. Tôi may mắn dẫn nhiều chương trình trên các kênh: VTV3, VTV2, VTV1, VTC, Truyền hình Hà Nội, Truyền hình Thông tấn xã, Truyền hình Quân đội…

Tôi tự thấy rằng, mình là một người khá “tham việc”. Hiện tôi đang theo học Tiến sĩ chuyên ngành Văn hóa học và đã giảng dạy tại Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương sang năm thứ 17. Tôi cũng là MC cộng tác viên lâu năm của VTV, VTC và nhiều kênh, đài khác nhau trong suốt 21 năm kể từ hồi là sinh viên tới nay. Bên cạnh đó, với vị trí điều hành Công ty Vietskill là nơi cho tôi được mang những kinh nghiệm đúc kết trong nhiều năm để cống hiến và tạo dựng hướng đi mới trong giáo dục kỹ năng.

Trước đây, phần đông ý kiến cho rằng giọng nói là tự nhiên và không cần thiết phải thay đổi, tuy nhiên, thời gian gần đây, xã hội đã có sự quan tâm và đề cao hơn tầm quan trọng của việc luyện giọng. Là một người đã hoạt động trong ngành hơn 2 thập kỷ, chị có thể chia sẻ về góc nhìn của mình trong quá trình giúp cộng đồng thay đổi suy nghĩ về việc luyện giọng nói?

Quả đúng là nhiều người cũng có quan điểm như trên. Chúng ta sinh ra từ những miền quê khác nhau, khi ở địa phương mình thì giọng nói địa phương sẽ rất bình thường, không ai đánh giá hay phán xét. Khi về những thành phố lớn thì ngôn ngữ tiếng Việt nói theo tiếng phổ thông (cách phát âm nhẹ hơn giọng vùng miền). Nhiều người lập thân, lập nghiệp tại các thành phố lớn sẽ gặp hạn chế trong công việc liên quan đến việc sử dụng nhiều giọng nói như: Giảng dạy, dịch vụ, tư vấn, dẫn chương trình, thuyết trình… Khi gặp những rào cản trong công việc, học tập mọi người mới thấy sự cần thiết của việc thay đổi giọng nói sẽ giúp ích cho công việc. 

Tôi cho rằng, giọng nói rất quan trọng, là phương thức thể hiện cái tôi của mỗi người. Chúng ta có thể che đậy được diện mạo nhưng không thể che đi được giọng nói. Giọng nói truyền cảm, dễ nghe giúp chúng ta có sức cuốn hút người đối diện, giúp ích cho việc giao tiếp, đàm phán, phát triển mọi lĩnh vực trong cuộc sống. Việc luyện giọng cần thiết với mọi người, đặc biệt là với trẻ em. Trong giáo dục, khi chính giáo viên nói tiếng địa phương, có những nơi còn sai chính tả nên khi viết học sinh cũng sai theo.

Mỗi công việc chắc chắn đều có những thử thách riêng mà mỗi người đều cần nỗ lực để vượt qua. Chị có thể chia sẻ nguyên tắc cũng như kinh nghiệm của mình để trở thành MC thành công và đặc biệt hơn là một giáo viên tận tụy, kiên nhẫn và thấu hiểu để đồng hành với những trường hợp “đi tìm lại tiếng nói chuẩn”?

Tôi nghĩ rằng, công việc nào cũng cần có sự khổ luyện, vất vả mới thành công. Công việc MC tưởng đơn giản nhưng cũng có nỗi vất vả riêng. MC bản tin hiện trường cũng phải vượt bão, nắng mưa, tiếp cận hiện trường cả những nơi nguy hiểm. Cá nhân tôi cũng có những nỗi vất vả phải “vượt qua chính mình”.

Nhìn lại chặng đường đã qua, tôi may mắn là một trong lứa MC đời đầu, được nuôi dưỡng và trau dồi trong môi trường sư phạm cũng như tại Đài Truyền hình Việt Nam. Khi ấy, MC vẫn còn là một nghề khá lạ và chưa được quan tâm như hiện nay nhưng ngay lúc đó, tôi đã thấy rằng, các kỹ năng MC nói riêng và khả năng thuyết trình, kiểm soát giọng nói cũng như kỹ năng mềm nói chung là những yếu tố đặc biệt quan trọng trong công việc và cuộc sống mỗi người. Không phải chỉ riêng những người làm nghề đặc trưng mà ngay trong giao tiếp thông thường, các kỹ năng này cũng vô cùng cần thiết. Bởi vậy, tôi đã quyết định mở Trung tâm Đào tạo Kỹ năng mềm Vietskill, đây cũng là một trong những đơn vị hiếm hoi có các khóa học MC từ chuyên nghiệp tới không chuyên vào thời điểm đó. Tuy nhiên, “vạn sự khởi đầu nan”, nhất là với lĩnh vực còn chưa được biết tới rộng rãi khi ấy. 

Để duy trì doanh nghiệp, tôi mở thêm trường mẫu giáo đào tạo kỹ năng từ sớm. Tới khi đó, tôi bỗng chợt nhận ra, hầu như toàn bộ học viên của Trung tâm, từ những bé 6 tháng, 12 tháng cho tới người lớn tuổi đã đi làm, thậm chí có những người làm việc ở các vị trí quan trọng trong doanh nghiệp hay đơn vị lớn cũng đều mắc phải vấn đề trong cách phát âm. 

Nhìn rộng hơn, tôi nhận thấy đó thực sự là hạn chế mà nhiều người Việt Nam vẫn đang gặp phải mỗi ngày nhưng dường như đã bị bỏ qua. Quan trọng hơn, trong chương trình giảng dạy hiện nay cũng chưa tập trung tới vấn đề luyện tập khẩu hình chuẩn, đặc biệt, đối với các trung tâm, đơn vị y tế điều trị bệnh lý câm hay khuyết tật về ngôn ngữ cũng chưa thực sự có giáo trình hay nghiên cứu đầy đủ về cách phát âm và khẩu hình chuẩn tiếng Việt. Do đó, rất nhiều trường hợp vốn có thể “cứu chữa” được chỉ bằng luyện tập khẩu hình chuẩn lại bị coi là “bó tay”.

Có lẽ, chính từ những nỗi đau, trăn trở mà tôi cảm nhận được từ các học viên của mình đã thôi thúc tôi tìm kiếm, thể nghiệm và đúc kết nên phương pháp “chữa ngọng” chưa từng có trước đây. Đó là thành quả của 14 năm chính thức nghiên cứu trên hàng ngàn trường hợp ngọng tự nhiên cũng như bệnh lý, nhưng thực tế, phương pháp này là cô đọng kiến thức tích lũy cả đời của tôi cho tới giờ. Nếu chỉ là vấn đề lợi nhuận, có lẽ tôi đã không mất tâm sức nhiều tới vậy. Mong ước của tôi là toàn dân Việt Nam không ai còn gặp phải trở ngại trong cuộc sống do “nói ngọng” nữa. Đặc biệt, với các trường hợp ngọng bệnh lý, phương pháp này cũng là trợ lực đồng hành, tiếp sức cho họ và “người thân” trên hành trình tìm lại giọng nói chuẩn của chính mình.

Được biết, bên cạnh công việc MC, giảng viên đại học, chủ doanh nghiệp thì gần đây, chị đã thành công với vai trò mới là tác giả của hai cuốn sách “Cẩm nang chữa nói ngọng” và “Kỹ năng thuyết trình doanh nhân”. Chị có thể chia sẻ về những tác phẩm này?

“Cẩm nang chữa nói ngọng” là cuốn sách được “thai nghén”, đúc kết trong suốt quá trình làm nghề của tôi với phương pháp hoàn toàn mới do chính tôi nghiên cứu. Tôi hy vọng, đây sẽ là trợ thủ đắc lực giúp những người lớn cũng như phụ huynh tìm thấy “ánh sáng” trên con đường “chữa ngọng” cho chính mình cũng như những người xung quanh. Đặc biệt, phương pháp “chữa ngọng” của tôi vốn không phải là sửa bỏ giọng địa phương mà là dùng âm điệu địa phương kết hợp với khẩu hình phát âm chuẩn để tạo nên thanh âm tiếng Việt trong trẻo, rõ ràng hơn nhưng vẫn giữ được trọn vẹn vẻ đẹp của âm sắc mỗi vùng miền.

Đối với cuốn sách “Kỹ năng thuyết trình doanh nhân”, khi viết nên cuốn sách này, tôi không chỉ dùng những kỹ năng của MC để giảng giải mà đã tự đặt mình vào vị thế của một doanh nhân đã có thâm niên 17 năm trong môi trường kinh doanh để quan sát, cảm nhận và đúc rút ra những nguyên tắc bất di bất dịch cũng như các tình huống thường gặp mà các doanh nhân cần biết. 

Tôi đã từng gặp rất nhiều giáo sư, tiến sĩ hay chủ doanh nghiệp đáng kính, họ là những người có chuyên môn giỏi, tài năng không thể phủ nhận nhưng đáng tiếc, họ chưa được trau dồi về kỹ năng thuyết trình. Bởi vậy, khi giao tiếp hay phát biểu, họ thường thiếu tự tin hay không thể bộc lộ hết bản thân, dẫn đến những trở ngại trong công việc và cuộc sống. Tuy nhiên, điều này hoàn toàn có thể cải thiện được và khi một người biết cách hoàn thiện các kỹ năng thì chính những rào cản trước đây có thể sẽ biến thành thế mạnh sau này.

May mắn, ngay từ lần đầu ra mắt, cuốn sách “Kỹ năng thuyết trình doanh nhân” đã được nhiều chuyên gia và độc giả đánh giá cao, cũng được coi là tác phẩm đầu tiên của một doanh nhân Việt viết cho cộng đồng doanh nhân Việt Nam, chuyên sâu về vấn đề thuyết trình cũng như các vấn đề thực tế trong giao tiếp thường mắc phải. Chính sự công nhận của cộng đồng là động lực lớn nhất để tôi tiếp tục nỗ lực trên con đường mình đã chọn.

Trân trọng cảm ơn chị!