Các chính sách mới từ chính quyền Bắc Kinh với tập đoàn công nghệ lớn đã thay đổi cán cân trong thị trường thương mại điện tử đại lục. Các báo cáo thu nhập mới công bố gần đây cho thấy Alibaba - vốn luôn là người dẫn đầu ngành đang hụt hơi so với hai đối thủ JD.com và Pinduoduo.
Giám đốc điều hành JD.com, Xu Lei cho rằng các quy định mới đã giúp thị trường trở nên công bằng hơn, theo hướng có lợi cho JD.com. "Quy tắc mới hạn chế các hành vi như mở rộng vốn trái phép, liên kết độc quyền,... và giúp tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng, có trật tự, thúc đẩy phát triển lâu dài và bền vững. Đây đều là các mục tiêu có lợi cho hoạt động kinh doanh lâu dài của JD", ông Xu Lei chia sẻ.
Trong khi Alibaba phải đóng khoản tiền phạt chống độc quyền kỷ lục lên tới 18,2 tỷ NDT (tương đương 2,8 tỷ USD) thì trong quý II/2021 JD.com ghi nhận doanh thu tăng 26% và lợi nhuận bán lẻ tăng 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Tập đoàn này cũng đã vượt Alibaba về doanh số bán hàng.
Cũng được hưởng lợi từ bối cảnh thay đổi là Pinduoduo. Công ty báo cáo lợi nhuận ròng 2,4 tỷ NDT trong quý II/2021. Đây là lần đầu tiên Pinduoduo thu về lợi nhuận kể từ khi niêm yết trên sàn Nasdaq vào năm 2018.
Trong ba ông lớn ngành thương mại điện tử đại lục, Pinduoduo là công ty thành lập muộn nhất nhưng phát triển nhanh chóng và nay là một mối đe dọa thực sự với "đàn anh" Alibaba và JD.com.
Pinduoduo tận dụng rất tốt ứng dụng tin nhắn WeChat từ cổ đông lớn Tencent Holdings để tiếp thị sản phẩm giá cả phải chăng tới các thành phố nhỏ và khu vực nông thôn Trung Quốc. Lượng người dùng Pinduoduo tăng mạnh trong vài năm gần đây và hiện đạt 850 triệu người - lớn hơn cả Alibaba.
Bất chấp sự tăng trưởng mạnh mẽ từ JD và Pinduoduo, nhiều chuyên gia vẫn tỏ ra nghi ngại về triển vọng hai tập đoàn này thay thế Alibaba để giành ngôi vương thương mại điện tử đại lục.
Với JD.com, dù hoạt động kinh doanh thương mại điện tử trụ cột tăng trưởng tốt, lợi nhuận ròng vẫn giảm 95% do chi phí hậu cần tăng cao. Để tuân thủ các quy định mới, JD buộc phải cải thiện mức thưởng cho lái xe giao hàng, khiến chi phí lương tăng đột biến.
Giám đốc điều hành Pinduoduo, Chen Lei thì thừa nhận rằng các quy định mới có thể khiến quảng cáo - một nguồn doanh thu lớn của hãng bị ảnh hưởng xấu.
Thế nhưng nhìn chung Alibaba vẫn đang ở vị trí khó khăn nhất. Lợi nhuận của hãng đã giảm 11% so với cùng kỳ năm ngoái và công ty liên tục bị vướng vào các sự việc tai tiếng.
Cách đây không lâu, một quản lý nam tại Alibaba bị nhân viên nữ tố cáo xâm hại tình dục. Gần đây nhất, vào ngày 23 tháng 8, một nhân viên Alibaba Cloud bị cáo buộc làm rò rỉ dữ liệu khách hàng cá nhân, khiến các nhà chức trách tỉnh Chiết Giang phải mở cuộc điều tra.