Ở bất kỳ doanh nghiệp nào, nhân viên luôn là yếu tố quyết định góp phần khiến công ty thành công hoặc thất bại. Vậy các nhà tuyển dụng có những tiêu chí gì và làm thế nào họ phát hiện ra đặc điểm nổi bật cần thiết ở một ứng viên?
Theo CEO Tesla Elon Musk, tiêu chí chọn ứng viên của ông không phụ thuộc vào trình độ học vấn của người đó, "Người được chọn không nhất thiết phải có bằng đại học, thậm chí không có bằng trung học cũng được. Điều quan trọng họ nhất định phải là người thành thật."
Elon Musk có thể phát hiện ứng viên nói dối chỉ bằng một câu hỏi duy nhất. Ảnh: AFP
Làm thế nào Elon Musk phát hiện ứng viên nói dối?
Ông cho biết mình luôn hỏi các ứng viên cùng một câu: "Hãy kể cho tôi nghe về một số vấn đề khó khăn nhất bạn từng đối mặt và cách giải quyết.” Theo Elon Musk, chỉ những người thực sự trải qua và xử lý trực tiếp vấn đề mới biết chính xác cách giải quyết khó khăn như thế nào. Chính cách ứng viên kể lại cách vượt qua trở ngại của chính mình sẽ giúp Elon Musk nắm bắt và lựa chọn được người thành thật và có tư duy giải quyết vấn đề.
Cách nhận diện một ứng viên nói dối này của Musk không hề mang tính "hên xui" mà nó chính là một nghiên cứu từng được công bố trên Tạp chí Nghiên cứu Ứng dụng về Trí nhớ và Nhận thức vào tháng 12/2019. Trong đó, bài viết cũng đề cập tới một số cách tiếp cận để phát hiện ra người nói dối dựa vào kỹ thuật phỏng vấn xin việc.
Các chuyên gia tâm lý gọi đó là “Quản lý thông tin bất đối xứng” (AIM) vốn đã được sử dụng nhiều trong công tác điều tra tội phạm. Theo đó, việc cung cấp thông tin chi tiết trong quá trình hỏi đáp với điều tra viên sẽ giúp chứng minh người được hỏi là vô tội hay có tội.
“Chi tiết nhỏ chính là ‘mạch máu’ của các cuộc điều tra và có thể cung cấp cho các nhà điều tra dữ kiện để kiểm tra xem một người có nói dối hay không,” Cody Porter, một trong những tác giả của nghiên cứu cho biết.
Đặc biệt, bà nhấn mạnh, các điều tra viên nên hướng dẫn rõ ràng cho người được hỏi hiểu rằng, “nếu họ cung cấp lời khai rõ ràng, chi tiết về vụ việc được hỏi thì điều tra viên có thể phát hiện ra họ nói thật hay nói dối chuẩn xác hơn.”
Porter và nhóm nghiên cứu chỉ ra rằng “những người nói sự thật” thường tìm cách chứng minh sự vô tội của họ qua việc cung cấp thông tin chi tiết hơn.
“Ngược lại, người nói dối muốn che giấu tội lỗi của mình,” bà Porter giải thích. “Vì thế, họ có nhiều khả năng giữ thông tin một cách có tính toán để không bị phương pháp AIM phát giác. Họ cho rằng cung cấp nhiều thông tin hơn sẽ giúp phía điều tra dễ phát hiện hành vi nói dối. Do vậy, họ cung cấp ít thông tin hơn.”
Nói sự thật và càng chi tiết càng tốt
Nghiên cứu của Cody cho biết sử dụng phương pháp AIM có thể tăng khả năng phát hiện kẻ nói dối lên gần 70%. Đây là một thông tin tốt với Elon Musk cũng như các nhà quản lý nhân sự muốn sử dụng phương pháp khoa học này vào công tác tuyển dụng.
Như Musk từng tiết lộ, điều mà ông muốn biết là liệu ứng viên có thực sự giải quyết vấn đề đó hay không.
“Tất nhiên bạn muốn chắc chắn nếu có một nhiệm vụ quan trọng nào đó, liệu họ có sẵn sàng chịu trách nhiệm hay không, hay sẽ có ứng viên khác có tiềm năng hơn,” Elon Musk cho biết thêm. “Thông thường, những người đã thực sự đương đầu với rắc rối sẽ hiểu rõ từng chi tiết và họ sẽ không bao giờ quên, kể cả điều nhỏ nhất.”
Nhìn chung, không công ty nào muốn thuê một người chỉ biết nói suông mà không hành động. Vì vậy, lời khuyên đưa ra là nếu muốn xin việc, tốt nhất bạn hãy nói sự thật và càng chi tiết càng tốt.