Theo Quyết định 341/QĐBTP ngày 9/3/2021 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp, từ năm 2021, nhân Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11) hàng năm, Ban Tổ chức sẽ lựa chọn tôn vinh 50 cá nhân tiêu biểu đã có những đóng góp tích cực trong xây dựng tổ chức và thực hiện pháp luật; nhằm lan tỏa những hình ảnh tốt đẹp, tấm gương anh dũng, tinh thần và đức hy sinh trong sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.
Báo PLVN được tin tưởng giao nhiệm vụ làm đầu mối tổ chức, thực hiện bình chọn và tôn vinh các cá nhân là “Gương sáng Pháp luật”.
Trong nhiều năm qua, Báo PLVN đã tổ chức thành công nhiều chương trình công tác xã hội gắn với hoạt động báo chí, truyền thông như: Vinh danh Gương sáng Tư pháp, Hãng luật và Luật sư tiêu biểu, Doanh nhân thượng tôn pháp luật, Chung tay xóa nghèo pháp luật… nhưng hiếm thấy chương trình bình chọn nào gặp nhiều khó khăn cam go như “Gương sáng Pháp luật”.
Từ khi đề án được thông qua, tất cả những khâu chuẩn bị, lên kế hoạch, tìm kiếm thẩm định tiếp xúc các nhân vật… cho tới khi tổ chức lễ vinh danh; chỉ gói gọn trong vỏn vẹn 6 tháng.
Đó cũng là quãng thời gian không chỉ Việt Nam mà cả thế giới gồng mình chống chọi đại dịch COVID-19. Đó là quãng thời gian không chỉ cả đất nước mà từng tỉnh thành, quận huyện, xã phường, thôn xóm; từng gia đình, cá nhân đều dồn tâm trí sức lực trước hết cho phòng chống đại dịch.
TS. Đào Văn Hội
Việc tác nghiệp, tiếp xúc nhân vật gặp nhiều trở ngại hơn bình thường bội phần. Thuận lợi với chương trình là ở đất nước ngàn năm văn hiến “con Rồng, cháu Tiên”, khi đối diện với đại họa trăm năm có một, càng gian nan càng gặp nhiều tấm gương anh hùng tỏa sáng.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính với chiếc áo bạc màu đẫm mồ hôi vào từng tâm dịch, tiếp xúc từng người dân, kiểm tra từng bệnh viện, rà soát từng khâu công việc… để ra các quyết sách chính xác. Hàng trăm ngàn cán bộ, nhân viên y tế, cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, cán bộ các địa phương, tình nguyện viên… ngày đêm bám chốt nơi tuyến đầu chống dịch, cứu chữa, chăm sóc hỗ trợ các F0, bảo vệ sức khỏe tính mạng nhân dân. Cả trăm triệu người dân Việt vì sự an nguy giống nòi, vì cuộc chiến chống COVID-19, đều đồng lòng tuân thủ các quy định phòng chống dịch…
Có cả triệu cá nhân xứng đáng được vinh danh “Gương sáng Pháp luật”, tiếc rằng khuôn khổ chương trình có hạn nên có thể chỉ “điểm xuyết” được một số lượng hạn chế gương mặt tiêu biểu của các địa phương, bộ, ngành. Như 21 cá nhân tại TP HCM được truy tặng Bằng khen của Thủ tướng vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác phòng, chống dịch COVID-19; khuôn khổ chương trình chỉ đủ thời lượng khắc họa chân dung một nhân vật bảo vệ dân phố đã “ngã xuống để góp phần giúp TP hồi sinh”.
Quãng thời gian chương trình tìm kiếm xác minh bình chọn các “Gương sáng Pháp luật”, cũng là quãng thời gian cả đất nước sống trong một tình trạng pháp lý đặc biệt. Chạy đua từng giờ, từng phút chống dịch, chống những cơn khó thở có thể cướp đi tính mạng F0 bất kỳ lúc nào và trước biến thể virus lần đầu tiên xuất hiện trong lịch sử loài người, không thể có đủ thời gian để nghiên cứu ra một văn bản quy phạm pháp luật như một đạo luật hay nghị định với các điều khoản áp dụng cho từng hành vi chi tiết.
Đất nước đã chống kẻ thù lần đầu xuất hiện trên nền tảng pháp lý là các nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, là loại hình văn bản đề ra những chủ trương, đường lối, chính sách, các nhiệm vụ chung mang tính chiến lược trong một giai đoạn, thời kỳ. Thế nhưng, cả đất nước trăm triệu người như một, đều một lòng tuân thủ các chủ trương của Đảng và quyết sách của Chính phủ, chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19…
Đất nước gặp “đại nạn” nhưng không hề có “đại loạn”, kiên trì dần vượt thoát những ngày tháng hiểm nghèo. Có thành quả ấy, một phần nhờ tinh thần xây dựng thực hiện tuân thủ pháp luật của toàn dân. Đó là minh chứng cho thấy Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật đã thực sự phát huy hiệu quả sâu rộng, đi vào quần chúng nhân dân.
Đó cũng là cảm hứng để Ban Chỉ đạo và Ban Tổ chức cảm thấy chương trình “Gương sáng Pháp luật” càng hữu ích, càng có ý nghĩa hơn; để những người thực hiện chương trình càng quyết tâm hơn, tập trung tâm sức nhiều hơn.
Khởi đăng các bài viết đề cử “Gương sáng Pháp luật” từ cuối tháng 6/2021 tới cuối tháng 10/2021, chương trình đã phản ánh gần 200 bài tấm gương là đại diện tiêu biểu của các bộ, ngành, địa phương… trong xây dựng và thực hiện pháp luật. Các nhân vật đều đạt các tiêu chí đề cử trong đề án. Nhiều nhân vật do chính các bộ, ngành địa phương rà soát, lập danh sách gửi về chương trình.
Toàn bộ các “Gương sáng Pháp luật” đều được bình chọn một cách công tâm, chính xác. Nhiều tấm gương được phản ánh trong chương trình đã thực sự thu hút sự chú ý và gây xúc động trong dư luận xã hội.
Đó là một cán bộ công an mà tên tuổi gắn liền với những chiến công, những cuộc đấu trí, những chuyên án đấu tranh phòng chống tội phạm, góp phần đem lại sự bình an cho đất cảng Hải Phòng. Đó là một vị tướng bộ đội biên phòng cả đời binh nghiệp phục vụ công cuộc bảo vệ biên cương Tổ quốc. Đó là một vị Vụ trưởng của Thanh tra Chính phủ được tin yêu đặt tên “Tổng đài giải đáp khiếu tố”. Đó là một cán bộ y tế tâm huyết với sự nghiệp bảo vệ sức khỏe nhân dân. Đó là một nhà tu hành vừa tinh thông cả giáo lý và pháp lý, giúp chính quyền “hóa giải” “mầm mống” nhiều vụ kiện tụng ngay từ cấp cơ sở. Đó là Chủ tịch một quỹ từ thiện nổi tiếng, nhập hàng chục ngàn liều thuốc đặc trị bệnh COVID-19 phát miễn phí cho các bệnh viện cứu dân, xả thân làm công tác xã hội những nơi tuyến đầu chống dịch…
Theo dõi chương trình, sẽ nhận ra đất nước ta là đất nước của những gương sáng, như truyền thống cha ông ta đã nói “ra ngõ gặp anh hùng”. Theo đánh giá của dư luận, mục tiêu chung và các mục đích cụ thể của chương trình đều đã hoàn thành xuất sắc; đúng theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong cuộc làm việc với báo chí ngày 28/5/2021:
“Công tác thông tin, truyền thông (…) phải nhanh chóng, kịp thời, trung thực, chính xác, bám sát thực tế sinh động, kịp thời nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của nhân dân; truyền đi những thông điệp góp phần làm an lòng dân, ổn định chính trị, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; đề cao tinh thần yêu nước, tự hào về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc; lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực, lấy cái đẹp dẹp cái xấu; biểu dương, khuyến khích, nhân rộng hành động, nghĩa cử cao đẹp, truyền cảm hứng cho xã hội”.
Nếu ví phong trào thi đua đặc biệt “Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch COVID-19” do Thủ tướng Phạm Minh Chính phát động ngày 14/8/2021 là một rừng hoa thì có thể nói chương trình “Gương sáng Pháp luật” là một vườn hoa; và mỗi tấm gương được phản ánh trong chương trình là một bông hoa rực rỡ.
Vườn hoa “Gương sáng Pháp luật” càng đáng trân quý hơn nữa, khi trong Chiến lược xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, tư duy pháp trị là yếu tố quan trọng hàng đầu. Mỗi bông hoa “Gương sáng Pháp luật” được vinh danh sẽ là những nhân tố truyền cảm hứng đến mọi người “Sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”; để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên pháp quyền, thượng tôn Hiến pháp, pháp luật; để không chỉ cả năm có một ngày 9/11 mà 364 ngày còn lại cũng đều là Ngày Pháp luật Việt Nam.
Nói như nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường: “Ngày nào, giờ nào, phút nào, giây nào cũng phải có pháp luật, phải thượng tôn pháp luật; nhưng có Ngày Pháp luật để ai cũng phải nhớ, tự ngẫm về sự hiểu biết pháp luật của mình, về ý thức thượng tôn pháp luật của mình. Với việc Ngày Pháp luật được ghi trong Luật, tổ chức định kỳ hàng năm, chúng ta tiếp tục gửi đi thông điệp đến toàn thế giới về quyết tâm xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam”.
Để chương trình “Gương sáng Pháp luật” lần thứ nhất có thể khép lại trọn vẹn như ngày hôm nay, xin cảm ơn sự quan tâm sâu sát của Ban Chỉ đạo chương trình; sự nhiệt tình hỗ trợ tham gia trong lựa chọn đề cử các nhân vật của các bộ, ngành, địa phương; sự công tâm, kỹ lưỡng của Hội đồng Bình chọn Chương trình.
Để chương trình có được thành công, cũng xin cảm ơn đội ngũ nhà báo, cộng tác viên của Báo PLVN và 16 Cơ quan Đại diện, Văn phòng Đại diện trên khắp cả nước đã xông pha tận tụy, vừa lăn xả các tuyến đầu phản ánh tin bài phục vụ phòng chống dịch, vừa không quên nhiệm vụ dồn tâm sức tìm kiếm tiếp xúc khắc họa những chân dung “Gương sáng Pháp luật”.